Læknablaðið - 15.11.2003, Blaðsíða 35

FRÆÐIGREINAR / HJARTA- OG ÆÐASJÚKDÓMAR
Áhættuþættir hjarta- og æðasjúkdóma
meðal fímmtugra á Akureyri
og í Hafnarfirði
Staða og áhrif einfaldrar íhlutunar
Emil L.
Sigurðsson1'2
LÆKNIR, SÉRFRÆÐINGUR í
HEIMILISLÆKNINGUM
Kristín Pálsdóttir1
HJÚKRUNARFRÆÐINGUR
Bragi Sigurðsson’
LÆKNIR, SÉRFRÆÐINGUR f
HEIMILISLÆKNINGUM
Sigríður Jónsdóttir’
HJÚKRUNARFRÆÐINGUR
Vilmundur
Guðnason4
LÆKNIR, ERFÐAFRÆÐINGUR
'Heilsugæslustöðin Sólvangi
Hafnarfirði, 2Heimilis-
læknisfræði, Háskóli íslands,
3Heilsugæslustöðin á Akureyri,
4Hjartavernd.
Fyrirspurnir og bréfaskipti:
Emil L. Sigurðsson,
Lækjarbergi 3
221 Hafnarfirði.
emilsig@hgsolvangur. is
Lykilorö: áhœttuþœttir, hjarta-
og œðasjúkdómar, forvarnir.
Ágrip
Inngangur: Tilgangur þessarar rannsóknar var að
kanna stöðu áhættuþátta hjarta- og æðasjúkdóma
meðal fimmtugra á Akureyri og í Hafnarfirði. Enn-
fremur að skoða áhrif einfaldrar íhlutunar á þessa
áhættuþætti.
Efniviður og aðferðir: Öllum íbúum Akureyrar og
Hafnarfjarðar fæddum árið 1950 var boðin þátttaka.
Blóðþrýstingur var mældur, hæð og þyngd skráð og
hjartalínurit fengið. Blóðprufur voru teknar og mælt
kólesteról, high density lipoprotein (HDL) þríglýcer-
íðar og fastandi blóðsykur. Líkamsþyngdarstuðull
(LÞS) var reiknaður út frá hæð og þyngd (kg/m2).
Gert var áhættumat hjá hverjum fyrir sig og stuðst
við evrópsku áhættukortin. Veitt var almenn fræðsla
um stöðu áhættuþátta hvers og eins og viðkomandi
hvattur til breytinga á mataræði og aukinnar hreyf-
ENGLISH SUMMARY
Sigurðsson EL, Pálsdóttir K, Sigurðsson B, Jónsdóttir
S, Guðnason V
Cardiovascular Risk Factors among 50 year old
people in Akureyri and Hafnarfjörður. Status and
the result of a simple intervention
Læknablaðið 2003; 89: 859-64
Introduction: The aim of this study was to assess cardio-
vascular risk factors among individuals fifty years old living
in Akureyri and Hafnarfjörður. The result of a simple
intervention was also evaluated.
Material and methods: All individuals born 1950 living in
Akureyri and Hafnarfjörður were invited to take part in a
study to evaluate cardiovascular risk factors. Blood
pressure was measured, hight, weight and an ECG was
registrated. Blood test were done, including serum
cholesterol, high density lipoprotein (HDL), triglycerides
and fasting blood glucose. Body Mass Index (BMI) was
calculated from height and weight (kg/m2). The european
risk chart was used to estimate the cardiovascular risk.
Information about the status of cardiovascular risk factors
were given to each participant and they were given advise
about lifestyle modifications and in some cases medical
treatment of these risk factors. One year later these
participants were again invited to take part in the
assessment of cardiovascular risk.
Results: Of those invited 70% participated in Akureyri and
59% in Hafnarfjörður. The status of cardiovascular risk
factors were similar among fifty years old men in both
places. However, among women fifty years old, women in
ingar og eftir atvikum lyfjameðferð. Ári eftir þennan
hluta rannsóknarinnar var þátttakendum boðið að
koma aftur til skoðunar.
Niðurstöður: Þátttökuhlutfall var 70% á Akureyri og
59% í Hafnarfirði í fyrri hluta rannsóknarinnar. Staða
áhættuþátta var mjög svipuð meðal fimmtugra karl-
manna á Akureyri og í Hafnarfirði. Fimmtugar konur
á Akureyri reyndust að meðaltali 5,4 kg þyngri, höfðu
21 cm meira kviðarummál og slagbilsþrýstingur þeirra
var 8 mmHg hærri en hjá jafnöldrum þeirra í Hafnar-
firði. HDL var einnig lægra, 1,5 mmól/L á móti 1,7
mmól/L (p=0,016). Þá voru reykingar algengari á Ak-
ureyri en í Hafnarfirði, 16% kvenna og 17% karla
reyktu á móti 9 og 14% í Hafnarfirði. Á Akureyri
reyndust 30% vera með LÞS >30 en samsvarandi
hlutfall í Hafnarfirði var 17%. Erfitt er að meta áhrif
Akureyri were on the average 5.4 kg heavier and their waist
circumference was 21 cm larger than among women in
Hafnarfjörður. Women from Akureyri also had higher
systolic blood pressure, by 8 mmHg, HDL was 1.5 mmol/L
lower (p=0.016). More people smoked in Akureyri
compared to Hafnarfjörður, 16% of the women and 17% of
the men but in Hafnarfjörður this proportion was 9 and
14% respectively. In Akureyri 30% of these fifty year old
people had BMI >30, in Hafnarfjörður this ratio was 17%. It
is difficult to evaluate the result of the simple intervention
that was utilized. Blood glucose among men and women in
both Akureyri and Hafnarfjörður decreased. Other results
were mainly that the women in Akureyri increased their
weight, decreased their waist circumference and increased
their serum HDL.
Conclusion: The status of cardiovascular risk factors
among fifty years old women in Akureyri was much worse
than among women in Hafnarfjörður. Considerable
proportion were obese. It should be possible to improve
the status of many of the cardiovascular risk factors with
lifestyle modifications. The results of the simple
intervention that was applied, did at most, only dealy
worsening of the risk factors. To get better results with
cardiovascular prevention programe, more intensive and
better structured programe are needed.
Key words: cardiovascular rísk factors, coronary heart
disease, prevention.
Correspondence: Emil L. Sigurðsson,
emilsig@hgsolvangur. is
Læknablaðið 2003/89 859