Læknablaðið - 15.05.1995, Blaðsíða 52

422
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Umræða og fréttir
Kynslóðir bera saman
bækur sínar
Erindi á sameiginlegum fundi Félags ungra lækna
og Öldungadeildar LÍ þann 25. mars 1995
Ástæður þess að við í stjórn
Öldungadeildar LÍ ákváðum að
fara þess á leit við FUL að félög-
in héldu sameiginlegan um-
ræðufund eru nokkrar.
Forvitni er kannski aðal-
ástæðan. Okkur langar til að
kynnast þeirri kynslóð lækna
sem nú er að slíta barnsskónum
og komast að raun um hvort og
hvernig viðhorf unglækna til
læknisfræðinnar, til sjúklinga og
þjóðfélagsins almennt hefur
breyst síðan við vorum að slíta
sömu skóm.
í annan stað langar okkur til
að kynna fyrir ykkur okkar við-
horf til þessara sömu hluta. í því
felst þó ekki, eða að minnsta
kosti ekki í mínum huga, tilraun
til að troða upp á ykkur sjónar-
miðum, sem bæði í ykkar aug-
um og annarra geta talist úrelt,
heldur fremur að gefa báðum
hópunum tækifæri til að mynda
sér heildarsýn og brúa bilið.
Peim sem ekki skoðar söguna
hættir til að halda að ekkert hafi
gerst fyrir hans tíma og þeim
sem sökkvir sér niður í söguna
getur virst að ekkert sé að gerast
á hans tíma, allt hafi gerst áður.
Hvort tveggja er rétt eða rangt
eftir því hvernig á það er litið.
Því er nauðsynlegt að skoða nú-
tíðina i sögulegu samhengi og
það næst ekki án þess að þekkja
söguna.
I gervallri sögu mannkyns
hafa aldrei orðið jafn örar fram-
farir í læknisfræði og á þessari
öld og sumt, sem þið unglæknar
starfið með sem sjálfsagða hluti,
hefði í okkar æsku verið talið
efni í vísindaskáldsögur.
Pegar ég kom fyrst á Land-
spítalann sem stúdent og síðar
sem aðstoðarlæknir hét rann-
sóknardeildin Guðný Guðna-
dóttir. Hún kenndi okkur að
gera allar rannsóknir, sem þá
voru taldar nauðsynlegar, svo
sem almenna þvagrannsókn,
mæla blóðrauða, telja blóð-
korn, flokka blóð og krossprófa
og svo framvegis. Þessar rann-
sóknir urðum við að gera utan
venjulegs vinnutíma og um
helgar var rannsóknarstofan í
fríi.
Sé horft til annarra rannsókn-
arstofnana, stóðu tvær upp úr,
það er að segja rannsóknarstofa
Háskólans og röntgendeild
Landspítalans. sem báðar voru
byggðar upp fyrir framtak fram-
sýnna einstaklinga, prófessor-
anna Níelsar Dungal og Gunn-
laugs Claessen. Nú mundi bún-
aður þessara stofnana varla
teljast boðlegur þróunarlönd-
um.
Þegar ég kom inn á skurð-
gang Landspítalans í fyrsta
sinni, stúdent í miðhluta, hitti
ég þar glaðbeitta en ákveðna
konu, sem ávarpaði mig eitt-
hvað á þessa leið: „Komdu sæll
góði! Farðu þarna inn og hafðu
fataskipti og komdu svo inn á
skurðstofu til að svæfa.“ Að
fataskiptum loknum ýtti hún
mér inn á skurðstofu og kynnti
mig fyrir svæfingartæki á stærð
við tevagn, sem kennt var við
Mc Kesson, væntanlega ein-
hvern Skota. Ég ætla að sleppa
svæfingarlæknissögu minni. Ég
held að enginn hafi sofnað
alveg, en suma var erfitt að
vekja.
Á þessum tíma giltu engar
takmarkanir á vinnutíma lækna
og þó vökulög hefðu verið lög-
fest fyrir sjómenn var talið að
læknar og annað starfsfólk í
heilbrigðisþjónustu gæti vakað
endalaust. Heimilislíf lækna var
ekki ólíkt heimilislífi sjómanna,
að öðru leyti en því að eiginkon-
ur lækna þurftu að hafa til mat
handa þeim á öllum tímum og
verma ból þeirra á afbrigðileg-
urn tímum. En skoðum læknis-
fræðina.
Miðað við stöðuna í dag virð-
ist mér að skurðlæknisfræðin
hafi verið komin lengst, því
hægt var að gera flestar aðgerðir
sem gerðar eru nú, nema líf-
færaflutninga og opnar hjarta-
aðgerðir. Það sem skipt hefur
sköpum er svæfingartækni og
þekkingarbylting í lífeðlis- og
lífefnafræði, sem gerst hefur að
mestu á síðustu tveimur áratug-
um. Sýklalyfin komu til sögunn-
ar á fimmta tugi aldarinnar og
þau breyttu læknisfræðinni lík-
lega meira en nokkrar aðrar
nýjungar sem höfðu komið fram
eftir Pasteur. Allt í einu blasti
við möguleiki á að útrýma ýms-
um þeim sjúkdómum sem hrjáð
höfðu mannkynið frá upphafi
og stöfuðu af sýkingum og þeir
voru margir.
Það er ekki innan marka
þessa erindis að telja þá upp en