Læknablaðið - 15.02.1996, Síða 58

164
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Umræða og fréttir
Hugleiðingar varðandi starfskjör
heimilislækna
Opið bréf til stjórnar FÍH
Verið getur að fari að draga
til tíðinda í samningamálum
lækna. Menn hafa hugleitt að
segja stöðum sínum lausum.
Mikilvægt er þó að öll heima-
vinna sé vel unnin, þannig að
samstaða náist um hvert stefna
skuli, áður en gripið er til að-
gerða. Samanburðartafla í síð-
asta fréttabréfi FÍH á blaðsíðu
11 sýnir, að föstu launin hafa
dregist 50% aftur úr saman-
burðarhópum. Mér finnst þó
umfjöllunin ekki nógu alhliða,
þar sem einnig hefði þurft að
fjalla um þróun annarra launa-
liða. Til þess að taka afstöðu til
málsins þurfa félagsmenn full-
nægjandi upplýsingar.
Umfjöllun um tilvísanamálið
finnst mér einnig hafa verið á
svipuðum nótum. Engin tilraun
gerð til að kafa niður í málið eða
reynt að skoða sjónarmið
gagnaðila. Andlát tilvísanakerf-
isins er grátið mjög í fyrrnefndu
fréttablaði og einnig meint and-
lát heilsugæslukerfisins, vegna
breytinga á lögum um heilbrigð-
isþjónustu sem samþykktar
voru á Alþingi þann 6. nóvem-
ber.
Eg er hins vegar ekki viss um,
að mikil eftirsjá sé að heilsu-
gæslukerfinu. Væru ekki tals-
verð líkindi til að svipað ástand
skapaðist í heilsugæslunni, og
var í fyrrum Austur-Þýskalandi
og Sovétríkjunum, þar sem
læknar voru verr launaðir en
ófaglærðir starfsmenn? Stað-
festir fyrrnefnd launatafla ekki
að sú þróun er í fullum gangi? í
áðurnefndum lögum er staða
yfirlækna á heilsugæslum einnig
mjög veik og staða hjúkrunar-
forstjóra og formanns heilsu-
gæslunefndar að sama skapi
sterk. Þetta vandamál kæmi síð-
ur upp ef læknar bæru ábyrgð á
eigin starfsemi. Leysir það
vanda heilsugæslulækna að
koma sérfræðingum í spor sov-
éskra lækna? Án stofutekna
sinna, eru þeir lágt launaðir
spítalaþrælar. Samfélag öfund-
ar hér á landi leyfði aldrei, að
þau laun yrðu bætt nógu mikið
til þess að menn gætu séð af
stofutekjum sínum. Þar að auki
eru ekki aðeins stundaðar heim-
ilislækningar á þessum stofum,
heldur starfsemi, sem sparar
innlagnir á sjúkrahúsin. Önnur
og betri leið úr vanda lækna
væri að þeir rækju almennt sjálf-
stæða starfsemi, gjarnan þannig
að einn eða fleiri læknar stund-
uðu rekstur í formi einkahluta-
félags. Heimilislæknar eru í
minnihluta í Læknafélagi Is-
lands og það er ekki þeim til
framdráttar að búa við annað
vinnuumhverfi en hinir sérfræð-
ingarnir, heldur mun það fyrr
eða síðar leiða til klofnings í fé-
laginu, sem mun verða stéttinni
allri til tjóns.
Nýkjörinn formaður FÍH seg-
ir á blaðsíðu þrjú í fréttabréfi
FIH: „Mikil ofmönnun hefur átt
sér stað í ýmsum sérgreinum á
meðan yfirvöld hafa hindrað
fjölgun heimilislækna einkum í
þéttbýli, bœði innan og utan
heilsugæslustöðva. Petta er ein
aforsökum þess að sérfræðingar
á stofum eru að vinna störf sem
heimilislœknar sinna í okkar
nágrannalöndum. “ Ég get tekið
undir þetta, þó með þeim fyrir-
vara, að byrjað er að takmarka
heildarumsvif sérfræðinga og ef
þeir auka umsvif sín, þá er hætt
við að þeir fái minna fyrir hvert
unnið verk. Auk þess er ekki
aðeins ein verkaskipting hugs-
anleg, heldur mætti aðlaga
verkaskiptinguna að nokkru
leyti að þeim mannafla sem fyrir
hendi er.
Samkeppni milli heimilis-
lækna og lækna annarra sér-
greina verður því líklega ekki
umflúin, þótt þetta verði von-
andi blanda af samkeppni og
samstarfi. Mikilvægt er að sú
samkeppni sé á sanngjörnum
nótum og spilli ekki samstarf-
inu.
Sumar heilsugæslustöðvar
eru mjög vel reknar í dag, en
aðrir komast upp með mikið
bruðl, sem oft er fortíðarvandi.
Heilsugæslan, þar sem ég starfa
er ekki sú versta að þessu leyti,
samt telst mér til að heildarlaun
mín séu aðeins um 20% af raun-
verulegum rekstri stöðvarinnar.
Reiknaður fjármagnskostnaður
húsnæðisins er til dæmis hærri
en heildarlaun mín. Til þessa
hafa verið starfandi þrír ritarar í
tæpum tveimur stöðugildum.
Þrír sjúkrabílar eru í héraðinu
(koma ekki inn á rekstur heilsu-
gæslunnar í dag, en eru óbeint
tengdir rekstrinum). Laun
heilsugæslulækna og kjör er
ekki hægt að taka úr samhengi
við rekstur heilsugæslunnar.
Illa rekin heilsugæsla er líkleg til