Læknablaðið - 15.09.1997, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
579
Það var okkar klíníska mat meðan á rannsókn-
inni stóð að sjúklingar í hópi A væru virkari og
almennt við betri heilsu þó nákvæmar upplýs-
ingar urn það skorti.
ísetning geilsavirkra 198Au korna hafði ekki í
för með sér aukaverkanir eða óþægindi um-
fram það sem búast má við eftir berkjuspeglun.
Flestir sjúklingar gátu útskrifast eftir stutta
legu og fengið ytri geislameðferð utan spítala.
Sjúklingar í hópi B þurftu oftar á lengri sjúkra-
húsvist að halda og tveir þeirra fengu verulega
geislalungnabólgu. Þetta var óvænt þar sem
sjúklingar í hópi A fengu meiri geislun þegar
198Au meðferðin er tekin með.
Þrír sjúklingar úr hópi A létust skyndilega af
völdum blóðhósta en aðeins einn úr hópi B.
Þessi fylgikvilli staðbundinnar geislameðferðar
í berkjum er þekktur (20) og stafar líklega af
því að berkjuveggurinn eyðist og þegar æxlið
vex á ný grefur það sér leið inn í stórar æðar.
ísetning geislavirkra korna er einföld aðferð
við staðbundna geislameðferð í berkjum og á
færi allra sem hafa þjálfun í berkjuspeglun (16-
17). Tækjabúnaður er einfaldur og meðferðin
ódýr. Skammtastjórnun er hins vegar óná-
kvæm og hefur það verið talinn helsti ókostur
þessa meðferðarforms. Þau æxli sem best eru
fallin til meðferðar með þessari tækni eru æxli
sem vaxa greinilega inn í berkjur. Við meðferð
æxla sem vaxa í berkjuvegg, eða þrýsta á hann
að utan, hentar betur meðferð með geislagjöf-
um í plastleggjum sem þræddir eru inn í berkj-
ur. Slík meðferð krefst dýrari tækjabúnaðar og
endurtekinna berkjuspeglana en skammta-
stjórnun er nákvæmari (3,6,8,21).
Staðbundin geislameðferð lungnakrabba-
meina mun fyrst og fremst gegna hlutverki við
að lina þjáningar og bæta líðan sjúklinga með
æxlisvöxt í berkjum og fylgikvilla þeirra. Rann-
sóknir hafa sýnt góðan árangur slíkrar geislun-
ar við meðferð blóðhósta og ýmissa fylgikvilla
berkjuþrengsla (5-7,21). Notkun leysigeisla er
fljótleg aðferð til að opna berkjuþrengsli af
völdum æxla en árangur er oft skammvinnur
nema geislameðferð sé einnig beitt (7,8). Þá
hafa loftvegafóðringar (stent) verið notaðar
með nokkrum árangri til að opna berkjur sem
lokast hafa vegna æxlisvaxtar (22).
Sýnt hefur verið fram á samband milli geisla-
skammts og staðbundins árangurs á æxlisvöxt í
brjóstkassa (12) en áhrif þessa á langlífi hafa
verið umdeild. Við upphaf þessarar rannsókn-
ar var það von okkar að notkun tveggja geisl-
unaraðferða saman mundi leiða til langlífis
sumra sjúklinga með staðbundinn sjúkdóm.
Margfalt stærri rannsókn þyrfti til að svara
þeirri spurningu með öruggum hætti.
Nýlegar rannsóknir á notkun lyfjameðferðar
með cisplatíni og fleiri lyfjum ásamt ytri geisl-
un hefur gefið betri raun en geislameðferð ein
sér (23,24). Þá hafa fyrstu niðurstöður rann-
sókna á lyfjameðferð fyrir skurðaðgerð bent til
að þannig megi hækka hlutfall skurðtækra
krabbameina og bæta lifun sjúklinganna
(25,26). Frekari rannsóknir á samnýtingu með-
ferðarúrræða munu leiða í ljós hvort ná megi
betri árangri í meðferð óskurðtækra lungna-
krabbameina.
HEIMILDIR
1. Árnason S, Ragnarsson J. Lungnakrabbamein orðið
mannskæðasta krabbameinið. Heilbrigðismál 1985; 33:
18-20.
2. Hilaris BS, Gomez J, Nori D, Anderson LL, Martini N.
Combined surgery, intraoperative brachytherapy, and
postoperative external radiation in stage III non-small
cell lung cancer. Cancer 1985; 55: 1226-31.
3. Zajac AJ, Kohn ML, Heiser D, Peters JW. High-dose-
rate intraluminal brachytherapy in the treatment of en-
dobronchial malignancy. Radiology 1993; 187: 571-5.
4. Trédaniel J, Hennequin C, Zalcman G, Walter S, Ho-
mason JP, Maylin C, et al. Prolonged survival after
high-dose rate endobronchial radiation for malignant
airway obstruction. Chest 1994; 105: 767-72.
5. Pisch J, Villamena PC, Harway JC, Rosenblatt E, Mis-
hra S, Beattle EJ. High dose-rate endobronchial irradia-
tion in malignant airway obstruction. Chest 1993; 104:
721-5.
6. Seagren SL, Harrell JH, Horn RA. High dose rate in-
traluminal irradiation in recurrent endobronchial carci-
noma. Chest 1985; 88: 810-4.
7. Lang N. Maners A, Broadwater J, Shewmake K, Chu
D, Westbrook K. Management of airway problems in
iung cancer patients using the neodymium-yttrium-Alu-
minium-garnet (Nd-YAG) laser and endobronchial ra-
diotherapy. Am J Surg 1988; 156: 463-5.
8. Eichenhorn MS, Kvale PA, Miks VM, Seydel G, Horo-
witz B, Radke JR. Initial combination therapy with
YAG laser photoresection and irradiation for inopera-
ble non-small carcinoma of the lung. Chest 1990; 89:
782-5.
9. Miller JI, Phillips TW. Neodymium: YAG laser and
brachytherapy in the management of inoperable bron-
chogenic carcinoma. Ann Thorac Surg 1990; 50: 190-6.
10. Schray MF, McDougall JC, Martinez A, Cortese DA,
Brutinel WM. Management of malignant airway com-
promise with laser and low dose rate brachytherapy. The
Mayo Clinic experience. Chest 1988; 93: 264-9.
11. Cotter GW, Herbert DE, Ellingwood KE. Inoperable
endobronchial obstructing lung carcinoma treated with
combined endobronchial and external beam irradiation.
Southern Med J 1991; 84: 562-5.
12. Perez CA, Stanley K, Rubin P, Kramer S, Brady L,
Perez-Tamayo R, et al. A prospective randomized study
of various irradiation doses and fractionation schedules
in the treatment of inoperable non-oat-cell carcinoma of
the lung. Cancer 1980; 45: 2744-53.