Birtingur - 01.01.1957, Side 27

hafa uppivöðslusamir fræðikerfasmiðir
stundum einhverjar gáfur, svo óþarfa
útskýringar mega gleymast.
Til þess að vekja athygli hafa sumir lista-
menn bætt listaverk sín með hreyfingu eða
lýsandi tilbrigðum- Ýmsir sýningarsalir
hafa veitt þeim húsaskjól, en ekki ætti að
sýna slíkar tilraunir sem nýsköpun, þar sem
hreyfing og ljósbrigði hafa alla tíð vakið
forvitni.
Vér viljum ekki mæla gegn rannsóknmn,
síður en svo, en vilji maður hafa í huga
seinagang þróunarinnar, samkvæmt veraldar
sögunni, þá verður að játa — jafnvel á
atómöldinni —, að ekki sé óhjákvæmilegt að
umróta daglega því, sem gert var daginn
áður, til þess að skapa ósvikið listrænt
verk. Gildi verksins er óumdeilanlegt, hvaða
aðferð sem listamaðurinn kann að hafa
notað.
Tilkoma litfilmu og breiðtjalda hefur ekki
alltaf orðið til þess að auka gæði
kvikmyndarinnar, frekar þvert á móti. Því
fjölbreyttari möguleikum sem listamaðurinn
á völ á, því erfiðara verður máske að ná
hinu sanna gæðamarki. 1 listinni tökum
við listræna nýsköpun fram yfir þá
tæknilegu.
Sá aragrúi listamanna, sem býr í París og
þarf að halda í sér lífinu þar sem listin er
ekki lengur sérlega hátt metin, hefur
vissulega afsakanir fyrir að grípa til ýmissa
ráða sér til framdráttar. En því er nú verr
að athafnasemi þeirra orsakar rugling,
og þegar svo ákaft er leitað að nýjiun leiðum
þá er mjög hætt við, að hin beinasta og
greiðasta verði útundan.
Við skulum vona að listgagnrýnendur hætti
að ýta undir þessa flækju á gálausan hátt;
á því er brýn þörf að listamennirnir starfi
á hljóðlátari hátt. Nýlega sýndi einn
safnari fögur verk eftir nokkra ágæta
meistara, en bar sig jafnframt illa yfir því,
að koma ekki auga á slíka snilli hjá þeim
ungu.
Skarpskyggn augu sjá þó samt sem áður
ýmislegt, sem lofar góðu, og enda þótt
vissar þjóðir vilji hrifsa veldissprotann frá
Parísarborg, þá mun hin gamla deigla
evrópskrar listar halda áfram sínu hlutverki.
Eftir nokkurn gusugang, sem þrátt fyrir
allt er betri en stöðnun, munum við
áreiðanlega fá fastmótaðra starf.
Roger Bordier:
Menn ergja sig yfir fullyrðingum, skapa
margbrotin kerfi, stefnumið, uppeldisfræði
eða tigna einhverskonar dulmögn listræns
frelsis, sem enginn veit hvert gildi hafa fyrir
frelsið, sem aldrei vinnst án baráttu, né
hvaða þýðingu hafa fyrir listina þar sem öll
sköpun hefur sínar takmarkanir. En
áhyggjuefni okkar er ekki sjálfar deilurnar,
sem eru óhjákvæmilegar, heldur miklu
fremur hve lengi þær standa yfir. Að
kappræður hafa orðið milli geometrista og
tachista er ágætt, en að þær taki aldrei enda
er hlægilegt. Eftir harða sókn og gagnsókn
er umfram allt þörf á umræðum.
Vegna vöntunar á hreinskilni, víðtækum
skilningi og nægilegri hæversku af beggja
hálfu er hætta á, að abstraktlistin bíði
ósigur, að minnsta kosti hvað málara- og
myndhöggvaralist snertir. Verður þá eftir
11