Læknablaðið - 15.09.1997, Blaðsíða 54

592
LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
Launamál lækna
í 6.-8. tölublaði Læknablaðs-
ins 1997 hafa farið fram mjög
málefnalegar umræður um
framtíð og stöðu ferliverka í
tengslum við spítalaþjónustu.
Reyndar er óhætt að fullyrða að
hin hefðbundna skipting sjúk-
linga í innan- og utanspítala-
sjúklinga hefur ekki sömu
merkingu og áður, samanber
grein landlæknis um forgangs-
röðun í 7.-8. tölublaði Lækna-
blaðsins 1997. Eðlilegra er að
ræða um sólarhrings- eða dag-
sjúklinga sjúkrahúsa. Ljóst er
að því fleiri vandamál sem hægt
er að leysa á dagdeild eða
göngudeild því hagkvæmari
verður reksturinn.
Kjarni þessara umræðna er
eftirfarandi:
1. Sólarhringsrúmum á sjúkra-
húsum mun fækka verulega
á næstu árum. Krafan um
aukna hagræðingu í rekstri
heilbrigðisþjónustunnar mun
verða til staðar áfram.
2. Ferliverkum, sem nauðsyn-
legt er að gera innan veggja
sjúkrahúsa vegna aðstöðu og
öryggis sjúklinga, mun fjölga
mjög verulega að sama
skapi. Sú þróun er mjög ör
allstaðar annars staðar.
3. Nauðsynlegt er að verulegur
hluti þessara verka verði inn-
an sjúkrahúsanna vegna
kennslu heilbrigðisstétta.
Læknadeild HÍ hefur vænt-
anlega áhuga á að kenna
læknastúdentum nútíma
læknisfræði.
4. Það sem hefur hindrað þessa
þróun hér á landi miðað við
það sem hefur gerst erlendis
er mismunandi fjármögnun á
rekstri sjúkrahúsa og ferli-
verka. Launamál lækna end-
urspegla þessa staðreynd og
fastlaunakerfi á sjúkrahús-
um og viðvikagreiðslur fyrir
ferliverk fara ekki saman
lengur.
Núverandi launakerfi sér-
fræðinga gengur því ekki leng-
ur. Ýmis gagnrýni sem kemur
fram í viðtölum við kollega í
áðurnefndum Læknablöðum á
fullan rétt á sér. Læknar verða
að vinna eftir einu og sama
launakerfinu við alla sjúklinga.
Læknar standa því frammi
fyrir örlagaríkum ákvörðunum
sem munu hafa veruleg áhrif á
framtíð og stöðu stéttarinnar í
þjóðfélaginu. Annars vegar er
urn það að ræða að læknar verði
að öllu leyti launamenn í þjón-
ustu hins opinbera. Sjálfstæð
starfsemi sérfræðinga á eigin
stofum myndi smám saman
hætta og þessi þjónusta færast
inn á göngudeildir sjúkrahúsa.
Læknar þurfa því að gera sér
grein fyrir því hvaða möguleik-
ar eru fyrir hendi til þess að
bæta kjör stéttarinnar innan
launakerfis ríkisins. Hvaða
möguleika hefur ríkið á að gera
betur við lækna en aðra laun-
þega? Þeir þurfa einnig að velta
því fyrir sér hver verður staða
læknisins gagnvart öðrum stétt-
um innan heilbrigðiskerfisins í
slíku kerfi.
Hinn möguleikinn er að út-
færa launakerfi lækna sem verk-
takakerfi með viðvikagreiðslum
á einhvern hátt. Spurningin er
hvort staða lækna í heilbrigðis-
kerfinu yrði þá önnur og sterk-
ari en nú er og tryggði þeim
meira sjálfstæði. Möguleiki væri
á að læknar héldu áfram sjálf-
stæðri starfsemi á stofum sínum
og ynnu sem verktakar inni á
sjúkrahúsunum. I þessum
möguleika finnst sú leið að
vinna eftir blönduðu kerfi á
svipuðum nótum og heilsu-
gæslulæknar hafa unnið fram að
þessu. Fyrir sérfræðinga hefur
slíkt kerfi marga góða kosti og
menn hljóta að velta því fyrir sér
hvort möguleikar væru meiri á
að bæta kjör lækna eftir þessari
leið.
Nauðsynlegt er því að mál-
efnaleg umræða fari fram innan
LÍ hver skuli verða stefna fé-
lagsins. Hver sem hún verður
þarf að nást um hana sæmileg
sátt. Staðan nú minnir raunar
töluvert á stöðu mála á sjötta
áratugnum þegar miklar hrær-
ingar áttu sér stað í launamálum
lækna og niðurstaðan hafði af-
gerandi áhrif á stöðu stéttarinn-
ar allar götur síðan.
Ólafur Örn Arnarson