Frjáls verslun - 01.02.2006, Blaðsíða 80

80 F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 6
MARTRÖÐ VINNUALKANS
N
ágranni minn á í vanda. Það er
uppsafnaður vandi, vandi sem
hann reynir að ýta á undan sér. En
það er ekki hægt að leysa vanda
með því að ýta honum á undan
sér. Vandinn verður bara verri og verri eftir
því sem dagarnir, vikurnar og mánuðirnir
líða. Haldi þetta svona áfram er viðbúið að
maðurinn veikist af stressi og verði sendur
í sjúkraleyfi og endurhæfingu.
Vandinn er þessi: Í fyrra endaði sum-
arfríið í átta vikum og þó tókst ekki að
eyða öllu uppsöfnuðu fríi það árið. Nokkrir
dagar af vandanum fluttust því yfir á þetta
ár. En ástandið í ár er síst betra en það var
í fyrra og það jafnvel þótt hinn uppsafnaði
vandi væri ekki talinn með. Tíu vikur í sum-
arfrí eru ekki nóg til að losna úr klípunni.
Haldi þetta svona áfram verður enginn
vinnutími eftir í heilt ár - bara frí.
Þetta er vandi sem er að breyta hamingju-
sömu, vinnandi fólki í ánauðuga þræla. Það
eru ekki nógu margir dagar í vinnuárinu til
að gera hvort tveggja; að sinna vinnu sinni
og taka sér lögboðin frí. Blessun vinnunnar
er að breytast í martröð.
Stúfarnir verða að stórum vanda
Þetta er vandinn sem hlýst af styttingu
vinnuvikunnar og baráttunni gegn yfirvinn-
unni. Vinnudagurinn er að verða of stuttur
og of fáar vinnustundir í árinu. Dýrðin við
að slæpast í vinnunni daglangt er horfin.
Öllum verkum á að ljúka á augabragði og
svo er fólk sent heim um miðjan dag til að
njóta frítíma sem það veit ekki hvernig á
að eyða.
Stytt dagvinna á að duga sem vinnu-
dagur og það endar með ósköpum. Íslend-
ingar viðhafa enn 40 stunda vinnuviku og
eru gjarnan að hólkast í vinnunni svona
tíu tímum meira en það á viku og fá það
borgað í peningum. Því lengur sem menn
eru í vinnunni þeim mun meira kemur í
launaumslagið.
Í hinum norrænu ríkjunum er 37,5
tíma vinnuvika reglan og í það minnsta í
Noregi gildir sú regla að yfirvinna er ekki
greidd í peningum heldur í fríi. Einn yfir-
vinnutími þýðir 1,7 tímar í fríi. Gilti þessi
regla á Íslandi og Íslendingar héldu upp-
teknum hætti að vinna tíu tímum meira
en ráð er fyrir gert yrðu þeir að byrja
hverja vinnuviku á tveggja daga fríi til að
taka út uppsafnaða yfirvinnu vikunnar á
undan.
Vinkona konu minnar er sálfræðingur og
á líka í þessum vanda. Hún vinnur aðeins
Er ástæða til að óttast of stuttan vinnutíma?
TEXTI: GÍSLI KRISTJÁNSSON
MYNDIR: GEIR ÓLAFSSON ofl.
N O R E G S P I S T I L L G Í S L A
Vinnualkinn vinnur á laun. Hann stimplar sig út. En hann fer inn aftur, kveikir ljósin og sest
við. Byrjar að hamast.