Morgunblaðið - Sunnudagur - 19.01.2014, Qupperneq 42

Vega verður og meta þætti á
borð við, notagildi, gæði,
þægindi og endingu. Stundum
er að dýra hagkvæmast. AEG-
þvottavél, Hermés-
taska og
Church’s-
skór.
Þ
egar þröngt er í búi reynir
fólk að spara eins og frek-
ast er unnt. Flestir upp-
götva að stórar fjárhæðir
hafa farið í vitleysu og bruðl sem
vel á sleppa og ekki er svo erfitt að
komast af án ýmissa þæginda og
lúxuss sem búið var að venja sig
við.
En svo eru ákveðnir útgjaldaliðir
þar sem ekki er endilega skyn-
samlegt að spara, því verið er að
spara eyrinn en kasta krónunni.
Sum útgjöld er betra að líta á sem
fjárfestingu, þar sem hærra verð
helst oftast í hendur við aukin gæði,
betri nýtingu og bætt líf.
Ráðgjafar um fjármál heimilanna
virðast t.d. almennt sammála um að
betra sé að eyða meira frekar en
minna í heimilistæki. Freistandi get-
ur verið að velja ódýrasta ísskápinn
í búðinni en dýrari ísskápur getur
kælt og varðveitt matinn betur, enst
mun lengur og þurft sjaldnar á við-
gerðum og viðhaldi að halda. Sama
með þvottavél í dýrari kantinum frá
virtum framleiðanda, að hún ætti að
fara betur með fötin, bila síður og
þjóna hlutverki sínu í áraraðir.
Betri svefn ekki metinn til fjár
Vönduð dýna er líka gulls ígildi. Það
er ekkert leyndarmál að bestu dýn-
urnar kosta formúgu og freistandi
að kaupa einfaldlega í staðinn ódýr-
ustu svampdýnuna sem finna má.
En góð dýna er ávísun á betri svefn
og hraustara stoðkerfi, sem svo skil-
ar sér í betri líðan og orku til að
takast á við verkefni lífsins.
Pistlahöfundur fjármálasíðu MSN
mælir með kaupum á nýjum eða ný-
legum bíl. Notaðir skrjóðar hafa
lægri verðmiða en kosta sitt í
rekstri og viðgerðum. Nýlegur bíll
kostar meira, en hættan á ófyr-
irséðum útgjöldum og truflunum
vegna bilana er minni, eldsneyt-
isnýtingin líklega betri og nýrra far-
artækið öruggara en það eldra fyrir
ökumann og farþega ef kæmi til
árekstrar.
Það eru ekki bara stóru hlutirnir
sem eiga að kosta. Pistlahöfundur
Huffington Post bendir á að vönduð
undirstöðustykki frá þekktum hönn-
uðum séu góð fjárfesting. Fyrir
dömur getur það t.d. verið rándýr
og klassísk handtaska úr slitsterku
gæðaefni. Slíkar töskur falla aldrei
úr tísku, passa með öllum fötum og
verða bara fallegri með aukinni
notkun. Þær fylgja eigandanum í
áratugi og ganga jafnvel í erfðir.
Hugsað vel um fæturna
Sömu sögu er að segja um skófatn-
að. Enginn skortur er á framboði af
ódýrum skóm en oftar en ekki end-
ast þeir illa og verða fljótt ljótir.
Peningunum er vel varið í dýra, sí-
gilda hágæðaskó sem smellpassa
bæði við fætur og smekk eigandans.
Þannig skó má nota oft og mikið
svo árum skiptir. Ef þeir fara að
láta á sjá hefur skósmiðurinn góðan
efnivið að vinna með og getur
hresst skóna við á ný.
Að lokum er rétt að huga vand-
lega að daglegu neysluvörunni. Mat-
arútgjöldin eru stór á flestum heim-
ilum en ágætt að varast það að
spara með því að kaupa ódýrt rusl-
fæði. Næringarráðgjafar og fjár-
málaráðgjafar eru á einu máli um að
það að kaupa hollari mat –jafnvel
þótt hann er dýrari – skili sparnaði í
bættri heilsu og líðan. Þá vilja marg-
ir meina að óhollur matur fái líkam-
ann til að vilja neyta meira, sem
rýrir fljótlega allan matarsparnað.
Almenna þumalputtareglan er
þessi: Að það er gott að vera
reiðubúinn að borga fyrir gæði, end-
ingu og innihald í því sem við not-
um daglega og stólum á í lífsins
amstri.
KAUPA HAGSÝNAR KONUR HERMÉS-TÖSKUR?
Hlutirnir sem er
rétt að eyða miklu í
ÞAÐ ER GOTT AÐ TEMJA SÉR AÐ SPARA EN ÞEGAR KEMUR AÐ ÁKVEÐNUM ÚTGJALDALIÐUM
GETUR VERIÐ DÝRARA TIL LENGRI TÍMA LITIÐ AÐ TELJA HVERJA KRÓNU.
Ásgeir Ingvarsson ai@mbl.is
Ljósmynd / Church’s
Ljósmynd / Wikipedia
– Weng-Cheng Liu
CC
Ljósmynd / AEG
*Fjármál heimilannaÞað getur borgað sig að eyða meira fyrir gæðiní ýmsum vöruflokkum
Nýlega tók Ellen Calmon við starfi
formanns Öryrkjabandalags Ís-
lands. Í nógu er að snúast og í mörg
horn að líta en til viðbótar við for-
mennskuna stundar Ellen nám við
HÍ og er meðlimur í leynifélagi.
Hvað eruð þið mörg í heimili?
Við erum þrjú á heimilinu: ég,
Johan unnusti minn og Felix Hugo
sonur okkar.
Hvað áttu alltaf til í ísskápnum?
Egg, sultu, hvítlauk, hrökkbrauð,
haframjöl og rúsínur.
Hvað fer fjölskyldan með í
mat og hreinlætisvörur á viku?
Ég skoðaði nóvembermánuð í
heimilisbókhaldinu og þá fórum við
með um 50.000 krónur á viku.
Hvar kaupirðu helst inn?
Ég geri flestöll stórinnkaup í Bón-
us úti á Granda þar sem vöruverð-
ið þar virðist oftast vera mér hag-
kvæmast. Ég tek með mér marg-
nota poka og versla helst eftir
innkaupalista. Ef mig vantar eitt-
hvað lítið á óhefðbundnum versl-
unartíma eða vil gera vel við mig fer
ég í Melabúðina, sem er steinsnar
frá heimili mínu. Þar er mikið vöru-
úrval, dásamlegt kjötborð og smá-
búðarstemningin er svo vin-
gjarnleg.
Hvað freistar helst
í matvörubúðinni?
Ferskar kryddjurtir, fersk ber,
hnetur og melónur og það sem
ekki er á innkaupalistanum eins og
sælgætiskex og svoleiðis vitleysa.
Hvernig sparar þú í heim-
ilishaldinu?
Ég geri matseðil fyrir vikuna og
reyni að fylgja honum eftir bestu
getu. Það gengur stundum en
stundum er það ansi erfitt, sér-
staklega þegar mikið er að gera hjá
okkur í vinnu og skóla. Þá komum
við oft seint heim á kvöldin og erfitt
að útbúa mat sem tekur tíma.
Hvað vantar helst á heimilið?
Gólflista og almennilega hrærivél
en mig dreymir um að eignast slík-
an grip þegar líður á sumarið.
Skothelt sparnaðarráð?
Þegar unnusti minn hafði ákveðið
að fara í nám í haust seldum við bíl-
inn síðastliðið í vor. Það var örugg-
lega eitt besta sparnaðarráðið fyrir
okkur. Mikið var gott að losna við
allan þann kostnað sem fylgdi því
að reka bíl s.s. tryggingar, viðgerðir
og eldsneyti. Við versluðum einnig
minna eða aðeins það sem við gát-
um borið eða troðið í barnavagn-
inn hverju sinni. Ég fann tilfinn-
anlega fyrir minni útgjöldum
almennt.
ELLEN CALMON, FORMAÐUR ÖBÍ
Var gott að losna við bílinn
Ellen Calmon, formaður Öryrkjabandalags Íslands.
Morgunblaðið/Kristinn
Nýlega rakst Aurapúkinn á áhuga-
vert bandarískt snjallsímaforrit,
Fixed. Forritið er enn á prófunar-
stigi á San Francisco-svæðinu, en
því er ætlað að auðvelda fólki að
þræta fyrir stöðusektir.
Forritið leiðir snjallsímanotand-
ann í gegnum ferlið, fær hann til að
mynda sönnunargögn, s.s. vöntun á
merkingum eða máðar bílastæða-
línur, útbýr kæruskjal og sendir til
stöðubrotadóms fyrir hönd not-
andans. Ef sektin er felld niður
greiðir notandinn 25% af sekt-
arupphæðinni til Fixed.
Umferðarlögin þykja flókin í San
Francisco og stöðumælaverðir
ekki alltaf nákvæmir, svo 50% sekta
sem áfrýjað er eru felld niður. Fix-
ed gæti sparað bíleigendum stórar
fjárhæðir og mikið umstang en
bara í San Fran nema bílastæða-
sektir um 100 milljónum dala á ári,
um 12 milljörðum króna.
Ætli svona app myndi eiga erindi
við íslenska ökumenn?
púkinn
Aura-
App gegn
stöðusektum