Sveitarstjórnarmál - 01.12.1995, Blaðsíða 45

MÁLEFNI ALDRAÐRA
lag heimaþjónustunnar. Víðast hvar er leitast við að
samhæfa sem best þjónustu starfsmanna í heimilishjálp
og heimahjúkrun og hlýtur það tvímælalaust að vera til
bóta. Þrátt fyrir að þessir þjónustuþættir heyri ekki undir
sama aðila, þar sem félagsleg heimilishjálp heyrir undir
sveitarfélagið en heimahjúkrun undir ríkið, þori ég að
fullyrða að samstarf og samhæfing þessarar þjónustu hér
í Reykjavík er mun meiri en stjómskipulag hennar gefur
tilefni til. Þessir þjónustuþættir eiga sér ólíka forsögu og
ólíkar hefðir en starfsmenn þeirra eiga það sameiginlegt
að hafa sinn starfsvettvang inni á einkaheimilum aldr-
aðra. Þá eru verkefni þeirra einnig ólík, menntun þeirra
og þar með nálgun að viðfangsefninu er með gjörólíkum
hætti. Starfsmenn heimahjúkrunar eru heilbrigðisstarfs-
menn með fagmenntun og langa hefð innan heilbrigðis-
þjónustunnar. Heimilishjálpin á rætur sínar að rekja til
afleysingaþjónustu húsmæðra og starfsmenn hennar
starfa í anda „húsmóðurhugmynda-fræðinnar" og leitast
við að leysa verkefni sín með svipuðum hætti og við-
komandi aðstoðarþegi hefði sjálfur gert. Þannig á fyrst
og frernst svipmót hvers heimilis og persónulegar þarfir
þeirra sem þar búa að ráða mestu um verkefnin og
hvernig þau eru leyst af hendi. Ég tel ekki heppilegt að
sameina þessa tvo þjónustuþætti eða setja annan yfir
hinn heldur eiga þeir að þróast áfram hlið við hlið í nánu
samstarfi og enn má gera betur í samhæfingu þessarar
þjónustu en þó með þessum formerkjum. Starfsmenn
beggja þátta byggja starf sitt á svipaðri hugmyndafræði
sem gerir ráð fyrir hjálp til sjálfshjálpar þar sem leitast
er við að viðhalda sjálfsbjargargetu og reisn þess er
þjónustunnar nýtur. Þar sem einstaklingarnir eru mis-
munandi og heimilin ólík tekur þjónustan mið af því.
Innan félagslegrar heimaþjónustu er mikil áhersla lögð á
að tryggja það að hinn aldraði aðstoðarþegi fá sína að-
stoð frá sama starfsmanni á fyrirfram ákveðnum tímum
sem um er samið hverju sinni og að hann hafi ennfrem-
ur eitthvað um það að segja hvað sé gert hverju sinni á
heimilinu og hvemig. Þannig getur sjálfsákvörðunarrétt-
urinn falist í ótal smáatriðum sem þó geta ráðið úrslitum
urn persónulega og tilfinningalega vellíðan.
Hjúkrunarheimili - stofnanaþjónusta
Að flytja á stofnun getur varla talist kostur sem aldr-
aður velur sér. Meginástæða slíkrar ákvörðunar er ýmist
ónóg þjónusta inn á heimilið eða að heimaþjónustan er
þegar komin á sín ýtrustu mörk þannig að stofnanadvöl
er óumflýjanleg. Stofnun, hvort heldur það er dvalar-
eða hjúkrunarheimili, er heimur út af fyrir sig. Síðari
tíma hjúkrunarheimili hafa þróast út frá sjúkrahúsunum
og þar sem sjúkrahúsa- og stofnanahefðin er löng og
starfsfólk og faghópar sem vinna á öldrunarstofnunum
hafa flestir fengið uppeldi sitt og starfsþjálfun þar bera
flestar öldrunarstofnanir hér á íslandi með sér all-
nokkurn sjúkrahúsblæ. Akveðin og stíf verkaskipting
milli starfsstétta er gott dæmi um þetta. Háir múrar virð-
ast vera þarna á milli og hafa bæði afskipti verkalýðsfé-
laganna og samningar sem flestir ganga út frá sjúkrahús-
235