Fjölnir - 04.07.1997, Qupperneq 97

Myndskreyting Alda Lóa Leifsdóttir
Samtök áhugafólks um styrkjafíkn
hafa komið á fót meðferð við styrkjafíkn
Mér
fcmnst líf
án styrKja
óhugsandi
Segir 27 ára maður sem leitað hefur sér
aðstoðar eftir að hafa misst stjórn á eigin líf
Samtök óvirkra styrkjafikla hafa komið á fót
meðferð við styrkjafíkn og hafa undirtektir verið
nokkuð góðar en um sjö manns eru nú til með-
ferðar í húsi samtakanna við Engihlíð í Reykja-
vík. Meðferðin byggist á tólf spora kerfi AA-
samtakanna og svipar því nokkuð til meðferðar
við ofáti, eiturlyfjafíkn og spilafíkn.
Til að gefa lesendum Fjölnis hugmynd um
hugarheim styrkjafíklanna féllst ungur maður, 27
ára, sem er í meðferð hjá samtökunum á að veita
blaðinu viðtal gegn því að nafn hans kæmi ekki
ffam.
Hvenær áttaðir þú þig á að þú værir styrkjafíkiU?
„Ég held ég hafi orðið húkt á fyrsta styrkn-
um. Ég trúi að þetta hafi verið í mér áður en ég
sótti um í fyrsta skipti. Þetta byrjaði allt með því
að ég rakst á auglýsingu um styrk til að gera
heimasíður. Þetta var auglýsing frá einhverjum
Evrópusjóðnum. Og ég sótti um þótt ég ætti
ekki tölvu og væri ekki tengdur netinu. Það liðu
síðan eitthvað um tveir þrír mánuðir frá því ég
sendi umsóknina inn og þar til ég.fékk styrkinn.
En allan tímann var ég með hugatin við tölvur og
heimasíður. Ég keypti tölvublöð og liékk í tölvu-
búðunum að skoða tölvur, módem og alls konar
drasi. Þegar ég Ioks fékk styrkinn fannst mér
hann alltof lítill. Þeir létu mig fá 200 þúsund kall
en mér fannst mig vanta tölvur og dót fyrir 800
þúsund kall bara til að byrja. Ég sótti því um
styrk til Nýsköpunarsjóðs námsmanna til að
kaupa tölvur en fékk ekki. Þess vegna gerði ég
aldrei neitt í þessu með heimasíðuna.
Þetta var því frekar sjúkt hjá mér strax í upp-
hafi. Ég trúi því sem sumir halda fram, að sumt
fólk þoli einfaldlega ekki styrkina. Heilinn í þeim
sé öðruvísi en heilinn í öðru fólki. Ef það leiðist
ekki út í styrkjaumsóknir og svoleiðis þá getur
það lifað ósköp venjulegu lífi en um leið og það
fer fyrsta styrkinn þá gerist eitthvað — bing —
og allt fer af stað. Eftir það snýst lífið um styrk-
ina.“
En hvenær fannst þér nauðsynlegt að leita þér
hjálpar?
„Það var náttúrlega alltof seint. Ég var í al-
gjörri afneitun á ástandinu. Ég lifði algjörlega
fyrir styrkina og gerði ekki neitt annað en að
sækja um og hugsa um styrki. Þegar mér fór
síðan að ganga illa þá fannst mér allt búið. Mig
langaði einfáldlega ekki að lifa lengur. Mér fannst
líf án styrkja óhugsandi. En ég var heppinn. Ég
takst á strák sem ég þekkti frá því ég var að plana
að ferðast milli skóla með fræðsluefni um um-
hverfismál og hann sagði mér frá þessum sjálf-
styrkingarhóp styrkjafíkla. Ef hann hefði verið frá
félagi sem aðstoðar fólk við að fyrirfara sér hefði
ég örugglega þegið þá aðstoð. Ég var algjörlega
búinn á því á þessum tíma. Ég hefði gert hvað
sem er, bara ef einhver hefði styrkt mig eða stutt
til þess.“
Afhverju heldurðu að þú sért viðkvæmari fyrir
styrkjum en annað fólk?
„Er ég það? Eru ekki allir sem eru í þessum
styrkjum veikir? Stundum held ég að það sé bara
tímaspursmál hvenær þetta lið missir alla stjórn.
En í raun veit ég ekkert um þetta. Sumir segja að
þetta sé ættgengt; að það séu þriðju kynslóðar
styrkþegar á launum hjá Rithöfúndasjóði og svo
framvegis. En það á alla vega ekki við mig. Pabbi
var þessi sjálfstæða týpa; vildi helst ekki taka lán
eða neitt og var alltaf að hneykslast á þessum
styrkjaumsóknum mínum. Kannski hefur það
bara haft öfúg áhrif á mig; ég hafi alls ekki viljað
verða eins og hann. En í raun skiptir ekki máli af
hverju ég er svona; aðalatriðið er að feisa það og
gera eitthvað í því.'
Hvernig leið þér þegar þér var hafnað um styrk?
„Það var náttúrlega óþægilegt. Manni fannst
maður ekki nógu góður; manni var hafnað. Það
er svo einkennilegt að maður hengir alla sjálfs-
virðingu á styrkina. Þeir sem fá styrki eru í lagi.
Það er citthvað að hinum. Og það hugsa allir
svona. Þegar ég fékk styrk til að gera handrit að
samnorrænni barnamynd fannst mér ég vera eitt-
hvað. Þeir sem fá flesta styrkina tóku mig í hóp-
inn og mér fannst ég loksins öruggur. En svo var
umsókn minni um að halda samsýningu ungra
íslenskra myndlistarmanna í Grikklandi hafnað
og strax á eftir beiðni um framhaldsstyrk til að
klára barnamyndina. Þá fannst mér eins og ég
einangraðist. Ég veit ekki hvort það hafi verið
ímyndun eða ekki en mér fannst eins og fólk
forðaðist mig. Ég fór ekki eins mikið út á lífið og
forðaðist staði sem ég var vanur að hanga á. Ég
vildi ekki hitta þá sem þekktu mig. Ég var allur í
mínus. Og þegar maður er einu sinni kominn í
mínus þá hefúr maður miklu minni líkur á að fá
styrk. Það er eins og fólk finni það á lyktinni að
maður sé lúser.“
Kláraðir þú barnamyndina?
„Nei, í raun náði ég ekki að byrja á handrit-
inu. Ég fékk bara fyrsta styrkinn. Vanalega fær
fólk meira til að geta byrjað. Fyrsti styrkurinn er
bara upp í kostnað við umsóknina og svo ein-
hverjir smáaurar til að halda upp á styrkinn."
Finnst þér þú þurfa að ljúka við hana?
„Mig langar það ekki. í raun fannst mér hug-
myndin aldrei góð; þetta var þetta vanalega um
borgarbarn sem fer í sveitina og kynnist dýrun-
um og allt það. Kannski reyni ég að skila styrkn-
um. Mér skilst að það sé ætlast til þess; að það sé
betra fyrir batann. En mér finnst ég ekki hafa
gert neitt rangt — ef þú ert að spyrja að því. Ef
ég hefði ekki fengið styrkinn hefði bara einhver
annar fengið hann.“
Væri sá sami þá ekki í þínum sporum í dag?
„Jú, auðvitað. En ég er bara ekki orðinn
nógu heill til að pæla í svona hlutum. Maður má
ekki fara að pæla í því fyrr en maður hefúr verið
styrklaus í nokkra mánuði. í dag einbeiti ég mér
bara að því að sækja ekki um einn dag í einu. Ég
er í fyrsta sporinu: „Við viðurkenndum vanmátt
okkar gagnvart styrkjunum og að okkur var orðið
um megn að stjórna eigin lífi“.“
Og hafðir þú misst stjórn á eigin lífi?
„Af hverju heldurðu að ég hafi farið til
Norður-Noregs að safna efni í einhverja ritgerð
um afstöðu Norðurheimskautsþjóða til um-
hverfissamtaka? Af því að mig langaði til þess? Af
því ég átti eitthvert erindi til Norður-Noregs?
Eða að ég hafi haft einhvern áhuga á löppum?
Nei, ég fór vegna þess að ég fékk styrk til þess. Ég
hefði aldrei farið án þess. Ég hefði reynt að setja
upp brúðuleiksýningu og farið með hana til
Stöðvarfjarðar ef ég hefði fengið styrk út á það. >-
—— Auglýsing ■
„Það var náttúr-
lega óþœgilegt.
Manni fannst
maður ekki nógu
góður; manni var
hajhað. Það er svo
einkennilegt að
maður hengir alla
sjálfvirðingu á
styrkina. Þeir sem
fá styrki eru í lagi.
Það er eitthvað að
hinum. Ogþað
hugsa allir svona. “
Listasafn ASÍ
Ásmundarsalur - Freyjugata 41
101 Reykjavík
Sími 511 5333 fax 511 5354