Fjölnir - 04.07.1997, Qupperneq 68

Þrír þættir úr baráttusögu velsæmis og kláms
...fær upp 2.
hár í sig ínauts-
oi* hrækir merkinu
" Stöð 2,
aðfaranótt sunnudagsins 22.
október 1989, kl. 01:05.
a. 0463
Tvær þjónustustúlkur (aukaper-
sónur) afklæðast og gæla hvor
við aðra. Nærmyndir eru af
höndum og andlitum á kynfær-
um og brjóstum. Á tónbandi eru
stunur sem taka við er létt Jöss-
uð" tónlist þagnar.
b. 0576
Kennslustund fyrir kvenfólk i kyn-
örvun. Valdar stúlkur eru látnar
strjúka með banönum yfir kyn-
færi sin I liggjandi og sitjandi
stöðu. Undirstrikað er með nær-
myndartöku af hreyfingum neðri
likamshluta. „Kennslukonan" talar
undir i leikfimikennarastíl.
C. 0632
Sýndir eru baðstrandarklefar karla
og kvenna sem aðskildir eru með
vegg. Hálfnakinn hópur karla og
kvenna er sinn hvorum megin við
vegginn sem á eru göt. Karlarnir
setja limi sina gegnum götin, og
sleikja konurnar limina. Nær-
myndir eru af kynfærum konu
gegnum gat og síðan ýmist víð-
myndar- eða nærmyndarskeið af
samförum eða sleikjum kvenn-
anna á limum karlanna undir
hvatningu og talningu „leiðbein-
anda". Hröð gamantónlist er leik-
in undir og einnig heyrast stunur
karlmanns.
d. 0713
Hér er um að ræða framhald af
„bananaleikfiminni' sem um ræð-
ir í lið b. hér á undan. Sýnt er í
nærmynd hvar kona nuddar ban-
ana um kynfæri sín.
e. 1055
Sýnd eru karlmaður og kvenmað-
ur I skóglendi. Þau leggjast niður
til ástarleiks. Strjúka þau síðan um
kynfæri hvors annars (nokkrar
nærmyndir). Siðan hefjast sam-
farir með mjög undirstrikuðum
og löngum nærmyndarskeiðum.
Á tónbandi heyrast stunur og
fuglasöngur.
f. 1166
Mjög áþekkt atriði og um ræðir i
lið e. Mikil áhersla er lögð á sleikj-
ur konunnar á getnaðarlimi karl-
mannsins og eru nærmyndar-
skeið frá tveimur mismunandi
sjónarhornum. Löng nærmyndar-
skeið eru af samförum persón-
anna.
g. 1343
A legubekk sleikir kona lim karl-
manns á meðan annar hefur
samfarir við hana aftan frá. Atrið-
ið hefst i viðmynd, en klippt er
inn i það nærmynd af sleikjum
konunnar og samræðinu. Á tón-
bandi er fjörug, gömul pianó-
tónlist og talinn „leikfimitaktur".
h. 1373
„Kennslustund í ensku". Kven-
maður (aukapersóna) liggur fram
á borð yfir bók. Myndin víkkar út
og karlmaðurinn stendur fyrir
aftan hana, strýkur um lim sinn
og hefur samræði við konuna.
Textinn undir er úr enskukennslu.
I. 1395
Karlmaður setur fáklædda konu
(aukapersónu) upp á píanóborð.
Klippt er i nærmynd þar sem
maðurinn sleikir kynfæri konunn-
ar. Óperutönlist er leikin undir.
Fj
68
I ■
o 1 n i r
timarit handa
islendingum
sumnr '97
hegningarlaga sé beitt gagnvart álcærða, en stjórn-
arskrárákvæðið hefur verið lagað að 10. gr. laga
nr. 62, 1994 um mannréttindasáttmála Evrópu6’
og 19. gr. alþjóðasamnings um borgaraleg og
stjórnmálaleg réttindi7’, en í öllum þessum
ákvæðum er gert ráð fyrir að takmarka megi
tjáningarfrelsið, ef það er nauðsynlegt til verndar
heilsu og siðgæði manna og fleira og verður 210.
greinin talin vera innan þessa ramma.
Akærði telst því hafa gerst brotlegur við 2.
mgr. 210. gr. almennra hegningarlaga með því að
hafa 67 klámfengnar myndir á heimasíðunni að-
gengilegar almenningi svo sem greint er í ákæru
og á þargreindum tíma.
Ekki er leitt í ljós í málinu að ákærður hafi
birt framangreindar myndir á heimasíðu sinni í
hagnaðarskyni. Að vísu gæti hinn faldi hnappur
6) 10. grein laga um mannréttindasáttmála Evrópu
hljóðar svo:
„1. Sérhver maður á rétt til tjáningarfrelsis. Sá réttur
skal einnig ná yfir frelsi til að hafa skoðanir, taka við og
skila álfam upplýsingum og hugmyndum heima og
erlendis án afskipta stjórnvalda. Akvæði þessarar greinar
skulu eigi hindra ríki í að gera útvarps-, sjónvarps- eða
kvikmyndafyrirtækjum að starfa aðeins samkvæmt
sérstöku leyfi.
2. Þar sem af réttindum þessum leiðir skyldur og
ábyrgð er heimilt að þau séu háð þeim formsreglum,
skilyrðum, takmörkunum eða viðurlögum sem lög
mæla fyrir um og nauðsyn ber til í lýðræðislegu þjóð-
félagi vegna þjóðaröryggis, landvama eða almannaheilla,
til þess að firra glundroða eða glæpum, til verndar
heilsu og siðgæði manna, mannorði eða réttindum og
til þess að koma í veg fyrir uppljóstranir trúnaðarmála
eða til þess að tryggja vald og óhlutdrægni dómstóla."
bent til þess að til þess að fá aðgengi að myndun-
um yrði að hafa samband við ákærða, sem gæti þá
hafa gefið upp hvar hnappinn væri að finna gegn
skilyrði um greiðslu, en því hefur hann mótmælt
og það fær ekld stoð í öðrum gögnum málsins.
Við refsimat í málinu ber að taka tillit til
þessa og einnig þess að ákærði hefur verið sam-
vinnuþýður og hjálpfus við rannsókn málsins og
hefur stuðlað að því að myndirnar hafa verið
teknar út af heimasíðunni og þeim eytt. Hins
vegar verður og að hafa til hliðsjónar að aðgang
að þessum klámfengnu myndum gat haft ótiltek-
inn hópur barna og ungmenna, án þess að
ákærði gæti þar nokkru um ráðið. Að þessu
athuguðu þykir refsing ákærða með hliðsjón af
57. gr. almennra hegningarlaga, sbr. lög nr. 101,
19758), hæfilega ákveðin þannig að ákærði greiði
7) 19. grein Alþjóðasamnings um borgaraleg og
stjórnmálaleg réttindi hljóðar svo:
„1. Allir skulu eiga rétt á að ráða skoðunum sínum
afskiptalaust.
2. Allir skulu eiga rétt á að láta í ljós skoðanir sínar; í
þessum rétti felst frelsi til þess að leita, taka við og
miðla alls konar vitneskju og hugmyndum án tillits til
landamæra, annað hvort munnlega, skriflega eða á
prenti, í formi lista, eða eftir hverjum öðrum leiðum að
þeirra vali.
3. Sérstakar skyldur og ábyrgð felast í því að nota sér
réttindi þau sem um getur í 2. málsgrein þessarar
greinar. Því má takmarka þessi réttindi að vissu marki,
en þó aðeins að því marki sem mælt er í lögum og er
nauðsynlegt:
(a) til þess að virða réttindi eða mannorð annarra;
(b) til þess að vernda þjóðaröryggi eða allsherjarreglu
(ordre public), eða heilbrigði almennings eða siðgæði.
8) Akvæði um skilorðsbundna dóma.
í sekt til ríkissjóðs krónur 90.000 og komi 15
daga varðhald í stað sektarinnar verði hún ekki
greidd innan 4ra vikna frá birtingu dóms þessa
og einnig sæd hann varðhaldi í 40 daga, en fresta
skal fúllnustu þeirrar refsingar og niður skal hún
falla að liðnum 2 árum haldi ákærði almennt
skilorð samkvæmt 57. gr. almennra hegningar-
laga nr. 19, 1940, sbr. lög nr. 22, 1995.
Þá ber að dæma ákærða til greiðslu alls sakar-
kostnaðar, þar með talin saksóknaralaun í ríkis-
sjóð sem ákveðst krónur 50.000 og málsvarnar-
laun til skipaðs verjanda, hæstaréttarlögmanns
Páls Arnórs Pálssonar, sem ákveðast krónur
60.000 auk virðisaukaskatts.
Nokkur dráttur hefur orðið á dómsupp-
kvaðningu vegna veikindaforfalla og anna dóm-
ara og einnig fleiri atvika.
PÓMSORÐ______________________________________.
Akærði, NN, greiði í sekt kr. 90.000 og komi 15
daga varðhald í stað sektarinnar verði hún eigi
greidd innan 4ra vikna frá birtingu dóms þessa.
Ákærði sæti og varðhaldi í 40 daga, en fresta
skal fúllnustu þeirrar refsingar og niður skal hún
falla að liðnum 2 árum haldi ákærði almennt
skilorð skv. 57. gr. almennra hegningarlaga nr.
19, 1940, sbr. lög nr. 22, 1995.
Akærði greiði allan kostnað sakarinnar, þar
með talin saksóknarlaun í ríkissjóð, kr. 50.000,
og málsvarnarlaun til skipaðs verjanda, hrl. Páls
Arnórs Pálssonar, kr. 60.000 auk virðisaukaskatts-
Guðmundur L. Jóhannesson.
Þrír vídeókallar dæmdir fyrir vestan
Þorleíf ur heitip Jónas nii
Sú sannfæring virðist Vestfirðingum inngróin að
þeir séu ólíkir löndum sínum og trúa þeir því
flestir að munurinn sé Vestfirðingum í hag. Þeir
eru hins vegar ekki jafn samhljóma um hvernig
standi á þessu. Sumir segja hafið fyrir utan Vest-
firðina hollari nábúa en önnur höf; aðrir að sólar-
leysið og einangrun hafi haldið öllum dugleys-
ingjum frá fjörðunum; aðrir þykjast þekkja
franska slikju á blóði sínu og enn aðrir vísa til
vestfirskra galdramanna. Þessi síðasta tilgáta er
einna vinsælust. En hún er röng. Vestfirðingar
göldruðu ekki meir en aðrir á meðan galdrar
voru tísku. Þeir fengu hins vegar yfir sig þýsk-
menntaðan Þorleif Kortsson sem yfirvald; en
hann hafði lært ytra að samanborið við þá ógn
sem samfélaginu stæði af skrattanum sjálfúm og
samningsbundnu hyski hans væru allar aðrar
veraldaráhyggjur hjóm eitt. Með slíka sannfær-
ingu er létt verk að brenna mann eða stegla. Ef
hann er sekur fær hann það sem hann á skilið; ef
hann er saklaus fer hann til himna. Ef það þarf
að fórna hérlífi tíu saklausra til að bjarga handan-
lífi hundraða þá gerir maður það. En þrátt fyrir
að Þorleifúr hafi ekki veigrað sér við að drepa
nokkra amatöra í galdri þá saknaði hann þess að
fá ekki að glíma við atvinnumenn; jafnvel skipu-
lögð glæpasamtök. Það hefur löngum loðað við
Vestfirðinga að vera stærri en lífið sem þeim er
skammtað. Þannig var Jón Sigurðsson eiginlega of
stór iðnaðarráðherra fyrir stóriðju Islands. JóN
Baldvin Hannibalsson á við sama vanda að glíma
en hefúr enn ekki fundið veröld sem rúmar
hann.
Við héraðsdóm Vestfjarða er dómari sem veit
að það þarf að gera meira en gott þykir. Hann
heitir Jónas Jóhannsson og hefur verið að elta
uppi vídeókalla og dæma. Hann afgreiddi þrjá á
rúmu ári fyrir skömmu. Þann fyrsta milli jóla og
nýárs 1994, þann næsta í febrúar árið eftir og
þann þriðja í byrjun árs í fyrra. Allir voru þeir
dæmdir fyrir að dreifa klámefni á myndböndum.
Enginn átti spólur sem misbjóða ætti siðferðisvit-
und fullorðins fólks — eins og Jónas orðaði það.
Þetta voru mest myndir af allsberu fólki að ríða.
En Jónas dæmdi kallana samt.
Sá fyrsti var verstur. Hann hafði gengist und-
ir dómssátt í maí 1991; greitt 50 þúsund kall í
ríkissjóð og fallist á að tæplega 300 klámmynd-
bönd yrðu gerð upptæk. En hann lét sér ekki
segjast. 1. apríl 1993 kom löggan á leiguna hans
— JR-vídeó — og hreinsaði út 106 spólur sem
Jónasi þótti eftir skoðun allar sannarlega vera
klámfengnar. Þær voru „með klámfengnum atrið-
um að meginmyndefni, þar sem lögð var áhersla
á að sýna með lostafúllum hætti kynfæri karla og
kvenna og fólk í margs konar kynmökum,“ lýsir
Jónas þeim í dómnum. Og hann dæmdi mann-
inn í 15 daga fangelsi en frestaði fúllnustu dóms-
ins í tvö ár — setti manninn á skilorð — og sekt-
aði hann um 105 þúsund kall. Ef maðurinn gæti
ekki borgað sektina innan fjögurra vikna vildi
Jónas að honum yrði stungið inn í 30 daga í
staðinn. Þessi fyrsti klámhundur hefúr því verið
sektaður af Jónasi um 155 þúsund krónur og séð
á eftir eitthvað um 400 spólum — líklega í sorp-
brennslu Vestfjarða á Skarfaskeri.
Tveimur mánuðum síðar var vídeókallinn í
Hljómborg kallaður fyrir og dæmdur fyrir að
hafa til leigu 87 spólur „með klámfengnum atrið-
um að meginmyndefni, þar sem lögð er áhersla á
að sýna með lostafúllum hætti kynfæri karla og
kvenna og fólk í margs konar kynmökum" —
eins og Jónasar orðar það sem fyrr. Hér er hann
auðsjáanlega strax orðinn vanur verkinu. Þegar
kemur að því að útdeila refsingunni rökstyður
Jónas linkind sína með því „að ekkert mynd-
bandanna inniheldur sviðsett ofbeldi, barnaklám
eða meingerðir gegn dýrum og eigi er þar heldur
að finna myndefni, sem almennt er til þess fallið
að misbjóða siðferðisvitund fúllorðins fólks. Þá
verður ekki ráðið af gögnum málsins, að börn og
ungmenni hafi fengið myndböndin leigð hjá
ákærða.“
Klámhundur númer tvö er því dæmdur fyrir
að leigja fúllorðnu fólki myndir af fúllorðnu fólki
að ríða. Af þeim sökum frestaði Jónas ákvörðun
refsingar í tvö ár en lagði hald á myndböndin.
Tæpu ári síðar var mættur fyrir Jónas beitn-
ingamaður frá Þingeyri sem drýgði tekjur sínar
með því að leigja nágrönnum sínum spólur.
Hann kallaði þessa starfsemi sína Vídeóklúbb
BK. Við leit í hillum hans stuttu fyrir jólin 1994
fundust 40 spólur sem löggunni þóttu gmnsam-
legar. Þetta mál var því rúmt ár á leið inn í réttar-
salinn til Jónasar. Og þar fékk það vanabundna
meðferð. Eftir skoðun á spólunum þótti sýnt að a
þeim væri lögð áhersla „á að sýna með lostafúll-
um hætti kynfæri karla og kvenna og fólk í margs
konar kynmökum“. Enn sem fyrr var ljóst „að
ekkert myndbandanna inniheldur sviðsett of-
beldi, barnaklám eða meingerðir gegn dýrum og
eigi er þar heldur að finna myndefni, sem al-
mennt er til þess fallið að misbjóða siðferðisvit-
und fúllorðins fólks. Þá verður ekki ráðið af
gögnum málsins, að börn og ungmenni hafi
fengið myndböndin leigð hjá ákærða.“ Þarna var
Jónas fárinn að fjölfalda rök sín fyrir dómunum-
Og klámhundur númer þrjú sá á effir 40 spólum
en slapp við refsingu — það er ef hann brýtur
ekki af sér í tvö ár eftir að Jónas kvað upp dóm-
inn.
Hvað kostar vídeóspóla? 2.000 kall? Ef svo er
þá töpuðu klámhundarnir þrír samanlagt einni
milljón á rassíu Jónasar og löggunnar. Sá fyrsti
þurfti auk þess að borga 155 þúsund kall eða
sitja af sér 30 daga í fangelsi ella. I ofanálag
þurftu þeir að þola þá niðurlægingu að láta lögg'
una vaða yfir sig og leita í hirslum sínum og vera
síðan dæmdir klámhundar; brotamenn gegn al-
mennu velsæmi og siðferðiskennd. Samt gerðu
þeir ekki annað en leigja fullorðnu fólki myndir
af fullorðnu fólki að ríða.
Enginn þessara Vestfirðinga hafði verjanda;
hvergi í dómunum er vísað til tjáningarfrelsis eða
annarra mannréttindaákvæða. Af þeim má helst
æda að mennimir hafi verið spurður hvort þeir
ættu spólurnar og þegar þeir játtu því voru þeir
dæmdir.
Hver nennir að verja einhverja beitningakalla
sem hafa gaman af klámi? Hver nennir að verja
einhvern fjósakall sem ristir stafi á fjöl?
Gunnar SmAri EgilssoN