Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1922, Qupperneq 63

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1922, Qupperneq 63
SJÚKRAHJÚKRUN OG LÆKNING FORFBÐRA VORRA. 20 y. Lækningaritin, sem fræÖimenn 16. og 17. alclarinnar þýddu fyrir fólkiÖ, voru afskrifuð í fjölda- mörgum handritum og gengu mann frá manni. 'Þóttu þau venju- lega þess merkari og ábyggilegri, sem þau voru orðin eldri og ólæsi- legri. Þeirra margvíslegu leið- beiuiugar vom oftast eina at- hvarf fólksins, þegar slys og sjúkdóma bar að höndum, alla leið fram um miðja síðastliðna öld og jafnvel lengur. 1760 var fyrsta læknisembættið stofnað, er Bjarni Pálsson varð landlæknir. Seinna komu fjórðungslæknar og smám- saman fjölgaði lærðum læknum í landinu, en þó fyrst verulega eftir að læknaskólinn var stofnaður 1876 fyrir forgöngu Jóns Hjalta- líns landlæknis. Fram að þeim tíma, varð alþýða mestmegnis að hlýta ráðum ólærðra lækna og blóðtökumanna, en þeir höfðu sótt alla sína kunnáttu í hinar gömlu lækningaskruddur. Og svo rót- gróin var trúin á þessar vísdóms- bækur, að lengi áttu lærðu lækn- arnir í stöðugu þrefi viö fólkið út af því, að það hélt dauðahaldi í gömlu kreddurnar, og treysti bet- ur skruddulærðum skottulæknum en jafnvel háskólagengnum dokt- orum. Bjarni Pálsson, Sveinn Pálsson, Jóri Sveinsson, Jón Pétursson og Oddur Hjaltalín reyndu hver fram af öðrum að fræða alþýðu um háttalag sjúkdóma og skynsamleg lækningaráð. Lækningabók Jóns Péturssonar bar t.d. eins og gull af eiri af gömlu skruddunum. En fólkið sat lengi við sinn keip, og treysti betur fornum fræðum, alt þangað til um 1860, er önnur fræði engu viturlegri, en að vísu mein- lausari, komu til sögunnar með homoeopatiunni. Það sem lærðu læknunum ekki tókst, það tókst þeim séra Þorsteini Pálssyni á Hálsi og séra Magnúsi Jónssyni á Grenjaðarstað, en þeir innleiddu fyrstir hér á landi hinar leyndar- dómsfullu smáskamtalækningar. Homoeopatian komst um tíma svo mjög til vegs og valda meðal al- þýðu, að ekki einungis gleymdist trúin á blóðtökur og gömlu skruddukreddurnar, heldur dofn- aði um stund tiaustið á skólalærð- um læknum. Þeirra stórskamta- lækningar voru af mörgum leik- mönnum taldar ganga eiturbyrlun næst. Þá voru sáralækningar enn mjög ófullkonmar, þóttu mjög kvalafullar, og gáfust oft misjafn- lega. Fólkinu var því nokkur vorkunn, þó það tæki homoeopatí- unni feginshendi. Sú lækningar- aðferð, þó vitlítil væri, (að því leyti að hún var með öllu á röngum rökum bygð) vann áreiðanlega miklu mimia tjón en margar gömlu lækningaaðferðirnar, bæði lærðra jafnt sem ólærðra lækna höfðu gert. Álirifalausir smá- skamtar með þægilegu vínanda- bragði voru ætíð meinlausir. Það var auðvelt að taka þá inn, og þeir létu í öllu falli nátúruna einráða um að hjálpa sjúklingnum til lífs eða dauða. Hins vegar gátu stór- skamtar af bragðillum, daunillum og áhrifamiklum lyfjum eins og t. d. uppsölulyfjum og niðurlireins-
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181

x

Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga
https://timarit.is/publication/895

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.