Birtingur - 01.12.1961, Qupperneq 55

Um bœkur
Ásta Sigurðardóttir:
Sunnudagskvöld
til mánudagsmorguns, sögur.
Helgafell 1961.
Loksins er komið út smásagnasafn eftir
Ástu Sigurðardóttur. Ég tek ekki svo til
orða vegna þess að hana bagi aldur, hún
er rétt liðlega þrítug, heldur af því að
hún hefur á annan áratug verið kunnur
höfundur án bókar. Ásta varð fyrir því
vafasama happi, sem fátítt er hérlendis,
að verða þjóðfræg á einni nóttu af frum-
smíð sinni. Þetta gerðist þegar sagan
Sunnudagskvöld til mánudagsmorguns
birtist í Lífi og list í apríl 1951. Síðan
hefur Ásta ritað og birt miklu betri sög-
ur, sem vakið hafa miklu minni athygli
almennings, því miður. Þess vegna var
tímabært að fá sögur hennar á einni bók,
svo að þeir sem áhuga hafa gætu fengið
af henni rétta mynd sem rithöfundi.
Framan við sögurnar standa þessi tvö
orð: Til Reykvíkinga. Vera má að hin
svarthærða stóreyga bóndadóttir af Snæ-
fellsnesi hafi ekki látið hendingu eina
ráða þeirri tileinkun.
Þessi áratugur í höfundarferli Ástu er
klofinn í tvennt af 5 ára þagnarbili. Frá
fyrra skeiði eru sögurnar Sunnudags-
kvöld til mánudagsmorguns, Gatan í
rigningu, Draumurinn, Súpermann og I
hvaða vagni, birtar á árunum 1951—
1953, en frá seinna tímabilinu eru
Skerpla, Kóngaliljur, Vor fyrir utan,
Dýrasaga, Maðurinn og húsið hans, birtar
1958—1961.
Sögurnar í fyrri helft bókarinnar eru all-
ar nema ein (Súpermann) af sama toga
og sagðar í fyrstu persónu. Þær fjalla
opinskátt um ungu stúlkuna sem hefur
orðið fótaskortur á skötubarði borgara-
legs siðgæðis, en á þann móral sem ekki
svíkur lit. Sunnudagskvöld til mánudags-
morguns og Gatan í rigningu gerast á
ytra borði fyrir hvers manns augum, eru
að heita má allar þar sem þær eru séðar.
Þær eru ekki ýkja merkilegur skáldskap-
ur, en hafa öngu að síður til síns ágætis
nokkuð, einkanlega hin síðarnefnda:
skýrar borgarmyndir, mettað andrúms-
loft, jarðarilm og asfaltlýrik, eftirminni-
legt veður.
Draumurinn er mögnuð saga um misk-
unnarleysi skinhelginnar og ofurþunga
útskúfunarinnar. „Þessi draumur var ...
um sjaldgæft djásn ... Ég geymdi dýr-
grip þennan ... inni í mér ... Og þarna
stækkaði hann og jók gildi sitt á dulai’-
fullan hátt ... en þegar ég sagði meðeig-
anda mínum frá þessu, varð hann hreint
ekkert glaður ... Hann vildi láta tæta
dýrgripinn sundur og slíta hannútúrmér
.. .Ég mótmælti, og hann reiddist meira.
Þá minnti ég hann á að hann gæti ekki
Birtingur 53