Læknablaðið - 15.11.2003, Blaðsíða 49

UMRÆÐA & FRÉTTIR / HEILBRIGÐISMÁL ■
íslenska heilbrigðiskerfinu sem vöktu eftirtekt áheyr-
enda. Hún benti á að hér á landi eins og í flestum að-
ildarríkjum OECD væru biðlistar eftir ýmsum aðgerð-
um. Það vekti spurningar um það hversu góð nýting sé
í reynd á þeirri þjónustu sem komið hefur verið upp
víða um land.
„Er skipulega unnið að því að nýta þá aðstöðu sem
er á skurðstofum úti á landi?“ spurði hún. Hún sagðist
hafa kannað hvort sjúklingum sem lentu á biðlista í
höfuðborginni væri bent á að ef til vill gætu þeir kom-
ist fyrr að á landsbyggðinni. Niðurstaðan var sú að
engin sjúklingamiðlun væri fyrir hendi. „Hér sýnist
mér að sé verk að vinna að nýta betur þá skurðlækna
og annað heilbrigðisstarfsfólk sem starfar utan höfuð-
borgarsvæðisins," sagði hún.
Þetta var formáli Berglindar að hugleiðingum henn-
ar um heilbrigðisþjónustu sem atvinnugrein. Hún
minnti á að á undanförnum árum hefði Evrópudóm-
stóllinn kveðið upp nokkra dóma sem slá því föstu að
fólk sem ekki fær heilbrigðisþjónustu innan eðlilegs
tíma í heimalandi sínu eigi rétt á að leita hennar utan
heimalandsins á kostnað almanna- eða sjúkratrygg-
inga.
I kjölfar þessara dóma hafa verið gerðar tilraunir í
Bretlandi með að leyfa sjúklingum að leita þjónustu
utanlands á þeim sviðum þar sem ekki er nægilegt
framboð innanlands. Svíar settu þær reglur fyrir fimm
árum að á fyrsta degi eigi sjúklingur að fá að hitta
hjúkrunarfræðing, innan átta daga skuli hann fá að
hitta lækni og tilvísun til sérfræðings skuli bera árang-
ur innan þriggja mánaða. Geti sænska heilbrigðiskerf-
ið ekki staðið við þessi tímamörk ber því að tryggja
viðkomandi meðferð erlendis.
Á þessu súluriti sem Berg-
lind sýndi á Lýðheilsu-
þinginu sést hversu háu
hlutfalli af þjóðarfram-
leiðslu sinni aðildarríki
OECD vörðu til heilbrigð-
ismála árið 2001. Blár hluti
súlu sýnir ríkisútgjöld, sá
rauði útgjöld einstaklinga
og einkafyrirtœkja.
lind og bætti því við að ímynd landsins væri jákvæð og efni en þessu.
árangur heilbrigðisþjónustunnar mjög góður á mörg-
Raunhæft soknarfæri
Þarna sá Berglind möguleika á sóknarfærum til at-
vinnusköpunar fyrir íslenskar heilbrigðisstéttir, eink-
um þá sem nú starfa í öðrum löndum og gætu snúið
heim. „Víða um land eru vel búin sjúkrahús sem ekki
eru nýtt nema að takmörkuðu leyti. Þá eru einnig
sjúkrahús á höfuðborgarsvæðinu þar sem skurðstofur
eru ekki fullnýttar. Islenskir læknar gætu með stuðn-
ingi frá hinu opinbera reynt að skapa hér markað til
að taka á móti erlendum sjúklingum sem kæmu hing-
að til lands til aðgerða,“ sagði hún.
Hún sagði að við nánari skoðun benti margt til þess
að þetta væri raunhæft. íslenskir læknar væru vel
menntaðir og hafa margir hverjir sótt framhalds-
menntun til bestu sjúkrahúsa heims. „Sú staða efast ég
um að sé fyrir hendi í nokkru öðru landi. Það er því til
á Islandi afar mikil þekking og sambönd inn í heil-
brigðiskerfi bæði austanhafs og vestan," sagði Berg-
um sviðum. Heita vatnið og sundlaugarnar sköpuðu
góða möguleika á endurhæfingu og þannig mætti
áfram telja.
Hún sá fyrir sér að eflaust myndu einhverjir gagn-
rýna þessar hugmyndir á þeim forsendum að það
skapaði mismunun að gefa útlendingum kost á að
borga sig framhjá biðröðum. Því væri til að svara að
greiðslurnar færu einungis eftir því úr hvernig kerfi
sjúklingar kæmu, hvort þeir tilheyrðu kerfi eins og við
búum við þar sem hið opinbera greiðir fyrir aðgerðir
eða hvort þeir byggju við einkatryggingar. Á hinn bóg-
inn gæti þetta orðið til þess að biðlistar styttust við það
að þjónustan efldist og afköstin ykjust.
Berglind sá ýmsa fleiri kosti við þetta fyrirkomu-
lag, ekki síst fyrir byggðaþróun og atvinnulíf á lands-
byggðinni. Hún lauk máli sínu með því að hvetja
lækna til að taka frumkvæði að því að nýta þetta sókn-
arfæri, það hefði oft verið skipuð nefnd af minna til-
% af þjóöarframleiöslu
Læknablaðið 2003/89 873