Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1922, Page 138

104
TIMARIT hJÓÐRÆKNISFÉLAGS ISLENDINGA.
kostleg't og breytilegt, að það er
í raun og veru ekki líkt nokkru
öðru þjóðlífi í lieimi. Manni
finst, að þar séu öll höftin í mann-
lífsstiganum fólki fylt, frá því
efsta til þess neðsta. Þar er auð-
ugasti maður heimsins og fátæk-
asti, þar ægir saman öllum þjóð-
um í óútmálanlegri heild. ’ ’ Þetta
minnir hann á úthafið. “Svo
langt sem augað sér, breiðir sjór-
inn sig, óyfirsjáanlegur og óút-
reiknanlegur. 1 fljótu bragði
sýnist hver báran á sjónum ann-
ari lík, en þegar maður fer betur
að gá að, eru þær að einliverju
rneira eða minna leyti ólíkar.
Hverfleikinn á hafinu er eigi og
síður eftirtekta verður, er skift-
ast á stillur og stórsjóar. Öld-
urnar rísa, skýin bruna um himin
hvolfið, eldingum slær niður,
þrumurnar öskra svo að ekkert
heyrist nema það. Þá finnst
manni mannlífið svo óumræðilega
smátt og lítilfjörlegt.” Þessi
hverfieiki minnir á fjölbreytni
hins ameríska þjóðlífs. “En fjöl-
breytnin gjörir það að verkum,
að Ameríka er mögulegleikanna
land. Tala mögulegleikanna er
alveg óendanleg. Mönnum finst
stundum, að ekki þurfi annað en
grípa hendinni niður fyrir fætur
sínar, til að taka upp einlivern
mögulegleikann, einhverja lukku,
öldungis eins og malarinn hérna
á árunum fangaði vindana, og
lét þá í pokann sinn. En þeir láta
ekki ætíð fanga sig, þessir mögu-
legleikar hérna í Ameríku. Til
eru þeir samt, maður horfir á þá,
hefir ,von um að ná í einhvem
þeirra, stritar og berst fyrir þess-
ari von, þangað til maður nær í
einhvern eða — deyr. Hverjir
foreldrar sem eiga dreng í vöggu,
geta vonast eftir, að sonur þeirra
verði president í Bandaríkjunum,
eða premier í Canada. Það get-
ur náttúrlega eins vel verið, að
jnlturinn verði bara brennisag-
ari; gangi út með sögina sína á
bakinu alla sína æfi og sagi í eld-
inn fyrir náungann. ”
Samkoman var ærið fjölmenn,
og miklu voru þar fleiri gest-
komandi úr sveitunum, en liið
fyrra árið. Er svo sagt, að um
400 manns hafi veriÖ þar að-
komandi. Afföll voru veitt á far-
gjöldum með járnbrautum úr öll-
urn helztu bygðarlögunum, eftir
beiðni forstöðunefndarinnar.
Eigi leið þó á löngTi eftir sam-
komuna, að óánægja hreyfði sér
út af tímafærslunui. Þótti sum-
um, að almenningur hefði eigi
verið að því spurður er bæði
nafni (len samkoman var nefnd
þetta ár og hið næsta þar á eftir:
Þjóðhátíð Vestur-íslendinga) og
dagsetningu hátíðarinnar var
breytt. En deilur voru þá svo
tíðar um alla hluti, að hjá því gat
eigi farið, að einuig yrði brýna
slegin út af þessu. Bitgjörð birt-
ist þá um þetta leyti, frá skáld-
inu J. Magnúsi Bjarnasyni, er
lýsir mæta vel deilugirni þeirra
tínia. Kvartar hann yfir því, að
svo virðist sem Islendingum ætli
ekki að auðnast að lifa í einingu,
eða sem þjóðflokki í landinu.
“Mesta óeiningin orsakast af liin-
um breytilegu trúarskoðunum