Frjáls verslun - 01.04.2011, Blaðsíða 39

FRJÁLS VERSLUN 4.tbl.2011 39
Móta sýn
Eitt meginhlutverk leiðtoga og það sem
einkennir marga afburðaleiðtoga er að
móta sérstaka sýn. Leiðtogar þurfa því
að geta mótað ákveðna sýn, einir eða
í samráði við aðra. Eitt lykilatriði í því
samhengi er að hlusta á umhverfið og
greina það. Þá þarf að hlusta á umhverfið
til að skilja það og það er t.d. gert með
því að skoða vel og rannsaka fortíðina,
viðskiptavinina, keppi nautana o.s.frv. Að
gera þetta með skapandi hætti getur skilað
sér í afar verð mætri og gagnlegri sýn.
Samkvæmt Robert Greenleaf, höfundi
þjónandi forystu, greina leiðtogar fortíð
og nútíð og nota svo innsæi sitt til að brúa
bilið á milli nútíðar og framtíðar. Að vera
skapandi með tilgang í huga við þessa iðju
getur reynst ómetanlegt við það að skapa
skýra og gagnlega sýn.
Steve Jobs hjá Apple er eitt besta dæmið
um þetta en hann og fyrirtæki hans
hafa kynnt til sögunnar margar afar
far sælar vörur sbr. IPod, IPad, IPhone
o.fl. Steve Jobs er einmitt dæmi um leið ­
toga sem sameinar skapandi hugsun,
sérfræðiþekkingu og gríðarlega ástríðu
fyrir að ná árangri. Það má því segja að
hann hafi notað skapandi nálgun til að
móta alveg einstaka sýn hjá Apple. Sýn
sem hefur heldur betur slegið í gegn.
Móta og leiða stefnu
Að móta stefnu og leiða svo eftir þeirri
stefnu er auðvitað nátengt því að skapa
sýn og vinna að þeirri sýn, og að beita
skap andi nálgun í þessum efnum getur
skilað miklum árangri. T.d. gagnvart við­
skipavinum og starfsfólki. Auðvitað snertir
þetta fleiri fleti en við skoðum þessa tvo.
Það að meðhöndla viðskiptavini sína
með nýstárlegum hætti skilar oft sam ­
keppnis forskoti. Þegar kemur að viðhaldi
og þróun á þjónustu má nota skapandi
nálgun til að finna út hvernig vænlegast
er að ná þjónustumarkmiðum og þjónusta
við skiptavini enn betur en áður. Þá getur
t.d. gagnast að fá frumlegar hugmyndir,
en auðvitað þurfa þær að hafa tilgang og
þjóna viðskiptavinum og uppfylla þarfir
þeirra.
Þeim fyrirtækjum sem iðka faglega mann­
auðsstjórnun er umhugað um starfsfólkið
og eitt aðaltakmarkið er þá jafnan að
finna út úr því hvernig hægt er að aðstoða
starfs fólk til að blómstra í starfi. Skapandi
nálgun hjálpar til en það fer auðvitað eftir
tilgangi og kringumstæðum hvers konar
skapandi þættir koma að gagni.
Dæmi: Eitt sem þykir líklega nýstárlegt
innan mannauðsstjórnunar er að láta
starfs fólkið sjálft ráða orlofi sínu. Stundum
kallað „no­vacation policy“. Þá er um það
að ræða að starfsfólk ræður hvenær það
fer í frí og hvað það tekur langt frí, en það
þarf að gera það í samráði við yfirmann
eða atvinnurekanda. Hvort þetta sé t.d.
góð hugmynd hlýtur að fara eftir ýmsu, en
þetta gæti verið dæmi um skapandi nálg ­
un með tilgang í huga. Fyrirtækið Abura
Networks í Bandaríkjunum kveðst að
minnsta kosti nota þessa aðferð með góð­
um árangri.
Það er mikilvægt fyrir marga leiðtoga
að nýta sér skapandi nálgun í starfi. En
það skiptir líka máli að gæta þess að
hvetja til og rækta skapandi nálgun meðal
fylgj enda. Leiðtogar þurfa að stuðla að
vinnu umhverfi sem hamlar ekki skapandi
nálgun. Dæmi um slíkt væri ef mat á starfs ­
fólki væri með þeim hætti að það hefði
lítið svigrúm til að gera hlutina öðruvísi og
koma með hugmyndir, ef neikvætt eftirlit
með starfsfólki væri viðhaft o.fl.
Leiðtogar þurfa því að sjá til þess að
starfs fólk geti notað skapandi nálgun og
þeir þurfa að sýna það í verki m.a. með því
að hvetja og aðstoða starfsfólk og umbuna
rétt fyrir. Síðast en ekki síst þurfa leiðtogar
að vera góð fyrirmynd fyrir skapandi
nálgun. Ef þessir þættir eru fyrir hendi eiga
leið togar möguleika á að virkja starfsfólkið
og stuðla að skapandi nálgun með tilgang
í huga.
Leiðtogafræði
Eitt sem þykir líklega
nýstárlegt innan
mann auðsstjórnunar
er að láta starfsfólkið
sjálft ráða orlofi sínu,
þ.e. hvenær það fari
í frí. Góð hugmynd?
Það fer eftir ýmsu, en
er dæmi um skapandi
nálgun með tilgang í
huga.
Steve Jobs er einmitt dæmi um
leiðtoga sem sameinar skapandi
hugsun, sérfræðiþekkingu og
gríðarlega ástríðu fyrir að ná
árangri.
1. Skapandi hugsun. Hér er um að
ræða persónuleika sem er skap andi
og getur m.a. séð hluti í nýju ljósi.
Þetta er sá þáttur sem margir halda
að sé nægjanlegur til að tryggja
sköpun.
2. Sérfræðiþekking. Hér er um það
að ræða að líkur á gagnlegri sköp­
un auk ast þegar viðkomandi hefur
ákveðna þekkingu, getu, færni o.fl.
á viðeigandi sviði.
3. Innri hvati. Hér er um það að
ræða að viðkomandi hefur gríðar­
lega löngun til að vinna að einhverju
sem honum/henni finnst áhugavert,
spennandi o.fl.