Íslenzk tunga - 01.01.1959, Page 124

122 STEFÁN EINARSSON
Saga Sverris ltonungs, Fornmanna sögur, VIII, 96—97, kap. 37.
Sams konar og næsta dæmi á undan.
Lýsti Skarpheðinn vígi Sigmundar á hendr sér, en þeir
Grímr ok Helgi vígi Skjaldar. Fóru þeir þá heim ok spgðu
Njáli tíðendin. Hann segir svá: „Njótið heilir handa! Hér
skulu eigi sjálfdœmi fyrir koma at svá búnu.“
Njáls saga, íslenzk fornrit, XII, 117, kap. 45.
Þetta er kannske ekki alveg eins skýrt, en hugsunin er að bræð-
urnir njóti lianda sinna til verka sem þeir hafa þegar unnið, og hafi
þökk fyrir það.
Þá hljóp Steinþórr Óláfsson at Bolla ok hjó til hans með 0xi
mikilli á hálsinn við herðarnar, ok gekk þegar af hpfuðit. Þor-
gerðr bað hann heilan njóta handa [bein ræða: Njót þú heill
handa], kvað nú Guðrúnu mundu eiga at búa um rauða skpr
Bolla um hríð.
Laxdœla saga, íslenzk fornrit, V, 168, kap. 55.
Viljum vér nú leyfa hverju skipi ör landi at fara, þagat sem
hverr vill sínu skipi halda, komið aptr at hausti, ok færið oss
gersimar, en þér skuluð hafa af oss í móti gæði ok vingan.
Allir kaupmenn, er þar voru, vurðu þessu fegnir, ok háðu hann
tala konúnga heilstan [bein ræða: Tal þú konunga heilstr].
Haralds harðráða saga, Fornmanna sögur, VI, 240, kap. 42.
í þessum tveimur dæmum er óbein ræða, og verður að snúa henni
í beina ræðu til að boðháttur komi fram. Að öðru leyti eru þau sams
konar og dæmin á undan.
Ok nú of kveldit lét konungr taka af borði sínu grís einn
steikðan ok fær í hendr Tútu og mælti: „Fœr þetta Halla,“
segir hann, „ok seg honum, at hann hafi ort vísu, áðr en þú
kemr fyrir hann, ok mæl þat, þá er þú kemr á mitt gólfit, ok ef
eigi er ort, sér hann bana sinn.“ Túta svarar: „Herra, eigi
vilda ek þetta g0ra.“ Konungr segir: „Góð þykki þér vísan;
muntu ok gprla heyra kunna.“ Síðan tók hann við grísinum ok
gekk á mitt gólf ok mælti: „Yrk vísu, skáld,“ segir hann, „at
boði konungs, og lát sem líf þitt liggi við.“ Ok er Túta kemr
fyrir Halla, þá réttir hann Halli hendr i móti grísinum ok
kvað vísu: