Læknablaðið - 15.07.1997, Blaðsíða 11

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
479
Table I. The staging system ofBoden and Gibb for testicular
cancer.
Stage I: Tumor limited to testis
Stage II: Retroperitoneal node metastasis
A: Less than 5 cm
B: More than 5 cm
Stage III: Supra-diaphragmatic nodal metastasis
Stage IV: Extra nodal metastasis
Table II. Age standardised incidence per 100.000 men for
non-seminoma in Iceland in five 5-year periods, from 1971-
1995 *
Period Incidence per 100,000 males
1971-1975 1.0
1976-1980 2.1
1981-1985 1.5
1986-1990 2.2
1991-1995 1.9
1971-1995 1.8
* No significant change in incidence by »time-of-trend« test (p<0.1)
Table III. Presenting symptoms ofmen diagnosed with non-
seminoma in Iceland 1971-1995 (n=57).*
Type n (%)
Testicular mass/swelling* 53 (93)
Testicular mass without pain 22 (39)
Testicular pain* 32 (56)
Testicular pain without mass 1 ( 2)
Symptoms due to metastasis 13 (23)
*Patients can have more than one symptom.
ar með illkynja æxli í eistum (carcinoma testis
ICD-178).Fimmtíu og níu þeirra voru skráðir
með þessa tegund æxla en þegar farið var yfir
vefjasýnin kom í ljós að tveir sjúklingar höfðu
hreint sáðkrabbamein. Það eru því 57 einstak-
lingar sem greinst hafa með sjúkdóminn á
þessu 25 ára tímabili og eru þeir allir með í
rannsókninni.
Sjúklingunum var skipt í tvo hópa: hóp A
(n=ll) greinda 1971-1977 og hóp B (n=46)
greinda 1978-1995. Ástæðan fyrir þessari skipt-
ingu var sú að meðferð sjúklinga með sjúk-
dóminn breyttist upp úr 1978 með tilkomu
krabbameinslyfsins cisplatín. Öll vefjasýnin
voru endurmetin af meinafræðingi og vafatil-
felli metin með sérlitunum og ónæmisvefjalit-
unum (immunohistochemistry). Áætluð voru
hlutföll hverrar meingerðar fyrir sig í blönduð-
um æxlum. Flokkunarkerfi WHO, eftir Most-
ofi og samstarfsmenn frá 1977 fyrir illkynja æxli
í eistum, var haft til hliðsjónar (8).
Úr sjúkraskrám fengust upplýsingar um ald-
ur og greiningarár. Út frá þeim upplýsingum
var reiknað aldursstaðlað nýgengi á rannsókn-
artímabilinu. Einnig var kannað með hvaða
hætti sjúklingarnir greindust, einkenni við
greiningu og hversu langur tími leið frá því
fyrstu einkenni gerðu vart við sig uns greining
var fengin. Farið var yfir myndgreiningarað-
ferðir sem leiddu til greiningar frumæxlis og
meinvarpa, dreifingu meinvarpa til líffæra og
mesta þvermál frumæxlis. Mælingar á æxlisvís-
um (Alfa Fetoproten (AFP) og Beta-Human
Chorionic Gonadotropin (B-HCG)) voru sér-
staklega athugaðar en í ljós kom að þær hafa
ekki verið framkvæmdar nógu markvisst nema
síðustu ár. Af þessum sökum voru þær ekki
notaðar í rannsókninni. Við stigun sjúkdóms-
ins var notað endurbætt stigunarkerfi kennt við
Boden og Gibb sem byggir á klínískum rann-
sóknum við fyrstu greiningu sjúkdóms (tafla I)
(9). Áhrif æxlisvaxtar gegnum hýði (tunica al-
buginea), stærðar æxlis og vaxtar í æðar voru
athuguð með tilliti til stigs og horfa. Lífshorfur
sjúklinganna voru reiknaðar með Kaplan-
Meier aðferð (10) en um er að ræða hráar tölur
(crude/absolute probability of survival) og
miðast útreikningar við 31. desember 1995.
Loks var kannað hvaða meðferð sjúklingarnir
fengu.
Við tölfræðilega útreikninga var beitt kí-
kvaðratsprófi og t-prófi. Breytingar á nýgengi
voru reiknaðar með svokölluðu »time-trend«
prófi (11). Tölfræðileg marktækni miðast við
p-gildi <0,05. Gefin eru upp meðaltöl og
staðalfrávik.
Niðurstöður
Aldursstaðlað nýgengi fyrir frjófrumuæxli
önnur en sáðkrabbamein á öllu rannsóknar-
tímabilinu var 1,8 fyrir 100.000 karla á ári og
ekki varð marktæk aukning á því (tafla II).
Aldursdreifing er sýnd á mynd 1. Þar sést að
þetta er fyrst og fremst sjúkdómur yngri karla,
en 84% greinast á aldrinum 17-35 ára. Meðal-
aldur fyrir hópinn í heild var 29,1 ár (staðalfrá-
vik 8,1 ár) með aldursbili 17-52 ár, 28,1 ár fyrir
hóp A (staðalfrávik 7,8 ár) og 29,3 ár fyrir hóp
B (staðalfrávik 8,3 ár) (p> 0,1).
Alls greindust 57 karlmenn á tímabilinu.
Einkenni koma fram í töflu III. Fyrirferð og
verkir í eista eru langalgengustu einkennin.
Þrjátíu og einn (54%) höfðu fyrirferð með
verkjum en 22 (39%) fyrirferð án verkja.