Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1935, Page 145

Sextánda ársþing Þjóðrœknisfélagsins
Sextánda ársþing pjóSræknisfélags íslend-
inga I Vesturheimi var sett af forseta þess,
Jóni J. Bíldfell, þriðjudaginn 26. febrúar
3 935, í samkomuhúsi íslenzkra Góðtemplara
í Winnipeg kl. 10 f. h. Forseti hóf þingið
með þvi að lesa þingboð. Bað hann þá
þinggesti að syngja sálminn “Faðir and-
anna.” pá flutti séra Jakob Jónsson
hugðnæma bæn. Að þvi búnu lýsti forseti
hið 16. ársþing pjóðr'ækríisfélagsins sett
og flutti skýrslu sína sem hér fylgir:
Heiðruðu tilheyrendur!
pað er naumast hægt að segja að þetta
liðna ár hafi verið viðburðaríkt ár, að þvf
er pjóðræknisfélag íslendinga í Vesturheimi
snertir. Engin tilfinnanleg vonbrigði. Eng-
in stórhöpp, né heldur óhöpp. Við höfum
siglt eins og sagt er, á milli skers og báru,
og má það frekar gott kallast, þegar tillit
er tekið til ólgunnar og ókyrðarinnar, sem
æðir á mannlífshafinu, ekki aðeins ait I
kringum oltkur, heldur um heim allan. Fé-
laginu, I því tilliti, má líkja við á eða læk,
sem haldið hefir við farveg sinn, og yfir-
borðið litlum eða engum breytingum tekið,
en þó ekki á því hægt að dæma um eða sjá
hvaða breytingum farvegurinn á vatnsbotni
hefir tekið, eða er að taka; en að því at-
riði, að svo miklu leyti sem það snertir
þjóðræknisfélagið, kem eg máske nokkuð
síðar.
Stjórnarnefnd félagsins hefir leitast við
að halda I horfinu á árinu liðna og eftir
megni vinna að þroska og viðgangi félags-
ins, með þeim efnum og möguleikum, sem
fyrir hendi voru.
Stjórnarnefndin hefir haldið 16 fundi á
árinu o,g skal nú að nokkru skýrt frá starfi
liennar og viðfangsefnum.
Útbreiöslumál.
Útbreiðslumálið er eitt af aðalmálum
þjóðræknisfélagsins, því undir útbreiðslu og
samtökum er öll framtíð, velmegun og
þroski féiagsins kominn.
Að vera allir eitt i því að vernda menn-
ingararf vorn og með honum heiður og
sóma allra þeirra, sem af íslenzku bergi eru
brotnir hefir verið og er takmark og aðal
verlcefni pjóðræknisfélags íslendinga I
Vesturheimi og ætti því að vera öllum hugs-
andi mönnum létt verk og ljúft. En hin
sorglega reynsla félagsins og starfsmanna
þess, hefir verið og er sú, að þessu er eklti
þannig farið. Menn annað hvort vilja ekki
sjá þetta—vilja ekki sjá styrk þann og
menningarlegan þroska, sem slíkum sam-
tökum, ef þau væru almenn, væri samfara,
eða þá að sinnuleysi þeirra og óhamingja
er orðin svo mikil, að þeir fá ekki rönd við
reist. Yður er það ljóst, að starfsmenn fé-
lagsins á undanförnum árum og alt frarn á
þenna dag, hafa af ítrasta megni, verið að
vinna að þessu velferðarmáli meira heldur en
sanngjarnt hefði verið að vonast eftir. En
undan því væri nú ekki að kvarta, ef ein-
hver von væri um breytingu eða bata I
þeirri átt. En, vinir, það er undir menn-
ingarþroska sjálfra okkar komið, hvort að
framför getur orðið, eða það á að verða
sígandi afturför, unz yfir lýkur með al-
gjörðu þjóðræknislegu skipbroti.
Eins og þið sjáið hér og öll vitið, þá er
það aðallega eldra fólkið af þjóðflokki vor-
um, sem félagið hefir náð til—eldra fólkið,
og það yngsta. Unglingar, sem enn eru
óþroskaðir og eru þvi háðir vilja og valdi
foreldra og aðstandenda. En æskulýðurinn,
eftir að hann er orðinn sjálfs sín ráðandi I
orði og athöfnum, hefir snúið baki sinu við
félaginu, þrátt fyrir marg-Itrekaðar til-
raunir á margan hátt.
Öllum ætti að vera ljóst, að ef þannig
heldur áfram, að þá er ekki aðeins pjórækn-
isfélag Vestur-lslendinga dauðadæmt, heldur
allur Islenzkur félagsskapur hér vestra.
Ekkert spursmál hefir orsakað meiri um-
hugsun og áhyggju hjá stjórnarnefnd pjóð-
ræknisfélagsins, heldur en þetta fráhvarf
æskulýðsins vestur-íslenzka, og vér höfum
hryggir I huga spurt hver annan, hvernig
á þessu standi og hver Ofsökin sé, og finst
mér að flestir hafi svarað þeirri spurningu
með því að segja að þetta væri nú aldar-
andinn og hugsunarleysi æskufólksins. En
þó aldarandinn hafi óneitanlega stefnt I þá
átt undanfarandi, að aðskilja æskuna og