Læknablaðið - 15.05.1995, Blaðsíða 31

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
405
Mynd 3. Hlutfall innlagdra og ekki innlagðra af þeim sem
létusl af völdum bruna á árunum 1971-1992.
um fækkaði síðari árin, meðaltal áranna 1983-
1992 var 0,2/100.000, en næstu 10 ár þar á und-
an höfðu dauðsföllin verið 0,8/100.000 íbúa
(mynd 3).
Flestir þeirra sem létust á Landspítalanum
höfðu brennst á heimilum sínum, en 14% í
vinnuslysum. Þegar slysið átti sér stað voru
29% undir áhrifum áfengis og höfðu þeir í
flestum tilfellum sofnað út frá logandi sígarettu
og kveikt í rúmfötum sínum eða húsinu öllu.
Um tilraun til sjálfsmorðs var að ræða í 11%
tilfella og þeir sem það reyndu voru allir haldn-
ir alvarlegum geðrænum sjúkdómi.
Lífslíkur eru minni ef eldur veldur brunan-
um og í þessum hópi höfðu 70% brennst af
völdum elds, þar af 37% í húsbruna og reyk-
eitrun fengu 56%. Horfur versna einnig með
hækkuðum aldri, en sjúklingarnir voru á öllum
aldri, meðalaldur þeirra var 45 ár. Karlmenn
voru í meirihluta eða 74% og konur 26%, horf-
ur kvenna eru yfirleitt verri en karla (mynd 4).
Horfur brunasjúklinga versna í réttu hlutfalli
við stærð brunans og um 60% höfðu fullþykkt-
arbruna á yfir 50% líkamsyfirborðs (mynd 5).
Fylgikvillar og dánarorsök: Tuttugu og fjórir
voru krufnir. Tveir þeirra sem ekki voru krufn-
ir létust af völdum graftarsóttar og einn af
völdum losts. Fylgikvillar bruna og dánarorsök
eftir krufningu sjást í meðfylgjandi töflu.
Dánarlíkur reiknaðar eftir líkani fyrir dánar-
tíðni: Ekki var unnt að reikna út dánarlíkur í
einu tilfelli frá 1980 vegna skorts á upplýsing-
um. Dánarlíkur yfir 0,45 höfðu 80% og 60%
höfðu dánarlíkur yfir 0,8. A síðustu 10 árum
lést einungis einn með dánarlíkur undir 0,8, en
hann lést af lungnabólgu. A næstu 10 árum þar
á undan létust sjö einstaklingar með dánarlíkur
undir 0,8. Ofdrykkjumaður á áttræðisaldri lést
af lungnabólgu sem hann hafði þegar hann var
lagður inn. Karlmaður sem endurlífgaður var
fyrir innlögn og hafði hlotið höfuðáverka lést
Fjöiai
Aldur
Mynd 4. Aldur og kyn þeirra 27 er komu til meðferðar á
brunadeild Landspítalans 1971-1992.
Hlutfall af yfirborði líkamans
Mynd 5. Stœrð bruna hjá þeim 27 brunasjúklingum er komu
til meðferðar á brunadeild Landspítalans 1971-1992.
Tafla: Fylgikvillar bruna og dánarorsök hjá þeim 27 bruna-
sjúklingum er komu til meðferðar á brunadeild Landspítalans
1971-1992.
Fylgikvillar % Dánarorsök %
Lost 22 22
Reykeitrun 56 0
Lungnabjúgur 70 0
ARDS (Brátt andrtauðarheilkertni) 11 7
Lungnabólga 48 19
Lungnasegi 15 0
Nýrna- og skjóðubólga 11 0
Brátt nýrnapípladrep 41 0
Nýrnabilun 30 0
Graftarsótt 33 7
Graftarsótt og fjöllíffærabilun - 26
Fjöllíffærabilun 29 4
Magasár 22 0
Þarmalömun 4 4
Lifrarbilun 11 0
Hjartadrep 4 4
Heilablæðing - 4