Fjölnir


Fjölnir - 04.07.1997, Page 93

Fjölnir - 04.07.1997, Page 93
Myndskreyting óskar Thorarensen Maðurinn hefur verið til í núverandi mynd í milljónir ára. Nú mun hinsvegar komið að leiðarlokum. Ómar Stefánsson gerir hér grein fyrir hugmyndum Asteka, Mckenna-bræðra o. fl. um hröðun tímans sem eykst stöðugt og mun ná hámarki desemberkvöld eitt árið 2012. SyndaWóa og ofunnenni Það þykir víst klisjukennt að fjasa um heimsendi, þar sem allt virðist ganga sinn vanagang þrátt fýrir að heimsendir hafi verið margauglýstur í að minnsta kosti hundrað ár en sífellt verið slegið á frest. Vísindamenn, æðstuprestar vísindatrúarinn- ar, eru samt með stöðugar viðvaranir og áminn- ingar þess efnis að ef iðnaðanæknisamfélagið geri ekki róttækar breytingar á háttum sínum strax þá sé næsta víst að samfélagið, eins og við þekkjum það, muni hrynja til grunna fljódega upp úr aldamótum. Þesslags yfirlýsingar, studdar ótelj- andi og óþolandi skýrslugerðum, línuritum, áætlunum og útreikningum, eru stöðugt að berast allar götur síðan Rómarskýrslan var birt 1973. Núna má til dæmis lesa eitt slíkt ákall til mannkyns á internetinu frá alþjóðasamtökum vísindamanna (undir ,,Omega“). Þetta breytir ekki því að framfarir (nýjungar er kannski réttara orð) á sviði tækni og vísinda halda áfram, kannski ekki endilega í þeim greinum sem gagn- ast almannaheill, en nýjungar engu að síður. Mcgraw Hill útgáfúfélagið gerði úttekt meðal vísindamanna á líldegum tækninýjungum á næst- unni og var þar nefnt meðal annars: gervisýn fyrir blinda, lyf til að auka greind, lyf við öldrun og öðrum öldrunarsjúkdómum (sem þýðir víst eilíft líf ef maður deyr ekki í slysi eða lætur breyta sér í hálfgert vélmenni (cyborg)). Rannsóknir á sviði nanótækni, genaverkfræði og upplýsinga- tækni æða áfram með ógnarhraða og upp koma sífellt fleiri siðferðilegar og jafnvel heimspekilegar spurningar um hversu langt skuli ganga. Skal gengið alla leið bara af því að tæknin er fýrir hendi eða ber og er hægt að setja reglur, draga línu sem ekki verði fárið yfir svipað og gert hefur verið með kjarnorkuvopnin? Bæði vísindaprestar og margir trúarprestar (hindúar, búddistar og kristnir t. d.) eru nú loks- ins sammála og þá aðallega um yfirvofandi heimsendi. En til eru allavega tvö viðhorf til þessa máls: „Gerið yfirbót því heimsendir er í nánd!“ hefúr verið slagorð kristinna manna í um tvö þúsund ár og er það óneitanlega svolítið þrúgandi og niðurdrepandi boðskapur. Svo eru þeir sem taka heimsendi fagnandi ýmist af því að þeir hata mannkynið eða álíta sig vera geimverur og í stríði við jarðarbúa. Og Ioks eru þeir sem spáð hafa hruni siðmenningarinnar sem sé á einhvern hátt nauðsynlegt fýrir stökkbreytingu mannsins yfir í einhverskonar ofúrmenni eða annað lífsform. Margir þekkja raupið í Nietzsche um „Ubermensch“ og „Ultra humaine“ hjá Teilhard de Chardin. Sú hugmynd að við séum að stökkbreytast í öðruvísi og fúllkomnari lífveru var hampað af Nietzsche, Bercson, Teilhard de Chardin og ýmsum hópum — hvað eftirminni- legast hjá þýskum nasistum — en hugmyndin kemur upprunalega frá H.P.Blavatsky, stofnanda guðspekifélagsins. En það var einmitt Teilhard de Chardin sem fýrstur setti fram þá kenningu að þróun mannsins væri sífellt að herða á sér. Hún hefði farið rólega af stað en eftir 1500 hefði þró- unin tekið stökk og sé nú farið að styttast í há- mark þessarar þróunarlotu eða „Omega point“. En þá, vill Chardin meina, munum við stökk- breytast í eitthvað annað sem hann kallar „Ultra Humaine“. Hins vegar er hugmyndin um heimsendi mjög vel þekkt enda hefúr heimsendir oft átt sér stað í mannkynssögunni. Platón segir til dæmis í Kríton 111 að mörg flóð (deluge, allsherjarflóð) hafi orðið síðustu níu þúsund árin og sagnir af liðnum heimsslitum má finna í gömlum bókum víða í veröldinni. „Nú er ekkert eftir af þriðju kynslóð manna nema aparnir í skóginum,“ stendur í Popol Vuh, eldgamalli indíánabók frá Guatemala sem lýsir slíkum atburðum og eitt- hvað stangast þetta nú á við Darwin dýravin. Hopi-indíánar tala um löngu horfin tæknisam- félög og trúa því að slík endalok muni endurtaka sig. Ein spásögnin hljóðar uppá það að „hreins- unin muni byrja fljótlega eftir að þeir hafa byggt hús í himninum" og dettur manni þá í hug mír- geimstöðin og svo eru Japanir að fara að reisa hótel úti í geimnum! Fllúgandi FurðuHlutir, I Ching, Astekadagotalið og titoeskir búddamunkar Það muna kannski margir eftir því þegar fólk flykktist hvaðanæva að úr heiminum hingað upp á Snæfellsnes í ágúst 1987 til að vera viðstatt lendingu á fljúgandi diskum sem áttu að lenda

x

Fjölnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Fjölnir
https://timarit.is/publication/985

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.