Læknablaðið - 15.09.1997, Blaðsíða 27

571
Fig. 2. Ultrasonogram (A) of the liver (L) showing the wide
portal vein (P) with irregularly pulsating turbulent but damp-
ened flowpattern (B).
Fig. 3. Arteriogram of the coeliac region, lateral view. A:
aorta, C: coeliac artery, G: the left gastric artery, F: very
dilated (aneurysmatous) left gastric vein, (F): beginning fill-
ing in ofthe more “distal" leftgastric vein, before opcification
of the portal vein, M: superior mesenteric artery.
gúllinn ómsnauður og stór, segafylltur, en ári
síðar ómríkur og samfallinn, sennilega um-
myndaður í bandvefshnút.
Umræða
Allt bendir til þess að orsök A-V fistilsins í
þessu tilfelli sé magaaðgerðin sem gerð var 32
árum áður. Þetta er sjaldgæfur fylgikvilli maga-
brottnáms en A-V fistlum á portæðarsvæði
hefur einnig verið lýst eftir portæðarmynda-
töku og miltistöku (20,21). Við bæði miltis- og
magabrottnám er talið að fistillinn myndist
þegar hnýtt er með sömu hnýtingu fyrir bæði
slagæð og bláæð (18,21). Slagæðablóð kemst
því yfir í bláæðakerfi en það þenst út vegna
aukins þrýstings og iðustreymi myndast. Ann-
ars eru kviðarholsáverkar mun algengari orsök
A-V fistla á portæðarsvæði, sérstaklega ef um
er að ræða stungu- eða skotáverka (22). Einnig
geta þeir myndast við rof á slagæðagúlum
(vegna æðakölkunar), sérstaklega á miltisslag-
æð (23). Meðfæddir A-V fistlar á portæðar-
svæði hjá nýburunr og fistlar innan æxla á port-
æðarsvæði eru hins vegar mjög sjaldgæfir (24).
Myndun gúlsins getur skýrst af tvennu. Ann-
ars vegar getur verið um gervigúl (pseudo-
aneurysma) að ræða í upphafi þar sem blæðing
hefur orðið. Einnig er mögulegt að raunveru-
v. gattrtca'iUu
(cuuuuynncv)
cu&v.
UenalU'
cu hepattca/
communU'
Fig. 4. A scematic drawing showing the connection (= A-V
fistula) between the left gastric artery and the portal vein
system.
legur gúll hafi myndast handan opins fistils.
Hvirfilstreymið veldur þá vefjaþreytu og æðin
víkkar, en staðsetning gúlsins kemur heim og
saman við Bernoullis-lögmál þar sem hliðar-
þrýstingur eykst handan þrengslanna. Hin
bælda sláandi blóðflæðismynd í portæðinni
skýrist síðan af gúlnum sem vegna rýmdar
sinnar verkar eins og hljóðkútur!