Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1949, Síða 44

TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
42
annan á vissan hátt, en ef til þess
kom, að kljást í kaldri skynsemi,
féllu skoðanir okkar ekki saman,
fremur en elskhugar, sem glerhurð
skilur að. Enda hafði ég fyrir löngu
gert mér ljóst, að hvorugur okkar
var líklegur til að breyta skoðun
hins. Þrátt fyrir það, var mér ætíð
óblandin ánægja í, að hlusta á mál
hans; því alt sem hann sagði lýsti
gáfum og góðvilja. Mentun hafði
hann hlotið í skólum Vesturlanda;
auk þess var honum mörg þúsund
ára menning í blóð og merg runnin.
Hvort honum kom til hugar, að ég
snerist á hans mál, veit ég ekki og
braut ekki heilann um það. Tilgang-
ur minn, með þessu karpi okkar, var
að fá hann til að tala; og það tókst
mér. Ég fór að bera saman ofurefli
skipulagðrar menningar Vestur-
landa við sveltuköst og bænahöld
Mahatma Gandhi. Og nú fékk
Gungh efni í langa ræðu.
Hafði ekki andríki spekingsins
skákað Bretaveldi, öll þessi ár?
Gungh bar engan efa á, hver þar
hafði borið sigur úr býtum, og
hvernig þeirri viðureign lyki. Og
hver hafði gert persónu einstaklings-
ins dýrðlegri en Gandhi? Þar var
framtak einstaklingsins á hæsta
stigi. Og ástæðan var sú, að því var
beitt í þjónustu milljóna, en ekki
mannsins sjálfs, eips og gerist hjá
hinum hvíta kynflokki, sem á í sí-
feldum skærum innbyrðis. Hvaða
framtíðarvonir á slíkt mannfélag?
Menning þess er sífelt stríð, og há-
mark hennar orustur og mannskaði
milljónanna. Þess utan fækka fæð-
ingar hvítra barna, með ári hverju,
og tiltölulega mörg þau börn eru
afkomendur manna, sem eru svo
vankaðir, að þeir þykja ekki færir
til hernaðar.
Ég minnti Gungh á, að ekki hefði
það verið nema fáir hvítir menn,
sem að miklu leyti lögðu Austur-
lönd undir sig, en um leið flutt
þangað vestræna menningu. Af öll-
um hundruðum milljóna hinna mis-
litu manna, væru Japanítar þeir
einu, sem hefðu hagnýtt sér það
hnoss. Þeir tækju vísindin í þjón-
ustu sína, og lyftu þannig þjóð sinni
upp úr vesöld og villimensku.
„Ekkert var eðlilegra en að sú
þjóð biti á agnið“, sagði Gungh. „Því
af öllum þjóðflokkum Austurlanda
eru þeir síst gefnir bæði til sálar
og líkama. Enda sýrast þeir óðum
af ásælni og ofstopa hvítra manna.
Auðmýkt þeirra er uppgerð, mjúk-
mælgin hræsni, lærdómurinn lygi
og hégómi. Og einn góðan veð-
urdag, munu þeir læðast að hreiðr-
um þeim, sem hvítir menn hafa
bygt sér hér eystra og ræna þau.
Munu báðir aðilar þeirrar sennu
farga þar fjöri og lífsvon; en hinir,
sem hjá standa, sannfærast fyrir
fult og alt, um það drep, sem vest-
ræn menning hefir í för með sér.
Þá fyrst skiljum vér að menning
er ekki fólgin í alskonar skrani, sem
þessi eða hinn hefir kastað eign
sinni á, heldur í því sem býr í hug
og hjarta manns. Trú, kærleikur og
umfram alt, þolinmæði og langlund-
argeð munu ráða úrslitum hér á
Austurlöndum. Við bíðum, vinur
minn, meðan vestræn menning er
að drepa út þá sem drýgja hana.
Okkur tekur sárt til að vita þessa
bræður okkar á glapstigum og sjá
þjóðir þeirra fyrirfara sér. Eftir alt
saman eruð þið bræður okkar“.