Hermes - 01.12.1988, Side 80

78
notalegt. Gamla konan ruggaði sér makindalega í stólnum
og fingraði heklunálina, en dóttirin stóð álengdar reiðubúin
að þjóna okkur, ef einhvers væri vant. Þetta var kurteis og
hugulsöm veitingakona - það sást á öllu.
„Hér er sjálfsagt talsvert um gesti,“ sagði ég til þess að
gleðja hana.
„Það var,“ svaraði hún. „En nú er þetta orðið ósköp
strjált. Eiginlega löfum við mest við þetta af gömlum vana.
Kostgangarar eru helzt engir orðnir, nema sjómenn á ver-
tíðinni. Kennarinn, sem bjó hjá okkur til skamms tíma, er
búinn að festa ráð sitt, hvernig sem honum gefst það, og
fiskifræðingarnir, sem stundum komu hingað, hafa ekki
sézt síðustu árin.“
„Þetta sýnist þó vera uppgangspláss,“ sagði erindrekinn,
vanur að bera lof á ókunna staði.
„Ó-já, jæja - og þó eftir því, hvernig það er metið. Það
kynni að vera bæði og, eins og maður segir. Nú snýst allt um
þetta frystihús. Okkur hérna finnst kaupstaðurinn sá arna
mega muna fífil sinn fegri. Að útlendingur sjáist - það má
heita alveg fyrir bí.“
„Einmitt það - þeint hefur fækkað svona,“ sagði erind-
rekinn með kleinu miðja vega milli disks og munns.
„Já, mamma,“ sagði dóttirin. „En það er nú orðið svo
langt síðan hvalstöðin lagðist niður.“
„Langt og langt,“ maldaði gamla konan í móinn. „Fram
um aldamót voru þeir hér í hvalnum, mikil ósköp - þú fædd-
ist aldamótaárið."
„Gerið svo vel að brúka kaffibrauðið,“ sagði dóttirin allt
í einu. „Er kaffið ekki annars orðið hálfkalt á könnunni?“
„Nei, alveg ágætt svona,“ svaraði erindrekinn - „bezt
svona, þegar það er ekki of heitt.“
Konan hellti í bollana hjá okkur, lét könnuna á borðsend-
ann og þokaði sér síðan fram á gólfið. Erindrekinn kveikti
sér í vindli, hallaði sér aftur á bak í stólnum og blés frá sér
reyknum. Eg spurði:
„Þessi portbyggðu hús hérna við götuna - Norðmennirnir
hafa kannski byggt þau?“
„Jú,“ svaraði dóttirin, „sum þeirra. Þeirsettust hér að og
urðu kaupmenn og konsúlar, afskaplega reffilegir menn
margir.“
„Það er nú líkast til,“ bætti gamla konan við og horfði á
okkur yfir gleraugun. „Það gustaði af honum Iversen
konsúl, þegar hann striksaði hérna um plássið og snarsneri
silfurbúnunt stafnum, he-he. Og þegar hann stóð úti á dyra-
„Maður guðs og lifandi - ég ber það ekki saman. Það voru
náttúrlega hermennirnir á stríðsárunum - offisérar sumt.
Og svo voru það Norðmennirnir hér áður fyrr - já, og
Frakkar líka.“
„Það var svo,“ sagði erindrekinn. „Hér hafa barasta verið
allra þjóða kvikindi."
Þessu svaraði konan ekki, og það varð þögn litla stund.
Ég tók eftir því, að gamla konan var hætt að rugga sér.
Heklunálin hafði stöðvazt, og nú færði hún gleraugun fram
á nefið og lét pentudúkinn síga í keltu sér.
„Já, Frakkarnir," sagði hún hlöktandi rómi, þegar hún
hafði sótt í sig veðrið - „þú manst nú minnst eftir því,
Kristín, eins og það var í eina tíð. Það var margur pilturinn’
fallegur á frönsku skútunum, óhætt um það. En auralausir,
greyin - það voru þeir, og helzt að þeir gætu gaukað að fólki
pompólabrauði, ef þá vanhagaði um eitthvað. Norð-
mennirnir aftur á móti - það voru karlar í krapinu."
„Þeir hafa kannski haft hér einhvern atvinnurekstur?“
spurði ég.
„Einhvern atvinnurekstur! Þeir voru hér nteð stórdrift,
sumt forríkir menn, sem sátu hér á sumrin til eftirlits - reið-
arar og spekúlantar og allt hvað heiti hefur. Og skipstjór-
arnir þeirra - ekki létu þeir hvern sem var standa uppi í hár-
inu á sér. Já, þeir voru hér í síld og hval og öllu mögulegu,
Norðmennirnir."
pallinum með þumalfingurna undir vestisboðöngunum og
virtist helzt ekki einu sinni sjá þá, sem um götuna gengu - ég
hef ekki augunt litið kempulegri mann. Þá voru nú menn á
Drangafirði. Og útlendir fánar á mörgum húsum, þegar
skip komu.“
„Þetta hafa verið fyrirmenn. Eimir ekki eitthvað eftir af