Ný saga - 01.01.2001, Blaðsíða 73

Ný saga - 01.01.2001, Blaðsíða 73
Fjötrar þjóðernishyggjunnar og draumurinn um upprisu Títós herlögum í héraðinu og helltu þannig olíu á eldinn.11 Þessir atburðir áttu eftir að draga dilk á eftir sér og má segja að þeir hafi verið fyrsta vísbendingin um að ekki væri allt í sóm- anum í sæluríki Títós. í augum Albana voru harkaleg viðbrögð stjórnarinnar í Belgrad eindregin vísbending um að þeir yrðu alltaf beittir misrétti í Júgóslavíu hvað sem liði fögrum fyrirheitum.12 Serbum í Kosovo þótti á hinn bóginn einnig að sér þrengt. Mjög hafði dregið úr pólitísk- um forréttindum þeirra eftir umbætur Títós 1974 og á sama tíma hafði Albönum fjölgað ört. Árið 1981 var svo komið að Serbar töldu ekki nema 14,9% íbúa Kosovo en höfðu ver- ið 27,5% árið 1948. Þetta hlutfall var komið niður í 10,9% árið 1991. Þeir sem kusu að fara hvergi - átlu kannski ekki að neinu að hverfa - báru kvíðboga í brjósti sér fyrir framtíðinni. Tröllasögur um grimmd albanska meirihlut- ans flugu fjöllunum hærra en við slíkar að- stæður var serbnesk þjóðerniskennd líkleg til að vaxa og dafna.13 Það var við þessar aðstæður sem Slobodan Milosevic, sem fram að því hafði þótt ólíkleg- ur til pólitískra stórræða, skaust upp á stjörnuhimininn í stjórnmálum Júgóslavíu. Hann gerði málstað Kosovo-Serba að sínum, færði þeim þau skilaboð í stuttri ræðu sem hann hélt 24. apríl 1987 í Kosovo Polje að framvegis ætti engunr að líðast að beita þá misrétti. Án Kosovo væri engin Serbía, engin Júgóslavía, og Serbar hvarvetna ættu að sam- einast og snúast til varnar gegn andstæðingn- um, hvar svo sem hann væri að finna.14 Ræða sem Milosevic l'lutti í Kosovo Polje tveimur árum síðar þegar þess var minnst að sex hundruð ár voru liðin frá orrustunni við Tyrki markaði ekki síður þáttaskil í sögu gömlu Júgóslavíu. Hlýddu enda fleiri en Serbar á orð Milosevics. Hvirfilvindar þjóð- ernishyggjunnar blésu nú um alla Júgóslavíu og æ algengara varð að meðlimir forsætis- nefndar Júgóslavíu færu í hár sanran á fund- um hennar. Blöskraði rnönnum einkunr það sem þeir töldu vera pólitískan yfirgang Serba. Leið ekki á löngu uns Slóvenar og Króatar fóru að hugsa sér til hreyfings.15 Milosevic hafði afnumið sjálfsljórnarrétt- indi Kosovo eftir að hann varð forseti Serbíu 1989. í kjölfarið fylgdu pólitískar hreinsanir í valdakerfi héraðsins, fjölmiðlum, mennta- stofnunum og lögreglunni. Bækur og tímarit á albönsku voru fjarlægð úr ríkisreknum bóka- söfnum, ný námsskrá tekin í gagnið sem heimilaði aðeins kennslu á serbnesku. Komið var fyrir vopnuðum hermönnum í anddyri skólanna til að varna þeim inngöngu sem mótfallnir voru þessari nýju námsskrá. Engan þarf að undra að þessar breytingar gerðu út um veikar vonir um friðsamlega sambúð Al- bana og Serba.16 Kosovo-Albanar áttu hins vegar ekki þann valkost að hefja vopnaða þjóðfrelsisbar- áttu líkt og nágrannaþjóðirnar. Það var að minnsta kosti mat leiðtoga þeirra, Ibrahims Rugova, senr taldi ljóst að Albanir hefðu ekki burði til að standa upp í hárinu á Serbum. Mat hann stöðuna þannig að Serbar væru lík- legir til að beita sérstaklega grimmdarlegum aðferðum til að berja niður uppreisn í Kosovo. Ekkert vit væri í því að gefa þeim til- efni til þess. „Við erum á þeirri skoðun að það sé betra að hafast ekkert að og halda þannig lífi l'rern- ur en láta brytja okkur í spað,“ ritaði Rugova um það leyti sem stríð var að skella á í Bosn- íu 1992.17 Réttara væri aö bíða átekta og treysta á að málefni Kosovo yrðu tekin á dagskrá þegar sest yrði við samningaborð- ið. Taldi Rugova sig hafa ástæðu til að ætla Mynd 6. Þegar keyrt er um þjóðveginn sem liggur frá Pristina að landamærum Makedóníu er enn hægt að sjá minjar um eyðilegginguna frá stríðinu 1999. Albanir hafa verið duglegir við að hefna sin á Serbum eftir að þeir sneru til baka. I sumum tiifellum hafa öll hús í þorpum þar sem Serbar bjuggu verið eyðilögð.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Ný saga

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Ný saga
https://timarit.is/publication/806

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.