Læknablaðið - 15.05.1995, Blaðsíða 23

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
397
Algengi glútenóþols í lok ársins 1991 var
1:9600 íbúa (tafla IV). Einn sjúklinganna lést
árið 1976 af orsökum ótengdum sjúkdómnum.
Átta sjúklinganna ólust upp á Norðurlandi
eystra og 10 sjúklinganna greindust á Akureyri.
Algengi sjúkdómsins á Norðurlandi eystra í lok
ársins 1991 var 1:2600 (tafla V).
Ef litið er sérstaklega á börnin voru tvö börn
með glútenóþol 1991, en meðalfjöldi barna
(innan 16 ára) árið 1991 var 68.211. Algengi
sjúkdómsins meðal barna 1991 var því 1:34.106
börn. Reiknað nýgengi er 0,016:1000 lifandi
fædd börn. Kynjahlufallið var konur/karlar
3:1.
Þrír sjúklingar heyrðu til sömu fjölskyldunn-
ar (tvö systkini og föðursystir þeirra).
Miðgildi aldurs við greiningu var 34 ár, en
aldursdreifing við greiningu var frá átta mán-
aða til 79 ára (mynd 2).
Tími frá upphafi einkenna til greiningar
(greiningartöf) var frá fimm mánuðum til 55
ára, að meðaltali 16 ár. Helmingur sjúkling-
anna hafði einkenni þegar í barnæsku. Algeng-
ustu kvartanir sjúklinga við greiningu voru
þyngdartap, þreyta og slappleiki, niðurgangur,
kviðverkir og þensla á kvið (tafla VI). Einn
sjúklinganna greindist með hringblöðrubólgu
en enginn hafði fengið krabbamein, sérstak-
lega ekki eitilsarkmein (lymphoma). Algeng-
ustu frávik í niðurstöðum blóðrannsókna voru
járnskortur, blóðleysi og fólatskortur (tafla
VII). Glúten mótefni voru einungis mæld hjá
sjö sjúklingum við greiningu og var IgA já-
kvætt hjá þeim öllum. Börnin tvö sem fundust
Table IV. Point prevalence of celiac disease in lceland.
Year Population No of cases Prevalence
1 Dec. 1971 207,174 0 0
1 Dec. 1981 231,958 3 1:77,300
1 Dec. 1991 259,577 27 1:9600
Table V. Point prevalence of celiac disease in Nordurland
eystra.
Population of
Year Nordurland eystra No of cases Prevalence
1 Dec. 1981 25,886 0 0
1 Dec. 1991 26,382 10 1:2600
Table VI. The most common symptoms at presentation in
Icelandic celiac disease patients.
Symptoms No of cases Frequency %
Weight loss 25 89
Fatigue 22 79
Diarrhea 21 75
Abdominal pain 20 71
Abdominal distention 20 71
Flatulence 17 61
Table VII. Abnormal laboratory results for Icelandic celiac
disease patients.
No positive/No tested
Anemia (Hemoglobin < 118 g/l in females,
< 130 g/l in men) 15/23
Iron deficiency (serum ferritin < 10 (ig/l) 16/22
Serum folate deficiency (< 3.6 mmol/l) 12/14
Serum vitamin B12 deficiency (< 175 pmol/l) 9/17
Serum calcium deficiency (<2.20 mmol/l) 8/19
Increased antigliadin antibody IgA (> 7 units) 7/7
Increased antigliadin antibody IgG (> 105 units) 5/7
Fig. 2. Age and gender distribution at the time of diagnosis in celiac patients in Iceland.