Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 110

284
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
ekki á slík ummœli sem móðgun við höfundinn. Ilann sagði nei. Ég spurði
hann, hvort hann liti ekki á þau sem rnóðgun við mig sem rithöfund, bóka-
kaupanda og borgara í Massachusettsríki. Hann sagði nei.)....
.... Og að lokum hlýtur maður að komast að þeirri niðurstöðu, að þeir, sem
í minnihluta eru í Boston, eru að líkindum hinir frjálslyndu, hinir víðsýnu,
sem áhuga hafa á hugsjónum, eru menntaðir í listum. Og maður fær ekki
annað séð en þessi minnihluti sé múlbundinn af fáfræði og hleypidómum
umhverfisins og hlálegum þjóðfélagsbábiljum, sem eiga rætur í fjarstæðum
hins liðna. Og maður sér, að hleypidómar Bostonbúa eru hleypidómar ofbeld-
isins, þeir gera hann árásargjainan, hann getur ekki staðizt sanngjarnar rök-
ræður um málefnin eins og sérhver upplýstur maður. Maður er því knúinn
að þeirri niðurstöðu, að Boston standi aftarlega í menningarlegu tilliti... .
. ...A ð bókum sé stungið undir stól á sama hátt og gert hefur verið við
Strange Fruit, er algengt í Boston. Það endurtekur sig alltaf við og við, og
neyðir hvern og einn til að gera sínar ályktanir. Bann þessarar bókar er ekki
löglegt, en það er gert með fullu samþykki fjöldans — hjáróma skylduand-
mæli heyrast aðeins. Skýring þessa er ekki eingöngu lágt menningarstig,
heldur virðist manni eitthvað fleira koma þarna í ljós. Þetta er þegjandi sam-
þykki á ranglæti og grípur inn á svið borgaralegs réttar, en þar hefur sérhver
veikleiki alltaf þungar afleiðingar. Maður finnur gust einhvers sjúks og
hættulegs frá því. —
Að lokum verða birt hér andmæli höfundarins sjálfs gegn meðferð þeirri,
sem bók hennar fékk í Boston. Greinin er þýdd eins og hún birtist í amerísku
fréttablaði, en nokkrum málsgreinum frá fregnritaranum er sleppt:
Lillian Smith, höfundur Strange Fruit, bókar þeirrar, sem var bönnuð í
Boston, ritaði í gærkvöldi andmæli sín gegn ummælum Arthurs P. Stone,
héraðsdómara í Austur-Cambridge í Massachusettsríki, um að bókin væri
„saurug og ósæmandi".
Frú Lillian Smitb segir:
Það er einkennandi fyrir ákveðna tegund hugsunarháttar að krefjast þess
í nafni siðferðis og velsæmis, að svívirðingarorði sé komið á rithöfund. Mér
þykir leitt, að dómarinn lét sér ekki nægja að segja álit sitt á bók minni,
heldur gekkst undir þá ábyrgð að skýrgreina hvöt mína til að rita eins og
ég gerði — eitthvað, sem hann auðvitað þekkti ekki til hlítar, og ég leyfi mér
að efast um, að hann skilji heldur fyllilega.
Ég ritaði Strange Fruit vegna þess, að ég fann, að ég hafði eitthvað að segja
um mál, sem ég tók mér nærri, og sem er mikilvægara en allt tal um skraut-
legt orðfæri. Vegna þess, hve mikilvægt það var, sem ég var að fást við, reyndi
ég að hafa sögu mína eins eðlilega og mögulegt var, ég vildi láta persónurnar
birtast eins og í lífinu, tala eins og slíkar persónur tala. Ég gat ekki leyft
neinni þeirra að nota orð, sem ekki ltafa verið til í máli voru um langan tíma,
og ég reyndi að láta mál og framkomu hvers einstaklings vera í samræmi við
stöðu hans í því þjóðfélagi, sem ég var að lýsa, og í samræmi við eðli það, er