Ný saga - 01.01.2001, Page 27

Sagnfræðin á hraðbraut veraldarvefsins
mörg ár. Grunnurinn inniheldur vísanir í um
tíu þúsund greinar urn sögu íslands í íslensk-
um tímaritum. Hægt er að leita eftir liöfund-
um og titlum og svo eru fjölmargir og ná-
kvæmir efnisflokkar sem hægt er að nota.
Grunnurinn er að flestu leyti ágætlega úr
garði gerður, notkunin er auðveld og ættu
kennarar og nemendur sérstaklega að fagna
þessu framtaki því grunnurinn auðveldar
mjög alla heimildaöflun.
Heimildaútgáfa á vefnum
Brautryðjendastarf í heimildaúgáfu á Netinu
er nú unnið af Heimildastofnun, en hún hefur
komið sér upp vefnum www.heimildir.is.
Heimildastofnun er sjálfseignarstofnun sem
hefur það að markmiði að gefa út heimildir á
tölvutæku formi. Framtakið er athyglisvert og
spennandi verður að fylgjast með stofnuninni
í framtíðinni.
Heimildaútgáfa er sagnfræðinni ákaflega
mikilvæg. Þegar vel tekst til opnar hún greiða
leið að lítt kunnu efni og stuðlar þannig að
framþróun fræðanna, auk þess sem hún spar-
ar sagnfræðingum ómældan tíma og hlífir við-
kvæntum skjölum. Hin nýstofnaða Heimilda-
stofnun ætlar að gera allar íslenskar heimildir
fram til 1900 aðgengilegar á vel'num. Til að
byrja með vinnur stofnunin að tveimur viða-
miklum verkefnum, annars vegar útgáfu á
seðlasafni Árna Magnússonar og hins vegar
úlgáfu Fornbréfasafnsins. Bæði verkefnin eru
metnaðarfull og lil þeirra vandað á allan hátt.
Már Jónsson hefur umsjón með útgáfu
seðlasafns Árna Magnússonar en verkefnið
er unnið með hjálp XML vefmerkingamáls-
ins. Það er notað til að merkja textann með
ýmsum efnis- og greiningarmerkjum svo auð-
veldara sé að finna upplýsingar. Margir telja
XML arftaka HTML sem vefmerkingamáls
en það er miklu fullkomnara og gelur unnið
náið með gagnagrunnum. XML er nú þegar í
mikilli sókn og gert er ráð fyrir notkun þess í
flestum nútímagagnagrunnum. Með XML
getur höfundurinn merkt textann með eigin
merkingum sem nýtast í hvers konar leitar- og
uppflettimöguleikum. Sem dæmi má nefna að
Már getur merkt öll orð í seðlasafni Árna sent
eru í þágufalli, málfræðingum til hægðarauka.
Vefsíður um sagnfræðilegt efni og heimildir
sem nefndar eru í greininni
Skjalasöfn
Héraðsskjalasafn Austfirðinga http://www.heraust.is/
Pjóðskjalasatn íslands www.archives.is
Héraðsikjakisafn Austur-Húnvetningi http://www.simnet.is/skjalasafn
Public Record Office, Brellandi www.pro.gov.uk
Rigsarkivet, Danmörku www.sa.dk
Riksarkivet. Noregi www.riksarkivet.no
Landsaðgangur að rafrænum gögnum www.hvar.is
Bandaríska þjóðskjalítsafnið www.nara.gov
Heiinildir á vefnum
Sagnanetið www.sagnanet.is
Heimildastofnun www.heimildir.is
Netútgáfan www.snerpa.is/net/
Islandskort á vefnurn www.bok .hi.is/kort/index.htm 1
Project Gutenberg www.promo.net/pg/
Tlte Avalon Project www.yale.edu/lawweb/avalon/avalon.htm
Tíniurit og raflueknr
American Historical Review www.historycooperative.org/ahr/
Hislory and Theory www.historyandtheory.org
History Today www.historytoday.com
Past & Present www.pastandpresent.org.uk/
Joumal of the Asscxiation for History and Computing mcel.pacificu.edu/jahc/jahcindex.htm
Hið íslenska bókmenntafélag hib.arctic.is/
Vefnir www.bok.hi.is/vefnir/
Vefgáttir
H-Net www2.h-nel.msu.edu/
Inslitule ol' Historical Research ihr.sas.ac.uk/
Söguvefur Nýja bókafélagsins www.slrik.is/saga
íslandssöguvefur RÚV www.ruv.is/saga
History Index history.cc.ukans.edu/history/VL/index.html
Hislory Resources blair.library.rhodes.edu/histhtmls/histnet.html
Verkefnið er gríðarstórt og vonandi tekur
ekki of langan tíma að ljúka því. Það er aug-
ljóst að ekki er hægt að gera allt fyrir alla. Það
er því mikilvægt að aðstandendur skilgreini
markmiðin vel og haldi sig við þau.
Heimildastofnun er metnaðarfullt framtak
sem stefnir að því að vera í fararbroddi í úl-
gáfu á íslenskum heimildum á rafrænu l'ormi.
Svo virðist sem vönduð og fræðileg vinnu-
brögð verði í hávegum höfð.
Stofnanir sem vinna við rannsóknir á ís-
lenskri sögu og menningu hafa verið að vakna
til vitundar um mikilvægi þess að gera heim-
ildir aðgengilegar á vefnum. Á vefnum sagna-
Grunnurinn
inniheldur
vísanir í um
tíu þúsund
greinar um
sögu íslands
í íslenskum
tímaritum
25