Birtingur - 01.01.1957, Side 118
er sjálf lífsgátan, tími og eilífð, líf og dauði.
Speki bókarinnar er falin bak við barnslegar
spurningar og barnsleg svör, en alvara
hennar aldrei án kímni. Gátan er ráðin á
þann hátt, sem hún nokkru sinni ræðst, í
djúphugulli spurningu drenghnokkans í
bókarlok:,,.... ef atburðir eru til í ókomna
tímanum, á ð u r en þeir gerast á jörðinni, er
það þá nokkuð ólíklegt, að atburðir haldi
áfram að vera til í gamla tímanum, e f t i r
a ð þeir hafa gerzt á jörðinni".
Má vera að orðin, er lýsa hugrenningum
drengsins, þar sem hann situr klofvega
á baðstofumæninum við athuganir sínar á
náttúrunni, geti átt nokkurt erindi til þeirra,
sem ekki finna yndi bókarinnar eða sýnist
ýmsu ofaukið á blöðum hennar: „. . . . Það
er allt annað að góna á vindský en góna
á stein, þó að hann sé furðulegur. Á vindský
góna allir, og það getur verið gagnlegt upp
á allt, sem getur fokið. En á stein gónir
enginn nema ég, og það kemur engum að
notum. Þess vegna verð ég hlægilegur. En
það verður enginn hlægilegur fyrir að góna á
ský, af því að það getur verið gagnlegt, og
það er ekki kallað að góna, heldur að
horfa“.
Þetta er viturt, í ætt við Lao-tse.
Bókin er náttúru-mystik.
Hafi Þórbergur þökk fyrir þessa bók.
Bjarnarnesi, 25. marz.
Undir mynd af David Hume á blaðsíðu 35 í
3. hefti Birtings 1956 átti að standa:
Myndin er birt með leyfi The Board of
Trustees for the National Galleries of
Scotland-
Harpan er búin til söngs.
Jóhann Hjálmarsson: Aungull í tímann.
Ljóð. 62 bls. — Reykjavík 1956.
Þessi bráðungi höfundur hefur hlotið
einskært hrós fyrir ljóð sín, og sannarlega á
hann gott skilið — í stuttu máli:
drengurinn er skáld. Um það er ekki að
sakast þótt hann standi undir augljósum
áhrifum annarra skálda, einkum hinna ungu;
hitt er fyrir mestu að hann skilar fegurð,
hefur til að bera þá skáldlegu skynjun sem
er upphaf og forsenda listsköpunar. Enn eru
ungir menn að gefa út ljóðabækur, þar
sem eigi vottar fyrir skáldlegri upplifun né
listrænni túlkun; það er þegar frá öndverðu
ljóst að þeir koma aldrei til með að verða
skáld, hvernig sem þeir kosta sér til. En
ef Jóhann Hjálmarsson verður ekki
hugþekkt skáld þegar fram líða stundir, þá
bregzt honum eitthvað annað en gáfan.
Ljóðin eru flest stutt, aðaltraust þeirra er
myndin; og svo sem jafnan er um stutt lýrísk
Ijóð er höfuðvandi skáldsins sá að taka
hvorki of grunnt né djúpt í árinni —
spurningin er þessi: hvenær er ég búinn að
segja alveg mátulega mikið? er ekki
þessu ofaukið? vantar hér ekki eitthvað í?
Það er næsta fágætt að unglingi auðnist að
sigla svo milli skers og báru á sónarsæ sem
Jóhanni Hjálmarssyni hefur tekizt. Ég
nefni t. d. ljóðin Söknuð, Um okkur tvö, Er
landið vaknar, Ljóð án nafns, Barn, Við
skulum stíga dans, Þrá mín og þín, Eitt
kvöld í vor, Bláa land, Dóminn — allt saman
ljóð sem sómdu sér bærilega hvar á landi
100