Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Qupperneq 22

20
LÆKN ABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
ER GAGN AÐ SÚLFÓNYLÚREAMEÐFERÐ
E 9 VIÐ SKERTU SYKURÞOLI?
Ingibjörg Arnardóttir, Astráður B. Hreiðarsson og
Þórir Helgason. Lyfjafræði lyfsala, Háskóla Islands og
Göngudeild sykursjúkra, Landspítala.
Skert sykurþol er oft forboði sykursýki. Við lýsum
reynslu okkar af notkun súlfónylúrealyfja sem tilraun til að
sporna við frekari skerðingu á glúkósunýtingu. Við
könnun á öllum sykurþolsprófum gerðum í Göngudeild
sykursjúkra á árunum 1982 til 1990 fundust 63 grannir
(<10% yfir kjörþyngd) einstaklingar (32 karlar og 31
kona) með skert sykurþol, sem höfðu hlotið minnst 9
mánaða meðferð. Skert sykurþol feitra, við sjúkdóma eða
á meðgöngu voru ekki íhuguð. Allir fengu sömu
ráðleggingar næringarfræðings um að sneyða hjá
fínunnum kolvetnum og halda þyngd eðlilegri. Alls fengu
49 einstaklingar meðferð með súlfónylúrealyfjum, þar af
47 með klórprópamíði (Mellinese R), en 14 var fylgt eftir
án lyfja. Endanlegur árangur var ávallt metinn 3 vikum
eftir lok súlfónylúreameðferðar. Þessum 63 einstakling-
um hafði verið fylgt eftir í að meðaltali 6.7 ár (9 mánuðir
til 19.3 ár)
Niðurstöður: Þeir, sem voru á lyfjum, voru að
meðaltali, 0.5 kg. léttari við lok meðferðar, en þeir sem
voru án lyfja, léttust um 4 kg. Af þeim, sem hlutu lyfja-
meðferð fengu 2 (4%)sykursýki, en án lyfja varð 1 (7%)
sykursjúkur. Enn hefur ekki farið fram endurmat á
sykurþoli 11 einstaklinga.sem fengu lyfjameðferð og 6,
sem voru án lyfja, en við eftirlit hafa blóðsykrar þeirra
ætíð verið eðlilegir. Af þeim, sem fengu lyf fóru 38 í
sykurþolspróf í lok meðferðar en 8 af þeim, sem voru án
lyfja. Var sykurþol orðið eðlilegt hjá 14 (37%) úr
lyfjahópnum, en hjá 2 (25%) þeirra, sem voru án lyfja.
Úr lyfjahópi voru 22 (58%), en úr hópi án lyfja 5 (63%)
áfram með skert sykurþol. Þegar bornar voru saman
niðurstöður sykurþolsprófa fyrir og eftir lyfjameðferðina
kom fram marktækur bati á giúkósunýtingu (p<0.05).
Aftur á móti varð ómarktæk versnun á glúkósunýtingu hjá
þeim, sem voru án lyfja.
Alyktun: Könnun þessi bendir til, að gagn sé að notkun
súlfónylúrealyfja hjá grönnum einstaklingum með skert
sykurþol.
c ÁRANGUR OG ÁHRIF MEGRUNAR FEITRA
t 1U EINSTAKLINGA MEÐ SKERT SYKURÞOL
Ingibjörg Arnardóttir. Ástráður B. Hreiðarsson og
þórir Helgason. Lyfjafræði lyfsala, Háskóla íslands og
Göngudeild sykursjúkra, Landspítala.
Tilgangur þessarar rannsóknar var að kanna árangur
megrunar hjá feitum einstaklingum með skert sykurþol og
áhrif slíkrar meðferðar á sykurþolið.
Við könnun á öllum sykurþolsprófum gerðum í
Göngudeild sykursjúkra á árunum 1982 til 1990 fundust
88 feitir ( >10% yfir kjörþyngd) einstaklingar (38 konur
og 50 kariar, meðalaldur 55.9 ár), með skert sykurþol.
Skert sykurþol á meðgöngu eða við sjúkdóma voru ekki
íhuguð. Meðferðin fólst í ráðleggingum næringarfræðings
og læknis um kolvetna-og hitaeiningatakmörkun. Þessum
88 einstaklingum var fylgt eftir í að meðaltali 6.7 ár (9
mánuðir til 18.9 ár).
Árangur megrunar: Meðalþyngd við fyrstu komu var
84.5+1.2 (SEM) kg, við meðferð minnst 74.3± 1.2 kg en
við síðustu komu 79.7±1.4 kg. Samsvarandi niðurstöður
hjá körlum voru 88.9+1.2 kg, 77.2+1.2 kg og 82.4±1.4
kg og hjá konum 78.6±2.0 kg, 70.3±2.1 kg og 76.0+2.6
kg. Munurinn á fyrstu og síðustu þyngd var tölfræðilega
marktækur (P<0.001); hjá körlum (P<0.001), en hjá
konum (P=0.02). Karlar höfðu þannig létst að meðaltali
um 7.3% frá fyrstu til síðustu komu, en konur um 3.3%.
Alls voru 29 (33%) komnir í kjörþyngd (<10% yfir
kjörþyngd), 24 (27%) höfðu grennst eitthvað (>5%), en
35 (40%) höfðu ekki grennst (<5%) eða fitnað. Þeir, sem
náðu kjörþyngd, höfðu að meðaltali létst um 10.4 kg, en
hinir, sem höfðu grennst eitthvað, léttust um 8.7 kg.
Áhrif á glúkósunýtingu: Sykursýki fékk 1 (3%), sem
náði kjörþyngd og 1 (4%), sem grenntist eitthvað. Áftur á
móti fengu 4 (11.5%) þeirra, sem ekki grenntust,
sykursýki. Sykurþol varð eðlilegt hjá 59% þeirra, sem
náðu kjörþyngd, 38% þeirra, sem grenntust eitthvað og
hjá 18% þeirra, sem ekki náðu að grennast. Munurinn
milli hinna síðastnefndu og þeirra, sem grenntust, var
marktækur (P<0.01). Marktækur munur var á fyrra og
síðara sykurþoli þeirra, sem grenntust í kjörþyngd
(P<0.02). Sykurþol þeirra, sem grenntust eitthvað, virtist
batna, en munurinn var ekki marktækur. Enginn bati varð
á sykurþoli þeirra, sem ekki grenntust.
Niðurstaða: Megrun til langs tíma reyndist
famkvæmanleg hjá 60% einstaklinga með skert sykurþol
og leiddi til marktæks bata á glúkósunýtingu. Körlum
gekk betur en konum að ná langtíma árangri í megrun.