Frjáls verslun - 01.02.2006, Side 97

F R J Á L S V E R S L U N • 2 . T B L . 2 0 0 6 97
Skjól og skógur
Það er um að gera að byrja strax á að planta í sumarbústaðalóð-
ina til að geta notið verka sinna sem lengst.
Engin hætta er á óendurkræfum skyssum þótt sumarbústaða-
eigendur planti af handahófi í landareign sína, en einhverjar hug-
myndir er samt gott að hafa áður en farið er að setja niður.
Helst þarf að hafa í huga að koma upp skjóli við bústaðinn,
að byrgja ekki fyrir fallegt útsýni og að mynda skemmtilegt úti-
vistarsvæði, hugsanlega nokkur á mismunandi stöðum.
Aðalatriði hjá flestum er að koma upp góðu skjóli. Þá er gott
að skoða vel hvaðan helstu vindar blása og girða síðan fyrir
rokið, t.d. með blöndu af fljótsprottnum víðitegundum og birki.
Gætið þess að planta ekki of þétt, því plönturnar eru ótrúlega
fljótar að spretta og reynið alltaf að hafa útlínur skjólgarðsins
mjúkar til að forðast „frímerkjaáferðina“ inni á lóðinni.
Fjölbreytni í tegundavali tryggir fjölbreytilegt fuglalíf, liti og
skjól. Ágæt regla er að hafa yfirleitt saman nokkur tré sömu
tegundar, en vera samt með margar tegundir trjáa í kringum
bústaðinn, a.m.k. til að byrja með, til að sjá hvað braggast
best.
Á víðavangi er gott að byrja á að planta bakkaplöntum
sunnan í þúfur og munið að setja alltaf væna skóflu af húsdýra-
áburði undir plönturnar, þær launa hugulsemina árum saman.
Eignar- eða leiguland
Hvort á maður að kaupa eða leigja land undir bústaðinn?
Ekki er til eitt rétt svar við þessari spurningu, en hér eru
nokkur atriði til umhugsunar:
Eignarland er venjulega staðgreitt við undirritun kaup-
samnings, en hver og einn getur reiknað út árlegan
kostnað sinn af kaupunum. Leigugjöld eru fyrirfram
ákveðin allan leigutímann, sem oft er á bilinu 25–50 ár.
Eignarlandi fylgja alltaf einhverjar kvaðir um byggingar og
nýtingu, en fólk er þó frjálsara að umgengni og nytjum
eignarlands en leigulands. Eignarlandið hækkar venjulega í
verði þegar frá líður, - ef landið og húsakostur á því er selj-
anlegt. Mörg dæmi eru um að leiguland sé selt sumarhús-
eiganda, en enginn er skyldugur að kaupa land úr leigu.
Á síðari árum er mun algengara að land sé selt undir
sumarhús og flestir vilja frekar eiga land sem þeir byggja
á. Svæðið hefur þá samþykkt deiliskipulag og í kaupunum
fylgir yfirleitt vegarlagning og rafmagns- og vatnslögn að
lóðarmörkum.