Læknablaðið : fylgirit - 01.06.1994, Qupperneq 62

56
LÆKNABLAÐIÐ/FYLGIRIT 25
ÓGREINT HJARTADREP.ALGENGI,
E 81 NÝGENGI, ÁH/ETTIIÞÆTTIR OG AFDRIF.
Emil L. Sigurðsson, Nikulás Sigfússon, Hclgi
Sigvulduson og Guðmundur þorgcirsson.
Runnsóknurstöd Hjurtux cmdur og lyllækningudcild
Lundspftuluns.
Einkcnni hjurtudrcps cru brcvtilcg, ullt frá þ\ í uð \ cru
nánust cngin cðu luku á sig mynd óljóss luslciku ylir í
lán cikindi. Hluti ógreindru hjurtudrcpu (unrecogm/.ed
M.l.) cru ulgcrlcgu vcrkjuluus (silcnt M.l.) og grcinust
mcð hjurtarulnti cða öðrum rannsóknum (hjurtaómun,
ísótóparannsóknum). Mcðal 9141 karls scm læddustá
árubilinu 1907-1934 og tckið hafu þátt t' rannsókn
Hjartavcmdar cinu sinnt eðu oltar höfum við kannað
ulgcngi, nýgengi og áhættuþætti ógrcinds hjartadrcps,
sumkvæmt hjurturulriti, og hortúr þcirru scm slíku
grciningu fcngu.
í hinum ýmsu áföngum rannsóknarinnar var algengi
ógrcinds hjartadrcps á bilinu 0.4-1.9% og nijög háð aldri.
Um 30% þcirra scm grcindust mcð hjartadrcp f
Hjartavcmdarrannsókninni höfðu ógreint hjartadrep. í
yngstu þátttakcndahópunum og fram undir fcrtugt
grcindust nær cngin slík tilfelli, cn í aldurshópnum 75-79
áru var algcngið 4%. Nýgcngi hækkaði cinnig mcð aldri
upp í um 340 á ári meðal 100.0(X) íbúu \ ið 65 áru aldur cn
lækkaði síðan aftur með hækkandi aldri. Áhættuþætir
voru nánast hinir sömu og mcðal þeirra sem höfðu grcinst
mcð hjartadrcp klíniskt scm og dánarlíkur. Tíu ára lifun
var 49%, og 15 áru lifun um 45%.
Þriðjungur karla mcð ógrcint hjartadrcp höfðu sögu
um hjurtuöng cn 58% þcirru scm grcinst hölðu mcð
hjurtudrcp. Sugu um hjartaöng hulði ufgcrundi áhrif á
horfur og jók hlulftúlslcgu áhættu á krunsæðuduuða miðað
\ ið þá scm cngan kransæðasjúkdóm hölðu úr4.57 (95%
öryggismörk: 2.42-8.M) í 16.90 (9.44-30.30).
Sambærilcgar tölur fyrir þá scm grcinst höfðu mcð
hjurtadrcp voru 6.27 (4.27-10.60) þcgar cngin saga var
um hjartaöng og 8.52 (5.78-12.60) þegar fram fckkst
saga um hjartaöng.
Niðurstaða: Um þriðjungur hjartadrcpstilfclla scm
grcinast í óvöldu þýði íslcnskru karla falla í hóp ógrcinds
hjartadrcps, scm hefur svipaðar horfur og s\ ipaða
áhættuþælti og hjartadrcp sem greinast klfniskt. Þcgar
ógrcint hjartadrcp og hjarlaöng fara saman cru hortúmar
sérstaklega slæmar, hugsanlcga vegna úlbrcidds
kransæðasj úkdóm s.
£ 32 SAMBAND LOKTJNAR Á KRANSÆÐ OG SKERTS
SAMDRÁTTAR í VINSTRA SLEGLI. ÁHRIF
MILLIFLÆÐIS OG SJÚKDÓMSEINKENNA.
Magnús K. Pétursson, Einar H. Jónmundsson, Þórður
Harðarson. Lyflækningadeild og Röntgendeild
Landspítala.
Horfúr sjúklinga með kransæðasjúkdóm mótast mjög
af samdrætti vinstra slegils. Stífla í kransæð getur leitt til
versnandi samdráttar, en skertur samdráttur getur einnig
stafað af langvarandi æðakölkun án stíflu. Því þótti
ástæða til að kanna nánar samband kransæðastíflu,
milliflæðis, sjúkdómseinkenna og samdráttar vinstra
slegils.
Kransæða- og sleglamyndir 246 sjúklinga sem
myndaðir voru oftar en einu sinni með eins mánaðar til 11
ára millibili á Landspítala voru skoðaðar m.t.t. áhrifa af
lokun æða á samdrátt viðkomandi slegilshluta og
sjúkdómseinkenni.
Kransæðakerfinu var skipt í 15 hluta, 4 í hægri
kransæð, einn í meginstofiii vinstri kransæðar, 5 í
framveggjargrein og 5 í umfeðmingskvisl. Hver hluti var
metinn sérstaklega af tveimur læknum m.t.t.
kransæðaþrengsla og lokunar. Samdráttur einstakra
slegilshluta var metinn skv sérstökum kvarða: 0 eðlilegur
samdráttur, 1 skertur samdráttur, 2 enginn samdráttur, 3
útþensla í stað samdráttar, 4 slegilsgúU. Versnandi
samdráttur var skilgreindur sem hækkun um > 1 á þessum
kvarða.
Ástæður myndatöku voru versnandi hjartaöng í 140
sjúklingum (58%), kransæðastífla í 37 sjúklingum (15%),
en aðrar ástæður hjá 62 sjúklingum. Þar sem ástæðan var
kransæðastífla komu fram nýjar lokanir hjá 27 af 37
sjúklingum (73%), en hjá 54 af 140 (38%) sjúklingum sem
höfðu sögu um angina (p < 0,01). I 119 æðum sem höfðu
lokast versnaði samdráttur viðkomandi slegilshluta í 65
tUvikum (55%), en í 197 tilvikum af 619 (32%) þar sem
æðar lokuðust ekki (p < 0,01). í 54 af 119 æðum (45%)
versnaði samdráttur ekki í viðkomandi slegilshluta þrátt
fyrir lokun. Hliðarrennsli til lokaðra æða var til staðar í 70
af 119 lokuðum æðum. Það var algengara í tilfellum þar
sem samdráttur versnaði ekki í viðkomandi slegilshluta
eða í 34 af 54 (63%) samanborið við 36 af 65 (55%) þar
sem lokun olli versnun (p=ns).
Niðurstaða: lokun kransæðar leiðir ekki alltaf til
versnandi samdráttar vinstra slegils og oft er samdráttur
skertur án stíflu. Milliflæði virðist ekki hafa afgerandi
áhrif á samdráttarhæfiii slegilsins. Kransæðastífla birtist
oft við myndatöku án þess að hún hafi greinst með öðrum
hætti.