Læknablaðið - 15.09.1997, Blaðsíða 26

570
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
Fig. 1. A computed tomography scan ofthe upper abdomen (coeliac region). F: dilated left gastric
vein (aneurysmatous). P: portal vein, A: aorta, C: coeliac artery, AS: ascites.
þjáður án sýnilegrar hvíldarmæði. Kviður var
þaninn og dreifð þreifieymsli auk skiptideyfu
til staðar. Yfir magálssvæði heyrðist greinileg-
ur hvinur (bruit). Við þreifingu var lifur eðli-
lega stór. Á hálsi mátti greina aukinn bláæða-
þrýsting en hjartahlustun var eðlileg. Yfir
neðri hluta lungna heyrðust væg brakhljóð.
Bæði blóðrauði (127 g/L) og heildarprótín (63
g/L) mældust vægt lækkuð. Af lifrarhvötum
voru S-ALP (459 U/L) og S-GGT (291 U/L)
vægt hækkaðir en önnur blóðpróf voru innan
eðlilegra marka.
Við komu var fengin yfirlitsmynd af kviði
sem sýndi vökvasöfnun í kviðarholi (ascites) en
lungnamynd var eðlileg. Við ástungu á kviðar-
holinu reyndist vera um ljósgulleitan vökva að
ræða sem innihélt 1,6 g/dL af prótíni (transu-
dat). Tölvusneiðmyndir af lifur sýndu víða
portæð en einkum geysivíða vinstri magabláæð
(vena gastrica sinistra) auk áðurnefnds vökva í
kviðarholi (mynd 1). Á fyrstu sneið voru ósæð-
in, iðraholsstofninn (truncus coeliacus), port-
æðin og greinar innan lifrar, auk æðagúlsins í
vinstri magabláæð, mjög þéttar skuggaefni, en
í neðri holæð (vena cava inferior) og miltis-
bláæð í miltisrótinni (hilus) óskyggðar. Gerð
var ómskoðun sem leiddi í ljós tiltölulega hratt
og óreglulega sláandi flæði neðantil (caudal) í
óeðlilega víðri portæð (mynd 2), aukið blóð-
flæði í gegnum lifur og gúlmyndun svarandi til
vinstri magabláæðar. í bláæðagúlnum var
áberandi sláandi hvirfilstreymi en blóðflæðis-
mynd varð fljótlega bæld (dempuð) neðst í
portæðinni. Hvorki milta né lifur virtust stækk-
uð. Þannig sáust teikn um hjáflæði í gegnum
lifur og grunur vaknaði um A-V fistil á svæði
vinstri magaslagæðar (arteria gastrica sinistra).
Pví var tekin mynd af slagæðum til maga (coeli-
ac arteriography) sem staðfesti að um væri að
ræða stóran A-V fistil á milli víðrar vinstri
magaslagæðar yfir í vinstri magabláæð með
gúlmyndun á bláæðinni (mynd 3 og 4). Hvorki
vélindaspeglun né vélindamynd sýndu merki
um æðahnúta í vélinda en grunsamlega víðar
æðar sáust á tölvusneiðmyndum í efsta hluta
maga (cardia).
Að fenginni greiningu var hnýtt fyrir fistilinn
í opinni kviðarholsaðgerð og báðir endarnir
upprættir. Auk þess voru tæmdir sex lítrar af
kviðarholsvökva og tekið lifrarsýni sem ekki
sýndi merki um skorpulifur. Fyrir lokun fistils-
ins mældist þrýstingur í portæð 41 cm H20 en 14
cm H20 eftir lokun. Útfall hjarta hélst það sama
fyrir og eftir lokun eða í kringum 10,7 L/mínútu
og hjartastuðull (cardiac index) 5,2. Daginn
eftir aðgerð mældist hjartaútfall 10,5 L/mínútu
og hjartastuðull 5,1.
Gangur eftir aðgerð var góður og sjúklingur-
inn útskrifaðist tæpum þremur vikum síðar.
Hann lætur vel af sér rúmum tveimur árum frá
aðgerð og nýleg ómskoðun sýnir engin merki
um opinn A-V fistil. Fyrst eftir aðgerð var