Læknablaðið - 15.05.2002, Qupperneq 47

UMRÆÐA & FRÉTTIR / SAMNINGAR SJÚKRAHÚSLÆKNA
Vandi unglækna mikill
- En á ekki eftir að hengja tölur utan á þetta tré?
„Jú, við fengum tilboð sem var óásættanlegt. Það
var hins vegar byggt á þeim hugmyndum sem ég lýsti
áðan en launatölurnar voru töluvert lægri en okkar
kröfur. Þess vegna ákváðum við að vísa deilunni til
ríkissáttasemjara. Hann hefur verið að setja sig inn í
málin og vill vinna hratt, heldur daglega fundi. Það
skýrist kannski að einhverju leyti af því að aldrei
þessu vant er engin önnur kjaradeila í gangi svo hann
hefur nógan tíma fyrir okkur.“
- Er ekki tekist á um fleira en launatöfluna?
„Jú, í síðustu samningum var breytt fyrirkomulagi
á yfirvinnugreiðslum vegna vakta. Nú fá allir sama
tímakaupið, óháð stöðu og starfsaldri. Við viljum
halda í það en hækka viðmiðunina, en ríkið hefur
ekki viljað fallast á það. í lífeyrismálum erum við að
feta okkur inn á þá braut að menn geti hætt störfum
fyrr með því að taka upp einskonar aðlögun að
starfslokum. Við gerum ráð fyrir að aðlögunin standi
í þrjú ár, fyrsta árið lækki starfshlutfallið í 60% en
föstu launin haldist óbreytt, annað árið lækki starfs-
hlutfallið í 40% en launin í 80% og þriðja árið lækki
starfshiutfallið í 20% en launin í 60%. Ríkið hefur
skilning á þessum vanda en útfærslan gæti reynst
erfið.
Þá má nefna að væntanlega fellur starfsheitið sér-
fræðingur út úr samningnum. I staðinn komi stöðu-
heitin kandídat án lækningaleyfis, læknir með lækn-
ingaleyfi, læknir með sérfræðingsleyfi og yfirlæknir.
Ríkið vill að hóparnir verði þrír: kandídat, læknir og
yfirlæknir en að sérfræðingsnafnbótin verði einn af
viðbótarþáttunum. Við teljum þetta jákvætt enda
veit enginn nú á dögum hvað það merkir að vera sér-
fræðingur. Allir vita hins vegar hvað orðið læknir
merkir.
Vandi unglæknanna er, eins og sérfræðinga, að
grunnlaun þeirra eru komin niður úr öllu valdi. Þeir
hafa undirbúið kjarakröfur sínar vel og fundið sér
viðmiðunarhópa bæði innan og utan heilbrigðiskerf-
isins. Eftir síðustu samninga voru þeir mjög óánægðir
og tókst að knýja fram hærra yfirvinnuálag í svo-
nefndu „skúffusamkomulagi". Nú vilja þeir miða við
síðustu samninga ásamt þessu samkomulagi og
hækka launin verulega. Þetta setur töluverða pressu
á samningana því við viljum halda í þann mun sem
verið hefur á launum unglækna og sérfræðinga. Hann
er ekki mikill núna.
Það er ljóst að þau launakjör sem unglæknum
bjóðast annars staðar auka enn á unglæknaskortinn á
spítölunum. Unglæknum standa til boða betri laun
bæði í heilsugæslunni og annars staðar á Norðurlönd-
um. Þeir geta tekið kandídatsárið þar á mun betri
kjörum og farið svo í framhaldsnám. Við þessu
verður að bregðast því íslenskt heilbrigðiskerfi þolir
ekki að missa þessa vinnuhesta úr landi,“ segir Ingunn
Vilhjálmsdóttir formaður samninganefndar sjúkra-
húslækna.
1. Rabe.K.E et al: Clinical management of asthma in 1999: the Asthma Insights and Reality in Europe (AIRE) study. Eur Respir J 2000;16:802-807
2. The Air Study: Asthma in real life. David Price et al. Asthma J 1999; 4:74-78
3. Knorr B, Martz J, Bernstein JA, Nguyen H, Seidenberg BC, Reiss TF, et al. Montelukast for chronic asthma in 6 to 14 year old children. JAMA 1998;279:1181-6
4. Reiss TF, Chervinsky P, Dockhom RJ, Shingo S, Seidenberg B, Edwards TB. Montelukast, a once daily leukotriene receptor antagonist ín the treatment og chronic
asthma: a multicenter, randomised doubleblind trial. Arch Item Med 1998;158:1213-20.
SINGULAIR
MSD, 970102, 970103
Tuggutöflur og töflur: R 03 DC 03
Virkt innihaldsefni: Montelúkastsýra; 5 mg eða 10 mg. Ábendingar: Montelukast er ætlað til meðferðar við astma sem viðbótarmeðferð hjá sjúklingum sem hafa vægan eða miðlungsmikinn viðvarandi astma, þegar meðferð
með innúðastemm er ekki fullnægjandi og þegar notkun stuttverkandi b-agónista “eftir þörfum” veitir ekki fullnægjandi klíníska meðferð við astma. Montelukast er einnig ætlað til fyrirbyggjandi meðferðar á astma þegar
aðallega er um berkjusamdrátt við áreynslu að ræða. Skammtar og lyfjagjöf: Skammtastærð handa fullorðnum, 15 ára og eldri, er ein 10 mg tafla á dag, tekin inn að kvöldi. Skammtastærð handa bömum 6-14 ára er ein 5
mg tuggutafla daglega, tekin inn að kvöldi. Montelukast má bæta við þá astmameðferð sem sjúklingurinn er þegar að fá. Montelukast má bæta við meðferð þegar meðferð með stuttverkandi b-agónistum “eftir þörfum” dugir
ekki ein sér. Þegar klínlsk svómn hefur átt sér stað (venjulega eftir fyrsta skammtinn), getur sjúklingurinn e.t.v. dregið úr meðferð með stuttverkandi b-agónistum “eftir þörfum". Meðferð með montelukast má nota sem
viðbótarmeðferð þegar ónnur lyf s.s. innúðabarksterar veita ekki fullnægjandi klíníska meðferð. Frábendingar: Ofnæmi fyrir einhveiju af innihaldsefnum lyfsins. Sérstök vamaðarorð og varúðarreglur við notkun: Ráðleggja
skal sjúklingum að nota aldrei montelukast töflur við bráðum astmaköstum, heldur hafa sín venjulegu viðeigandi lyf tiltæk til notkunar við slíkar aðstæður. Ef brátt astmakast á sér stað skal nota stuttverkandi b-agónista til
innúðunar. Sjúklingar skulu ráðfæra sig við sinn lækni svo fljótt sem auðið er, ef þeir þurfa meira af b-agónistum til innúðunar, en áður. Montlukast á ekki að gefa í stað innúðabarkstera eða barkstera til inntöku. Ekki hefur
verið sýnt fram á að hægt sé að draga úr notkun barkstera til inntöku þegar montelukast er gefið samhliða þeim. í sjaldgæfum tilvikum getur fjölgun eósínófíla átt sér stað hjá sjúklingum á meðferð með astmalyfjum, þ.á.m.
montelukast, sem stundum kemur fram með klínískum einkennum æðabólgu sem samræmist Churg-Strauss heilkenni, sjúkdómi sem oft er meðhöndlaður með barksterum (systemic). í flestum þessara tilvika, en ekki öllum,
hafa skammtar af barksterum til inntöku verið minnkaðir eða notkun þeirra hætt. Hvorki er hægt að útiloka né staðfesta að Churg-Strauss heilkenni komi upp í tengslum við leukotríen viðtaka antagónista. Læknar skulu
vera á verði m.t.t. fjólgunar eósínófíla, útbrota í tengslum við æðabólgu, versnandi lungnaeinkenna, aukaverkana á hjarta, og/eða taugakvilla hjá sjúklingunum. Endurmeta skal ástand sjúklinga sem fá þessi einkenni og
endurskoða meðferð þeirra. Reynsla lyfsins handa bömum er takmörkuð. 5 mg tuggutafla inniheldur aspartam sem inniheldur fenýlalanín (0,842 mg fenýlalanín í 5 mg tuggutöflu). Milliverkanir við önnur lyf og aðrar
milliverkanir: Montelukast á gefa samhliða annarri hefðbundinni fyrirbyggjandi meðferð og hefðbundinni meðferð við langvinnum astma. í rannsóknum á milliverkunum hafði ráðlagður klíniskur skammtur af montelúkasti
engin klínískt mikilvæg áhrif á lyfjahvörf eftirfarandi lyfja: theófyllíns, prednisóns, prednisólóns, getnaðarvarnartaflna (ethinyl estradíol/norethindrone 35/1), terfenadíns, dígoxíns og warfaríns. AUC fyrir montelúkast var
u.þ.b. 40% minna hjá einstaklingum sem fengu fenóbarbítal samhliða montelúkasti. Þar sem montelúkast umbrotnar fyrir tilstilli CYP 3A4 skal gæta varúðar sérstaklega hjá bömum þegar montelukast er gefið samhliða lyfjum
sem innleiða CYP 3A4, svo sem fenýtóíni, fenóbarbítali og rífampicíni. Mcðganga og bijóstagjöf: Þar sem engar samanburðarrannsóknir hafa verið gerðar hjá þunguðum konum eða konum með börn á brjósti á ekki að nota
montelukast á meðgöngu eða hjá konum með böm á bijósti nema brýna nauðsyn beri til. Aukaverkanir: Aukaverkanir, sem almennt em vægar, hafa yfirleitt ekki orðið til þess að hætta þyrfti meðferð. Eingöngu kviðverkir
og höfuðverkur vom skráð sem lyfjatengdar aukaverkanir sem áttu sér stað hjá > 1% sjúklinga sem fengu montelukast og tíðari en hjá sjúklingum sem fengu lyfleysu í tveimur klínískum rannsóknum á 10 mg töflum. Ekki
var marktækur munur á tíðni þessara aukaverkana í meðferðarhópunum tveimur. Þrátt fyrir að ekki væri um staðfest tengsl við notkun montelúkasts að ræða vom eftirfarandi aukaverkanir, sem vom jafntíðar eða tíðari en
hjá þeim sem fengu lyfleysu, skráðar hjá >1% sjúklinga í klínískum rannsóknum. Almennar: máttleysi/þreyta, hiti, kviðverkir, áverkar. Meltingarfæri: niðurgangur, meltingartmflanir, maga- og gamabólga af völdum sýkingar,
tannverkir. Taugakerfi/geðræn einkenni: svimi, höfuðverkur, svefnleysi. Öndunarfæri: nefstífla, hósti, inflúensa. Húð: útbrot.
Eingöngu höfuðverkur var skráð sem lyfjatengd aukaverkun sem áttu sér stað hjá > 1% sjúklinga sem fengu montelukast og tíðari en hjá sjúklingum sem fengu lyfleysu í klínískri rannsókn á 5 mg tuggutöflum. Ekki var
marktækur munur á tíðni þessara aukaverkana í meðferðarhópunum tveimur. Þó að orsakasamhengi \ið montelúkast hafi ekki verið staðfest vom eftirfarandi aukaverkanir, sem vom tíðari en hjá þeim sem fengu lyfleysu,
skráðar hjá >3% bama í klínískum rannsóknum. Almennar: hiti. Meltingarfæri: niðurgangur, ógleði. Öndunarfæri: inflúensa, hálsbólga, skútabólga. Eftirfarandi aukaverkanir hafa verið skráðar við almenna notkun lyfsins:
máttleysi/þreyta, svimi, óeðlilegir draumar þar á meðal martraðir, syfja, svefnleysi, önuglyndi, eirðarleysi, liðverkir, niðurgangur, munnþurrkur, meltingartmflanir, ofnæmisviðbrögð (þ.á.m. bráðaofnæmi, ofsabjúgur,
ofsakláði, kláði, útbrot og í mjög sjaldgæfum tilvikum íferð eósínófíla í lifur), lasleiki, vöðvaverkir, ógleði og uppköst. Pakkningar, verð (Febrúar, 2002), afgreiðsla og greiðsluþátttaka: Töflur 10 mg: 28 stk. 5849 kr
98 stk. 18087 kr og tuggutöflur 5mg: 28stk. 6343 kr. 98stk. 19684 kr. Afgreiðsla: Lyfseðilsskylda. Greiðsluþátttaka: B. Handhafl markaðsleyfis: Merck Sharp & Dohme B.V., Haarlem, Holland.Umboðsaðili á
íslandi: Farmasía ehf, Síðumúla 32, 108 Reykjavik.
Læknablaðið 2002/88 423