Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1943, Page 88

þessa, er BúnaSarfélag íslands var stofna'ð 1899 og
sambandi komið á með ðllum búnaðarfélögum á land-
inu. En mikið skorti þó enn á það, að allir bændur
tækju þátt í samtökum þessum. Um aldamótin var
samt góður rekspöiur á kominn með þetta allt: bún-
aðarfræðslu, samtök bænda og fjárframlög af opin-
berri hálfu til styrktar framförum í búnaði lands-
manna.
Tímabilið frá 1874 til 1900 má kalla undirbúnings-
ár. Framfarirnar voru ekki stórstígar. Þó munaði
nokkru fram á leið og reyndar meiru en ýmsir munu
nú ætla. Nokkrar tölur skulu liér til færðar um þetta.
Á árunum 1855—74 voru túnasléttur á öllu landinu
268.1 ha. 1875—84 263.7 ha, 1885—94 559.2 ha og 1895
—1904 1587.2 lia. Tölur þessar eru vafalaust ekki líkt
því nákvæmlega réttar, en þær benda þó í rétta átt
og fara hlutfallslega nálægt réttu lagi. Túnastærð á
öllu landinu var 1885 talin 9.9 þús. ha, en 16.9 þús.
ha. árið 1900. Fyrri talan nær engri átt, þó skýrslur
hermi svo. Siðari talan er nær hófi, en líkast til held-
ur lág. Þess ber að gæta, að á þessum árum er ekki
um að ræða nýyrkju svo að neinu verulegu nemi.
Girðingar. 1855—74 voru gerðir 409 km garða, 1875—
84 205 km, 1885—94 345 km, en 1895—1900 759 km.
Þar af 75 km virgirðingar, hitt allt torf- og grjót-
garðar. Matjurtagarðar voru 1871 83 ha, 1879 96 ha,
1890 158 ha og 249 ha árið 1900. Mannfólkinu hafði
fjölgað nokkuð, sem fyrr getur. En þrátt fyrir allt
var komið svo árið 1900, að aðeins 57% af lands-
mönnunum lifðu nú af landbúnaði, í stað 75.1% árið
1870.
IV.
Saga landbúnaðar á íslandi siðustu 40 árin er um-
fangsmeiri og viðburðarikari en svo, að hér verði
sögð til neinnar hlítar. Verður að náegja að geta laus-
(86)