Læknablaðið - 15.07.1997, Blaðsíða 39

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
505
enginn þeirra lá þar vegna brunans sjálfs. Á
FSA voru 17 sjúklingar greindir með brunasár
á þessu tímabili. Af þeim voru þrír sendir á
Landspítalann og tveir lágu á FSA af öðrum
orsökum en vegna brunaáverka. Tíu sjúklingar
voru einungis á sjúkrahúsinu í nokkrar klukku-
stundir til eftirlits og var þremur þeirra fylgt
eftir á göngudeild en hinir þurftu ekki frekari
meðferð. Einungis þeir sjúklingar sem höfðu
brunasárin sjálf sem aðalinnlagnarástæðu og
fengu meðferð inni á sjúkrahúsi voru teknir
með í rannsókninni. Fjöldi sjúklinganna var
266 en aldurs- og kynjaskipting þeirra er sýnd í
töflu I. Meðalaldur var 22,2 ár.
Niðurstöður
Nýgengi innlagna vegna brunasára á þessu
fimm ára tímabili var 20,5 á 100.000 íbúa á ári.
Nýgengi slíkra innlagna hjá börnum yngri en
fimm ára var 78,6 á 100.000 börn á ári.
Oftast eða í 259 tilvikum var um slys að
ræða, en einnig voru fimm sjálfsáverkar og
tveir brunaáverkar af annarra völdum. Stað-
setning sjúklinga þegar þeir brenndust er sýnd í
töflu II. Aðrir staðir en heimili eru vinnustað-
ur, skóli eða í tómstundum annars staðar.
Börn yngri en fimm ára brenndust fyrst og
fremst inni á heimilum. Þar sem slys af völdum
bruna urðu inni á heimilum eða í 59 tilvikum
var eldhúsið algengasta vistarveran. Þar á eftir
kom baðherbergi í 31 tilviki en aðrir algengir
staðir voru garður í 11 tilvikum, þvottahús í sex
tilvikum og svefnherbergi í sex.
Algengast var að brunaslys orsökuðust af
heitum vökvum og var hlutfall brunaáverka
vegna þeirra mun hærra hjá börnum yngri en
fimm ára (87,2%) miðað við þá sem voru fimm
ára ogeldri (taflalll). Nánari útlistun á algengi
brunasára vegna mismunandi vökva er sýnd á
mynd 1. í þeim tilfellum þar sem heitur vökvi
helltist yfir viðkomandi gat verið um að ræða
sjóðandi vatn, kaffi, feiti eða annað slíkt. Af
þeim 62 (41,0%) sem brenndust á hitaveitu-
vatni voru 34 (54,8%) sem brenndust á of heitu
baðvatni. Aðeins hærra hlutfall þeirra barna
yngri en fimm ára sem brenndust á hitaveitu-
vatni brenndust á of heitu baðvatni eða 61,3%.
110 af 14 tilvikum þar sem hveravatn orsakaði
brunaáverka var um erlenda ferðamenn að
ræða.
Á mynd 2 kemur fram algengi ýmissa með-
verkandi þátta sem ýmist leiddu til eða stuðl-
uðu að brunaáverkanum.
Table I. Age distribation and gender.
Age <5 years Age >5 years Number
Male 51 (59.3) 133 (73.9) 184 (69.2)
Female 35 (40.7) 47 (26.1) 82 (30.8)
Total 86 180 266
Table II. Place ofburn injury occurrence by gender.
Male Female Number
Home/insti-
tution 86/2 (46.8) 63/4 (76.8) 149/6 (56.0)
Other 95 (51.6) 19 (23.2) 114 (42.9)
Unknown 3 (1.6) 0 (0) 3 (1.1)
Total 184 82 266
Table III . Causes of burns.
Age <5 years Age >5 years Number
Fire/flames 4 (4.6) 58 (32.2) 62 (23.3)
Hot fluids 75 (87.2) 76 (42.2) 151 (56.8)
Contact burns 5 (5.8) Other (radiation, chemical, explosion, 12 (6.7) 17 (6.4)
electrical etc) 2 (2.3) 34 (18.9) 36 (13.5)
Total 86 180 266
Number
Fig. 2. Conjoining factors.