Sveitarstjórnarmál - 01.12.1995, Blaðsíða 22

HÚSNÆÐISMÁL
Búsetaíbúðir - framtíðar-
lausn fyrir sveitarfélögin
Reynir Ingibjartsson, starfsmaður Búseta - landssam-
bands
Búseti oröinn besti kosturinn
I 3. tbl. Sveitarstjórnarmála arið 1991 skrifaði ég
grein um búseturéttarformið, sem þá var að mótast hér á
landi. Bent var á að hér væri um áhugaverðan valkost að
ræða fyrir sveitarfélögin til að leysa húsnæðismálin í
viðkomandi byggðarlögum.
Nú er svo komið að búsetaíbúðir eru orðnar hag-
kvæmasti húsnæðiskosturinn fyrir fólk, hvort sem mið-
að er við hinar svokölluðu félagslegu eignaríbúðir
(verkamannabústaðakerfið) eða húsbréfakerfið. I sam-
anburðinum við húsbréfakerfið ntunar um 18% til 25% í
mánaðarlegum húsnæðiskostnaði, ef miðað er við íbúð
sem kostar 9 milljónir króna, en síðan þarf kaupandi í
húsbréfadæminu að leggja fram sjálfur rúmlega 3 millj-
ónir króna á móti um 900 þúsundum króna sem kaup-
andi í búsetakerlinu þarf að leggja fram.
Mánaðarlegur luisnæðiskostnaður í búsetaíbúðum er
svo um 20% til 50% lægri en í félagslegum eignaríbúð-
um, ef ntiðað er við 7 milljóna króna íbúð og 4 manna
fjölskyldu að teknu tilliti til húsaleigubóta og vaxtabóta.
Eltt nýjasta hús Buseta viö Laufengí 5 í Reykjavík. Ljósm. Reynir Ingibjartsson.
Haldió i aörar áttir á Norö-
urlöndunum
A undanfömum áratugum hafa aðrar
Norðurlandaþjóðir stefnt í gagnstæðar
áttir við lausn húsnæðismála. Þar bera
sveitarfélögin í flestum tilfellum meiri
ábyrgð á að tryggja öllum húsnæði en
Hvert stefna sveitarfélögin í húsnæöis-
málum?
Fyrir hálfum áratug voru gerðar umfangsmiklar breyt-
ingar á húsnæðislöggjöfinni, sem settu aukna ábyrgð á
herðar sveitarfélaganna í landinu. Jafnframt voru auknir
möguleikar fyrir félagasamtök eins og búsetafélögin að
takast á við þennan málaflokk.
Því miður hefur farið svo að sveitarfélögin hafa nánast
verið í kapphlaupi um fjármagn frá Húsnæðisstofnun
ríkisins, oft án tillits til þarfar og á kostnað ýmissa fé-
lagasamtaka, sem höfðu skyldum að gegna við félags-
menn sína.
Afleiðingarnar eru gríðarlegar ábyrgðir vegna kaup-
skyldu á ibúðum, mikil fjárútlát vegna óseldra íbúða og
þrotlaus vinna kringum byggingarframkvæmdir, um-
sóknir, kaup og sölu, rekstur og viðhald. I stað þess að
leita samstarfs við félagasamtök eins og búsetafélögin,
hafa þessir aðilar verið gerðir að eins konar keppinautum
og fræjum tortryggni sáð.
Sveitarstjórnarmenn og fulltrúar í húsnæðisnefndum
hafa á stundum fallið fyrir þeirri freist-
ingu að auka mikilvægi þeirra sjálfra
með úthutun íbúða og fjármagns.
Mistúlkuð ábyrgð hefur orðið að
skuldafeni og látið hefur verið undir
höfuð leggjast að kynna sér aðra kosti
og hagkvæmari, bæði fyrir fólkið og
sveitarfélögin.
Alþingismenn og yfirvöld húsnæðis-
mála eiga hér einnig hlut að máli og
útkoman af þessu öllu er sérkennileg
blanda af forræðishyggju og sjálfs-
eignarstefnu í anda Bjarts í Sumarhús-
um.
2 1 2