Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1995, Blaðsíða 52

52
LÆKNABLAÐIÐ 1995; 81
Byrjandi æðakölkun hefur sést hjá ungu fólki,
sem hefur dáið af til dæmis slysförum og verið
rannsakað. Talið er að hátt kólesteról eigi rnikinn
þátt í að slíkum breytingum.
Offita getur haft alvarleg áhrif á heilsu barna
bæði á meðan þau eru lítil og einnig síðar meir í
lífinu. Vitað er einnig að vannæring hjá ungabörn-
um og jafnvel eldri börnum getur haft varanleg
áhrif, ekki bara á líkamlegan þroska þeirra heldur
einnig andlegan. Með því að fylgjast með vexti og
þroska barna alveg frá fæðingu er mögulegt að
tryggja að þau fái næringu við hæfi eins og kostur
er á. Ef þau hætta að fylgja vaxtarkúrfum miðað
við aldur þarf að athuga hvað hefur farið úrskeiðis
og leiðrétta það ef mögulegt er. Þar getur bæði
verið um of mikla eða of litla þyngdaraukningu að
ræða, einnig að þau lengist ekki sem skyldi.
Mikilvægt er að ungviði fái holla og fjölbreytta
fæðu. Börnin þurfa að fá næga orku og er talið
heppilegt að um 30% orkunnar komi úr fitu.
Þá er einnig talið mjög mikilvægt að mettuð
dýrafita sé ekki meira en þriðjungur af fituinntök-
unni. Fiskifita er holl og inniheldur meðal annars
omega-3 fitusýrur.
Fólk sem ekki vill neyta fæðu úr dýraríkinu lifir
að mörgu leyti á hollara fæði en aðrir. Hins vegar
eru til mismunandi útgáfur af grænmetisætum
enda fólk ekki sammála um ágæti ýmissa fæðuteg-
unda.
Börn grænmetisæta eru hins vegar ekki að öllu
leyti vel sett næringarlega því að hætta er á að
fæða þeirra innihaldi ekki næga orku þar eð nær-
ing úr jurtaríkinu er yfirleitt orkusnauð. Einnig er
hætta á að skortur verði á prótínum, einstaka
vítamínum (B12) og vissum næringarefnum svo
sem kalki.
Millimáltíðir
Millimáltíðir eru varasamar og verða oft til þess
að börn og unglingar hafa ekki lyst á mat á mat-
málstímum. Einnig hefur það sýnt sig að offita
stafar meðal annars af miklu áti milli máltíða.
Þess vegna er mikilvægt að þess sé gætt að börnin
venjist frekar á að borða á matmálstímum, borði
ekki annað en orkusnauðan mat á milli máltíða og
þá ekki þegar skammt er í máltíðir. Sem dæmi um
góðan millimáltíðamat eru ávextir, gulrófur, kál,
léttmjólk eða undanrenna, ávaxtasafi, fitusnauð
jógúrt, poppkorn.
Til að forðast offitu er mikilvægt að reyna að
minnka sjónvarpsáhorf, varast orkuríkar milli-
máltíðir og stunda reglulega líkamshreyfingar. A
unglingsárunum er mikilvægt að nóg sé af kalki,
járni og vítamínum í fæðunni auk þess sem hún á
að vera næringarrík og fjölbreytt.
Helstu heimildir:
Barness LA. Nutrition update. Pediatr Rev 1994; 15:
321-6.
Lozoff B. Jiminez E, Wolff AW. Long-term develop-
mental outcome of infants with iron deficiency. N
Engl J Med 1991; 325: 687-91.
Report of the expert panel on blood cholesterol levels in
children and aldolescents National Cholesterol
Education Program. Pediatrics 1992; 89: 525-84.
VÁTRYGGINGAFÉLAG
(SIANDS HF
- þar sem tryggingar snúast um fólk