Læknablaðið - 15.07.1997, Blaðsíða 44

510
LÆKNABLAÐIÐ 1997: 83
Umræða og fréttír
Davíð O. Arnar, Ólafur Baldursson
Sérfræðimenntun íslenskra lækna í
Bandaríkjunum, hvert stefnir?
Allflestir íslenskir læknar
kjósa að afla sér frekari þekk-
ingar í sérgreinum læknisfræð-
innar að loknu kandídatsnámi.
A Islandi er boðið upp á sér-
fræðinám í nokkrum greinum,
ýmist fullt nám eða að hluta.
Algengast er að læknar fari utan
til frekari þjálfunar eftir að hafa
stundað sérnám á Islandi í eitt
til tvö ár. Norðurlöndin,
Bandaríkin, Bretland og Hol-
land hafa til þessa verið algeng-
ustu áfangastaðir. Þessi sókn ís-
lenskra lækna í sérfræðiþjálfun
til mismunandi landa hefur
stuðlað að fjölbreyttri menntun
og víðsýni sem talin er mikil-
vægur styrkur læknisfræði á ís-
landi.
Margir íslenskir læknar hafa
um árabil sótt framhaldsmennt-
un til Bandaríkjanna og hafa átt
tiltölulega greiðan aðgang að
góðum háskólasjúkrahúsum.
Nú kann að verða breyting þar
á, nái fram að ganga tillögur
samstarfsnefndar nokkurra
bandarískra læknasamtaka til
að stemma stigu við vaxandi
framboði á læknum vestra (1).
Þegar um aldamótin er áætlað
að læknar í Bandaríkjunum
verði 160.000 fleiri en þörf er á
(1). Sex læknasamtök (Ameri-
can Medical Association, Asso-
ciation of American Medical
Colleges, American Osteopath-
ic Association, Association of
Academic Health Centers,
American Association of Col-
leges of Osteopathic Medicine
og National Medical Associ-
ation) hafa nýverið myndað
samstarfshóp til að kanna leiðir
til lausnar á þessu vandamáli.
Frá lokum seinni heimsstyrj-
aldar hefur námsstöðum í sér-
fræðiþjálfun (residency stöð-
um) í Bandaríkjunum fjölgað
jafnt og þétt og er svo komið að
framboð á námsstöðum er mun
meira en nemur fjölda þeirra
sem útskrifast úr læknaskólum á
ári hverju. Af 25.000 námsstöð-
um á fyrsta ári, manna banda-
rískir læknar aðeins rúmlega
16.000 (2). Reynt er aðfyllahin-
ar 8000 með útlendingum eða
Bandaríkjamönnum sem hafa
gengið í læknaskóla annars
staðar. Meginhluti þessara út-
lendinga dvelur áfram í Banda-
ríkjunum að sérfræðiþjálfun
lokinni og keppir um sérfræð-
ingsstöður við innfædda (3).
Fram til þessa hefur MEDI-
CARE (sem kalla má ríkis-
tryggingastofnun aldraðra og
öryrkja) greitt sjúkrahúsum
sem svarar tæplega fimm millj-
ónum íslenskra króna árlega
fyrir hverja námsstöðu. Tæp-
lega helmingur þessarar fjár-
hæðar rennur sem styrkur til
læknisins í þjálfun en meirihlut-
inn fer til sjúkrahússins til að
greiða almennan kostnað við að
halda uppi framhaldsnámi (2).
Meðallengd sérnáms er þrjú til
fjögur ár, þannig að bandarískir
skattgreiðendur borga 15-20
milljónir íslenskra króna fyrir
sérfræðimenntun hvers læknis.
MEDICARE hefur einnig
greitt fyrir útlendinga sem eru í
þjálfun vestan hafs og þar með
Islendinga. Sérfræðiþjálfun ís-
lenskra lækna í Bandaríkjunum
hefur því verið kostuð af
Bandaríkjamönnum þrátt fyrir
að flestir snúi aftur heim til ís-
lands til starfa að þjálfun lok-
inni. Rétt er að taka fram að
MEDICARE greiðir ekki fyrir
þjálfun í undirsérgreinum (fel-
lowship stöður). Nú þegar fyrir-
sjáanlegt er mikið framboð
lækna vestan hafs, á sama tíma
og leitað er leiða til að draga úr
útgjöldum til heilbrigðismála,
er ekki óeðlilegt að stjórnvöld
skoði þessi mál ofan í kjölinn.
Nýlega hafa komið fram til-
lögur (Consensus Statement on
the Physician Workforce) ofan-
greindrar samstarfsnefndar (1).
Aform eru uppi um að kynna
þær fyrir bandaríska þinginu á
næstunni. Tvennt í þessum til-
lögum hefur mjög mikla þýð-
ingu fyrir möguleika erlendra
lækna á að stunda framhalds-
nám í Bandaríkjunum. í fyrsta