Frjáls verslun - 01.03.2011, Side 57

FRJÁLS VERSLUN 3.tbl.2011 57
akadEmían og atvinnulífið
dragi beinlínis úr viljanum til að stofna og
reka fyrirtæki við það eitt að fara í háskóla.
En samt; getur verið að við það að fara í
háskóla komi upp meiri þörf fyrir að fara í
öryggið og vinna hjá öðrum eftir nám en að
stíga út í óvissuna og stofna eigið fyrirtæki?
Eflaust er seint hægt að svara þessari
spurningu því þörfin til að stofna eigið
fyrirtæki og vera sinn eigin herra í atvinnu­
rekstri kemur innan frá. Það þarf að vera
innri áhugi á að stofna fyrirtæki. Áhugi og
eldmóður lærist ekki í skóla en þó er eflaust
hægt að ýta undir hann.
Það að stofna fyrirtæki er áhætta því
fæst fyrirtæki verða langlíf. Ef til vill kennir
háskólanámið að reikna dæmið vel og
vandlega – og gera ráð fyrir hinu allra
versta. Útkoman getur því orðið sú að það
sé of mikil áhætta að stofna fyrirtæki og að
hagstæðara sé að vinna hjá öðrum.
Háskólasamfélagið hefur beint sjónum
að frumkvöðlafræðum í stórauknum mæli
og mörg fyrirtæki sem stofnað er til, t.d.
í heilsu­ og tæknigeiranum, verða alltaf
háskólafyrirtæki í þeirri merkingu að það
þarf háskólamenntun til að reka þau.
Vel menntaðir starfsmenn eru fyrirtækjum
nauð synlegir. Háskólamenntun hlýtur að
vera forsenda þess að samfélagið geti
breyst úr framleiðslusamfélagi í tæknisam­
félag.
Það þarf ennfremur að draga úr skörpum
skilum á milli bóklegs náms og verklegs.
Sá sem hefur valið sér verklegt nám eftir
grunnskóla á að hafa sveigjanleika til að
fara síðar í háskóla, t.d. í endurmenntun við
háskólann.
Fram kom á ráðstefnunni að 30% allra á
vinnumarkaði á Íslandi eru einungis með
grunnskólapróf, hvorki framhaldsskóla­
menntun né háskólanám.
Eitt mesta vandamálið núna í menntakerf­
inu er hversu margir drengir hverfa frá námi í
framhaldsskólum án þess að fara út á vinnu­
markaðinn. Þess í stað eru þeir heima og
oftar en ekki í sínum tölvu­ og leikjaheimi.
Athyglisverð breyting er að verða í hópi
atvinnulausra sem bendir til að atvinnu­
leysið sé að festast í sessi. Þetta lýsir sér
í því að þeir sem nýlega hafa misst vinnu
koma fyrr út á vinnumarkaðinn aftur. Með
öðrum orðum; sá sem hefur verið at vinnu­
laus í nokkurn tíma er líklegur til að fest ast
í því fari.
Margir atvinnulausir nýta tímann og sækja
nám í háskóla og endurmennta sig. Eftir
endurmenntunina öðlast þeir sjálfstraust
og kunnáttu til að hefja eigin atvinnurekstur,
verða frumkvöðlar, sem stundum er eina
leiðin út úr atvinnuleysinu.
Þá kom fram að stærstur hluti nemenda við
Háskóla Íslands er jafnframt í daglegri vinnu
í atvinnulífinu. Það er mikil breyting frá því
sem áður var þegar nemendur voru und an­
tekningarlaust eingöngu í háskólanum.
• Háskólarnir mennta starfsmenn
fyrirtækja og háskólamenn eru því í
mörgum fyrirtækjum.
• Atvinnulífið styrkir rannsóknir í
háskólunum og setur fé í þá.
• Háskólasamfélagið er með
atvinnumiðlun.
• Stjórnendur og leiðtogar í flestum
stærstu fyrirtækjum landsins eru
háskólamenntaðir.
• Stjórnendur í atvinnulífinu eru
gestafyrirlesarar og miðla af
raunhæfum dæmum úr atvinnulífinu
við kennslu og koma þannig með
praktíska reynslu.
• Símenntun hefur fengið meira vægi
hjá fyrirtækjum og þar kemur endur
menntun háskólans til sögunnar.
• Háskólasamfélagið sjálft er stór
vinnustaður.
• Stórfyrirtæki eins og álver eru
í raun hátæknifyrirtæki sem byggja
á rannsóknum, vísindum og
háskólamenntun.
•
Akademían og atvinnulífið er umræðuefni
sem tæmist ekki og á aldrei að tæmast.
Þetta styður hvort annað. En ef mesti
hagvöxturinn í framtíðinni á Íslandi verður
í öðrum greinum en stóriðju og fiskveiðum
gerist það væntanlega í greinum þar sem
krafist er aukinnar menntunar.
Þ Á T T TA K E N D U R Í PA N E L U M R æ ð U M U M A K A D E M Í U N A o G AT V I N N U L Í F I ð
orri Hauksson, framkvæmdastjóri
Samtaka iðnaðarins.
Halldór Árnason, hagfræðingur hjá
Samtökum atvinnulífsins.
Margrét Guðmundsdóttir, formaður
Félags atvinnurekenda.
Ásta Bjarnadóttir, forstöðumaður inn­
lendra háskólasamskipta HÍ.
tengSl háSkóla og
atvinnulífSinS eru margvíSleg
Einn athyglisverðasti þráð­
urinn í umræð unni var hvort
háskólaumhverfið á Íslandi
væri frumkvöðlum óhagstætt.