Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1995, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
19
lagi Akureyrar og vildi hann því kveðja kollega
sína opinberlega þá. Flestir fundarmenn stóðu
upp á eftir og kvöddu Steingrím með stuttri ræðu,
hver fyrir sig. Steingrímur hvarf af landi brott til
Danmerkur, kom aftur árið 1948 til að bera beinin
hér á landi.
Árið 1936 voru sjúkratryggingar leiddar í lög á
Alþingi. Þá varð öll læknishjálp kostnaðarlaus að
kalla fyrir allt fólk og þar með taldar sjúkrahús-
vistir. Á fundi í Læknafélagi Akureyrar 3. febrúar
1937 var samþykktur samningur við Sjúkrasamlag
Akureyrar um frjálst val sjúklinga á læknum til
eins mánaðar í einu og fast gjald sjúkrasamlagsins
fyrir mánuðinn í staðinn til læknisins. Skyldi
sjúklingurinn skrifa nafn sitt á miða fyrir lækninn,
þá er hann þyrfti á lækni að halda en ekki aftur í
mánuðinum þó að sami sjúklingur þyrfti þá að
koma til læknisins aftur einu sinni eða hvað eftir
annað. Síðan fengi læknirinn heildargreiðslu eftir
mánuðinn fyrir þann hlutfallslega fjölda undir-
skrifaðra miða, sem hann skilaði til sjúkrasam-
lagsins eftir hver mánaðamót. Á fundi í L.A. 3.
maí 1937 voru svo ræddir ágallar þeir, sem komið
höfðu í ljós á samningnum, svo sem óþarfa viðtöl,
óþarfa vitjanir, keppni lækna eftir hylli sjúklinga,
einnig óánægja lækna, að þeir skyldu vera skyld-
ugir að sinna sjúklingum án greiðslu eftir eitt við-
tal í mánuði. Vegna innbyrðis ágreinings um mál-
ið var þó miðakerfinu ekki breytt fyrr en á árinu
1949.
Á fundi 18. janúar 1937 gekk í félagið Guð-
mundur Karl Pétursson og hafði verið ráðinn
sjúkrahúslæknir hér síðan 9. nóvember 1936.
Guðmundur Karl var í stuttu máli sagt afburða-
maður í námi og verki og vann hér frábært starf.
Var honum þó vandi á höndum er hann settist í
sæti þjóðkunnra lækna og mikilhæfra merkis-
manna, þeirra Guðmundar Hannessonar og
Steingríms Matthíassonar, sem gegnt höfðu
spítalalæknisstarfi þar við góðan orðstír hvor á
eftir öðrum alls í 40 ár. Fljótlega kom í ljós að
skurðsjúklingum hans farnaðist yfirleitt vel í bráð
og lengd og notaði hann þá einna fyrstur íslenskra
lækna blóð- og vökvagjafir er þörf var á eftir
aðgerðir. Virtist hann sárasjaldan missa sjúklinga
eftir aðgerðir eftir því sem þá gerðist. Guðmund-
ur Karl hafði hlotið framhaldsmenntun sína á
Sahlgrenska Sjukhuset í Gautaborg og á Land-
spítalanum. En miklu réði um góðan árangur
hans í aðgerðum, kunnátta hans og hæfni, glögg-
skyggni hans og dómgreind í starfi, fádæma at-
orka og staðfesta, þrek hans og óbilandi starfs-
orka, ósérplægni hans og umhyggja fyrir sjúkling-
um sínum og hraði í aðgerðum. Þó að hann ætti
sér áhugamál utan starfs síns, svo sem skoðun á
ríki náttúrunnar, þekkingu á fuglum, grasafræði
og skógrækt, var hann í eðli sínu einlyndur mað-
ur, sem að miklu leyti gekk heill og lítt skiptur upp
í starfi sínu og virtist þar ólíkur forvera sínum
Guðmundi Hannessyni, sem virtist vera marg-
lyndur maður fremur en einlyndur. Án efa mun
gifturíkt starf Guðmundar Karls frá upphafi ferils
hans hafa átt sinn mikla þátt í því að ráðist var í
það stórvirki sem þá var, að byggja deildaskipt
sjúkrahús hér, sem lagður var hornsteinn að árið
1946 af Finni Jónssyni, félagsmálaráðherra. Hins
vegar var Jakob Frímannsson kaupfélagstjóri þá
mestur áhrifamaður í bæjarmálum hér, sá sem átti
einna drýgstan þátt í því að útvega fjárveitingar
svo að byggingin var fullgerð á sjö og hálfu ári frá
því að hafist var handa við hana. Pá greiddi ríkið
60% og bærinn 40% af útlögðum byggingarkostn-
aði slíkra bygginga.
Á fundi 18. nóvember 1937 var Jóhann Þorkels-
son tekinn inn í félagið. Hann lifði frá 1903-1970,
var við framhaldsnám í Danmörku 1934-1936, tók
danskt embættislæknapróf 1936, var héraðslæknir
á Akureyri frá 1938 til dauðadags. Hann vann hér
þarft og gott starf þá rúmu þrjá áratugi, sem hann
gegndi hér læknisstörfum. Hann var eljusamur,
vinnufús, gæddur góðvild og þjónustulund við
hvern sem átti í hlut og hvernig sem á stóð fyrir
honum. Ekki neytti hann tóbaks, áfengis eða
matar sér til heilsuspillis, var alla tíð holdgrannur
og léttur í hreyfingum, spilaði golf og tók sér
heilsubótargöngur reglubundið. Mannskaði var
að honum þegar hann hvarf héðan af heimi fyrir
aldur fram.
Á fundi 10. júlí 1939 var Victor Gestsson, háls-,
nef- og eyrnalæknir tekinn inn í félagið, starfaði
hér í fimm ár, flutti síðan til Reykjavíkur, var hér
vel látinn maður og læknir. Hann fékkst hér bæði
við háls-, nef- og eyrnalækningar og heimilislækn-
ingar.
Á fundi 27. september 1937 hafði því verið
hreyft, að félagar skiptust á að flytja stutt fræð-
andi erindi um læknisfræðileg efni á hverjum
fundi. Á árunum 1934-1944 voru eftirtalin
fræðsluerindi flutt á fundum félagsins: Monon-
ucleosis infectiosa. Pneumonia crouposa. Berkla-
veiki og starfsemi berklavarnastöðva. Corpora al-
iena í hálsi, nefi og augum. Abortus provocatus.
Encephalitis chronica. Abusus opii. Scabies.
Spina bifida occulta. Bráður dauðdagi. Febris pu-
erperalis. Myxoedema. Cancer bronchi. Meningi-
tis cerebrospinalis epidemica. Scarlatsótt.
Schizophrenia og mania. Pellagra. Op. thoraco-
plastica facta. Sóttvarnir. Prolapsus disci interver-
tebralis col. lumbalis.
Á fundi 5. júní 1944 voru borin fram tilmæli frá