Frjáls verslun - 01.04.2011, Blaðsíða 58

58 FRJÁLS VERSLUN 4.tbl.2011
kvótakerfið – bitbein þjóðarinnar
Að mínu mati er stærsti gall­inn á frumvarpinu, sem er reyndar stórhættu legur, hve alræðisvald ráðherra er algjört.
Þetta er aðgerð sem ætti ekki að þekkjast
í frjálsu lýðræðisríki. Afleiðingar af því að
úthluta einum manni nánast einræðisvaldi
verður til þess að misvitrir stjórnmála­
menn (ráðherrar) geta lagt í rúst marga ára
vinnu við uppbyggingu atvinnugreinar­
innar í þá veru að gera hana sjálfbæra. Allt
markaðsstarf margra ára er sett í uppnám
vegna óvissu og óstöðugleika,“ segir
Guðrún Lárusdóttir, framkvæmdastjóri
Stál skipa í Hafnarfirði.
Að sögn Guðrúnar eru samningar um
nýtingarrétt til 15 ára alltof skammur tími.
„Það eru óljós ákvæði um framlengingu
um átta ár, þar sem talað er um að þá
væri hugsanlega hægt að fá náðarsamlega
viðræður um lengingu tímans ef mótaðil­
inn er þægur. Taka á 15% á ári af starfandi
útgerðum til að færa í alls konar potta og
gæluverkefni. Það þýðir að verið er að
taka atvinnu og peninga frá fyrirtækjum í
reksti til að úthluta í tímabundin verkefni
aðila, sem þurfa þá að fjárfesta í búnaði til
að nýta þessar heimildir sem eru teknar af
öðrum, sem væntanlega þurfa þá að draga
saman í rekstri og segja upp fólki. Hver er
eiginlega ávinningurinn við þetta? Ég sé
hann ekki.“
innleiða á SjóðaSukkið á ný
Um hugmyndir í frumvörpunum um að
sveitarfélög úthluti eða leigi heimildir þá
segir Guðrún að nærtækast sé að minna á
hvernig ástandið var hér þegar misvitrir
sveitarstjórnarmenn stýrðu svokölluðum
bæjarútgerðum með tilheyrandi taprekstri.
Spurning sé einnig hvort menn séu búnir
að gleyma sjóðasukki fyrri tíma en allt
þetta vilji stjórnvöld innleiða á ný.
„Ef afli í einhverjum tegundum eykst þá
á að úthluta aukningu með óljósum reglum
og ekki nema að litlum hluta til þeirra
sem hafa ár eftir ár tekið á sig skerðingu.
Bróður parturinn á að fara í „potta“ til
úthlutunar til annarra. Í þessu sambandi
er aðeins talað um aukningu en hvað ef
skerða verður kvóta? Á þá að skerða pott­
ana á sama hátt?
Með þessum frumvörpum er verið að
taka tugi miljarða út úr greininni – og hver
verður afleiðingin? Fyrirtæki, sem eru burð­
arásar í sinni byggð, neyðast til að draga
sam an, segja upp fólki, hætt verður við
áætlaðar framkvæmdir, stærri skip verða
ekki endurnýjuð, stækkun flotans mun
felast í smábátum sem hafa takmarkaða
getu til að sækja sjó við þær náttúrulegu
aðstæður sem við búum við. Og þá er það
spurningin hvernig eigi að tryggja hráefni
inn á þá markaði sem við höfum náð víðs
vegar um heiminn. Gangi þetta allt eftir
þá tel ég stórfellda hættu á að við missum
markaði til þeirra ríkisstyrktu útgerða
erlendis sem við eigum í samkeppni við.“
Guðrún segir að ef tína eigi til eitthvað
jákvætt við frumvörpin megi nefna ákvæði
veiðiskyldu sem felur í sér að menn veiði
75% af aflamarki sínu ár hvert.
„Þetta er hins vegar gömul tillaga sem út­
vegsmenn ásamt sjómönnum lögðu til fyrir
nokkrum árum en var hafnað af þáverandi
ráðherra.“
Guðrún segir það sína skoðun að breyting­
ar eigi ekki að gera breytinganna vegna,
heldur til að ná hagræðingu og ábata fyrir
greinina sem er þá um leið fyrir þjóðarbúið
í heild.
„Því miður læðist að manni sá grunur að
tilgangurinn sé að tryggja stjórnvöldum að
fá þá ósk sína uppfyllta að rústa fiskstjórnar­
kerfi, sem hefur vakið öfund annarra þjóða,
til að geta afhent ESB yfirráð yfir þessari
auðlind í nafni og boði íslensku þjóðarinn­
ar,“ segir Guðrún Lárusdóttir.
Þjóðnýting og eignaupptaka
Fyrirtæki neyðast til að draga saman og segja upp fólki. Hætta við áætlaðar
framkvæmdir. Stærri skip verða ekki endurnýjuð. Stækkun flotans mun
felast í smábátum sem hafa takmarkaða getu til að sækja sjó við þær nátt­
úrulegu aðstæður sem við búum við.
Guðrún Lárusdóttir,
framkvæmdastjóri Stálskipa:
Guðrún Lárusdóttir, framkvæmdastjóri Stálskipa.
Enn er vegið að
starfsöryggi sjómanna
Það versta er að svo virðist sem það eigi að framselja stóran hluta þeirra
aflaheimilda, sem aukning kvóta gæti leitt til á komandi árum, frá útgerðum
og atvinnusjómönnum til tómstundaveiðimanna.
Sævar Gunnarsson, formaður
Sjómannasambands Íslands:
Eggert Benedikt Guðmundsson,
forstjóri HB Granda: