Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1935, Page 102

Ármann frændi
Eftir J. Magnús Bjarnason.
Eins og eg tók fram í þættinum
af Hákoni Farmann, þá voru fyrir
víst þrír Islendingar búnir að vera
um nokkurt skeið í Nýja-Skotlandi,
þegar íslenzka nýlendan á Moose-
lands-liálsum var stofnuð árið
1875. Einn þessara þriggja manna
hét Ármann, og langar mig til að
segja um hann nokkur orð, áður en
eg lýk við þessa þætti um Islend-
inga í Nýja-Skotlandi, þótt eg
raunar viti harla lítið um hann.
Hann kom aldrei til nýlendunnar,
og mjög fáir af nýlendubúum
þektu hann persónulega. Eg lieyrði
þá sjaldan minnast á hann, og et
til vill hefir enginn þeirra vitað
með vissu, hverra manna hann var
eða hvaðan af Islandi hann kom.
Hann var einhleypur, og kom vest-
ur um liaf einn síns lið.s, og var
sagður vera smiður á tré og járn.
Eg held að enginn í nýlendunni
liafi vitað, hvers son liann var, að
minsta kosti heyrði eg' aldrei föður-
nafn hans nefnt. Hann var jafn-
an nefndur: Ármann Arcliibald,
þegar á hann var minst, því að
hann var í vinnu hjá járnsmið, sem
hét Allan Arehibald, allan þann
tíma sem hann dvaldi í Nýja-Skot-
landi. Bn eg liefi ávalt kallað
hann Ármann frænda, af ástæðu,
sem eg get um síðar.
Eg kyntist honum ofurlítið sum-
arið 1879. Það var í bænum Dart-
mouth, sem stendur austan megin
Halifax-fjarðarins og beint á móti
Halifax-borg. Það sumar var eg
vikadrengur hjá öldruðum, skozk-
urn manni, Edgar Oswald að nafni,
sem bjó skamt fyrir norðan bæinn.
Eg var fenginn til að vera lijá
honum meðan sonur hans var í
siglingum um sumarið. Hét sonur
hans Robert og var liáseti á segl-
skipi, sem var í förum milli Hali-
fax og Kingston á Jamaica.
E!g man eftir því, eins glögt og
það hefði skeð í gær, þegar eg fór
í þessa vist. Eg var þá þrettán ára
gamall, og það var í fyi^sta skiftið,
sem eg hafði verið að heiman ti.1
langframa, Það var skozkur bóndi,
sem útvegaði mér þessa vist. Hann
hét Mark Miller og átti heima
skamt frá íslenzku nýlendunni, og
foreldrar mínir þektu hann að öllu
góðu. Hann kom eitt kvöld,
snemma í maímánuði, til þess að
fara með mig í vistina, og var hann
um nóttina í nýlendunni. En í bít-
ið daginn eftir lögðum við af stað
og ókum á tvíhjólaðri kerru, sem
bleikur liestur gekk fyrir. Eg
hlakkaði svo mikið til fararinnar,
að eg svaf næstum ekkert nóttina
áður en eg lagði af stað. Það var
gott veður og glaða skólskin, þeg-
ar við fórum úr nýlendunni, og ak-
vegurinn var víðast greiður og
sléttur, einkurn þegar út í Musqu-
odoboit-héraðið kom. Og Mark
Miller var hinn skemtilegasti föru-
nautur, og hafði eg mikið yndi af
að hlusta á sumt af því, sem hann
sagði mér. Eg var forvitinn og'
spurði um ótalmargt, og öllum
mínum spurningum svaraði hann
glaðlega og Ijúfmannlega. Eg