Læknablaðið - 15.05.1995, Blaðsíða 28

402
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Banaslys af völdum bruna
Sigurður E. Björnsson, Árni Björnsson
Björnsson SE, Björnsson Á
Mortality from burns in Iceland 1971-1992
Læknablaðið 1995; 81: 402-7
A retrospective study was made on mortality due to
burn injuries in Iceland 1971-1992. Data was ob-
tained from the Bureau of Statistics, the Icelandic
University Hospital and Department of Forensic
Medicine. Analyzed were etiology, sex and age dis-
tribution, associated risk factors and mortality rate.
In addition there were analyzed wound size and
deptli, complications and cause of death for patients
admitted to the Burn Unit at the University Hospi-
tal. Mortality Model was used to calculate probabil-
ity of death. Following burn injury 46 died, the
overall mortality rate was 0.9/100,000 persons per
year, the mortality rate had decreased and was 0.5/
100,000 persons during 1983-92. Admitted to the
University Hospital were 27. The cause of death was
due to complications of the burn injury, except in
two cases where death was due to preexisting dis-
ease and they had the lowest probability of death.
Probability of death over 0.45 had 80 percent and 60
percent over 0.8. Only one patient died the last 10
years with probability of death lower than 0.8. Mor-
tality due to burns has decreased over the last dec-
ade and later causes of death have proportionally
increased. Calculated probability of death was very
high and it is therefore assumed that the result of
treatment was acceptable.
Ágrip
Athuguð voru banaslys af völdum bruna á
íslandi á árunum 1971-1992. Upplýsingar voru
fengnar frá Hagstofu Islands, sjúkraskýrslum
Landspítalans og Rannsóknastofu Háskólans í
Frá lýtalækningadeild Landspítalans. Fyrirspurnir og bréfa-
skipti: Árni Björnsson, lýtalækningadeild Landspítalans, 101
Reykjavik.
Lykilorð: Bruni, dánarltkur reiknaðar eftir líkanifyrír dánar-
tíðni (Mortality Modcl).
nteinafræði. Fundin voru dánartíðni, skipting
milli kynja, aldursdreifing, slysstaður, orsök
og tengdir áhættuþættir, útbreiðsla og dýpt
brunans, fylgikvillar og dánarorsök hjá þeim er
komu til meðferðar á Landspítalann. Banaslys
voru 46, að meðaltali 0,9/100.000 íbúa á ári og
hafði fækkað síðari árin, voru að meðaltali 0,5/
100.000 árin 1983-92. Til meðferðar á Land-
spítalann komu 27. Dánarorsök var hægt að
rekja til fylgikvilla brunans, að undanskildum
tveimur tilfellum en þar var dánarorsök rakin
til fyrri sjúkdóms og voru útreiknaðar dánar-
líkur þeirra lægstar. Reiknaðar voru út dánar-
líkur eftir líkani fyrir dánartíðni (Mortality
Model). Dánarlíkur yfir 0,45 höfðu 80% og
60% yfir 0,8. A síðustu 10 árunt lést einungis
einn með dánarlíkur undir 0,8. Banaslysum af
völdum bruna hefur fækkað á síðasta áratugi
og breytingar hafa orðið á dánarorsök, en sí-
ðkomnum dánarorsökum hefur hlutfallslega
fjölgað. Utreiknaðar dánarlíkur voru mjög há-
ar og má því ætla að góður árangur hafi náðst í
meðferð brunasjúklinga á Landspítalanum.
Inngangur
Tilgangur með athugun á banaslysum af
völdunt bruna var að meta árangur meðferðar,
en dánartíðni og dánarorsök eru einu upplýs-
ingarnar sem eru algerlega hlutlægar sem mæli-
kvarði á árangur meðferðar.
Erfitt hefur reynst að meta árangur með-
ferðar brunasjúklinga þar sent ekki er unnt að
nota beinan samanburð. Því valda ólíkir sjúk-
lingahópar, breytileg stærð áverkans og skort-
ur á stöðluðum mælikvörðum á endanlegan ár-
angur. Dánarlíkur eru reiknaðar út eftir jöfn-
um þar sem teknir eru inn helstu áhættuþættir
og þeir aðlagaðir stórum hópi brunasjúklinga.
Dánarlíkur segja til um áætluð afdrif og þar
með hvaða árangurs má vænta. Útreiknaðar
dánarlíkur má því nota í leit að þeim er hlutu