Uppeldi og menntun - 01.01.2014, Side 35

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 23(1) 2014 35
Hanna ragnarsDÓTTir og HiLDUr BLönDaL
niÐUrstÖÐUr
Í þessum hluta verður gerð grein fyrir niðurstöðum rannsóknarinnar og er þeim skipt
niður í kafla eftir þemum sem fram komu í gögnunum, bæði í rýnihópaviðtölunum og
skrifuðum frásögnum nemendanna. Þemun eru: Jöfnuður og valdefling, framtíðarsýn
og áform.
Jöfnuður og valdefling
Í viðtölunum kom fram hjá Vivienne, Vöndu og Veru að fyrirkomulagið og sá jöfnuð-
ur sem ríkti milli nemenda og kennara hafi komið þeim spánskt fyrir sjónir. Þá nefndu
Vivienne, Valerie, Vera og Vanda í rýnihópaviðtalinu að þeim hafi reynst mjög erfitt
að tjá reynslu sína við upphaf námsins og að þær hafi átt erfitt með að sjá hvernig
sú umræða tengdist náminu. Þegar leið á námið voru þessir sömu nemendur mjög
jákvæðir og höfðu áttað sig á mikilvægi þess að byggja á reynslu nemenda til að gæða
umræðuna og viðfangsefnið lífi og merkingu. Sá jöfnuður sem þátttakendur gera að
umtalsefni snýr í raun að því jafnrétti og þeim lýðræðislegu vinnubrögum sem eru
ástunduð í náminu en þau stuðla enn fremur að því að efla trú nemenda á eigin getu
og auka gagnrýna hugsun og sjálfstæði. Þetta er einmitt megininntakið í hugmynda-
fræði Freire (1998, 1999) og í því er fólgið frelsi til að taka ákvarðanir um eigið líf
og framtíð. Það að flestir kennarar á námsleiðinni samsami sig mjög vel þeirri hug-
myndafræði (Books o.fl., 2011; Hanna Ragnarsdóttir, 2012) sem lögð er til grundvallar
kemur skýrt í ljós í umræðum í rýnihópunum og í rituðum frásögnum þátttakenda
í rannsókninni. Þátttakendur nefndu líka að mikið jafnræði og samstaða hefði ríkt í
nemendahópnum og sterk vináttubönd myndast. Eitt dæmi um þetta er þegar Vanda
varð að vera rúmliggjandi um tíma þá kom hópur nemenda heim til hennar til að
miðla því sem fram fór í tímum, færa henni glósur og aðstoða við verkefnavinnu.
Vada, Vida, Viola og Vivienne nefndu að þær hefðu verið undrandi á áherslum
námsins í upphafi, þ.e. kröfunni um virka þátttöku nemenda og að byggt væri á
reynslu þeirra, en síðan hafi þær skilið mikilvægi þess. Vivienne lýsti þessu þannig:
Fyrst var þetta erfitt, ég vildi ekki heyra um reynslu annarra og mér fannst eitthvað
vanta. Ég vildi læra meira, ekki bara tala um hvað ég hafði gert áður – en svo skildi
ég hversu mikilvægt þetta var og ég held að ég hafi breyst við þetta.
Valerie sagðist hafa verið óörugg með hverju hún ætti að miðla um sjálfa sig, fannst
hún ekki vera góður sögumaður og hafði fram að þessu fengið kvíðaköst þegar hún
þurfti að tala fyrir framan hóp. Hún gaf þá skýringu að ástæðan væri sennilega sú að
hún væri ekki alin upp við mjög munnlega menningu. En eftir því sem leið á námið
fór henni að líða betur og þá varð þetta henni eðlilegt. Hún fór að njóta þess að tjá sig
um það sem henni bjó í brjósti og gat þess sérstaklega hversu hvetjandi það hafi verið
að hlusta á sjónarmið annarra.
Niðurstöður rannsóknarinnar benda til þess að allar konurnar hafi upplifað vald-
eflingu í námi sínu. Þær lýstu því hvernig námið hefur gefið þeim ný tækifæri, nýjar
hugmyndir, opnað þeim nýjar leiðir og aukið sjálfstraust þeirra. Í frásögn Valerie kom
eftirfarandi fram: