Tímarit Máls og menningar - 01.12.1944, Blaðsíða 134

308
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
höfðu verið á hvers manns vörum í nærri hálfa öld. Beint eða óbeint var hann
talinn til þjóðskálda, sem löngum hefur verið mesta og eina viðurkenningin,
sem íslenzku skáldi gat hlotnazt. Það var því hið mesta vandaverk, sem lá fyrir
Jóni Olafssyni að gefa þessi kvæði svo út, að skáldið biði ekki tjón af. Jóni
virðist ekki hafa verið þessi vandi fyllilega Ijós, því að hann valdi þann kost-
inn að gefa út hverja vísu, sem skáldið hafði ort og ekki var týnd. Ekki raðaði
hann heldur kvæðunum eftir efni. aldri né á neinn annan hátt. Hinurn ólíkustu
kvæðum og vísum var hrúgað saman á sömu blaðsíðuna. Af kvæðasafni þessu
komu út tvö bindi, þriðja bindinu var lofað, en það kom aldrei. Eins og
vænta mátti, beið Páll hið mesta afhroð við þessa meðferð, enda mundi það
hafa riðið hverjum meðalmanni að fullu, eins og stundum hefur brunnið við,
þegar kvæði og vísur hagyrðinga bafa verið prentuð.
I vor sendi bókaútgáfan Helgafell frá sér nýja útgáfu af Ljóðmælum Páls
Olafssonar í útgáfu Gunnars Gunnarssonar, skálds. Gunnari er ljóst, í hverju
hinni eldri útgáfu var áfátt, enda hafði hann víti hennar til varnaðar. Hann
skilur aðstöðu Páls á skáldaþingi Jslendinga til fullnustu, veit, eins og hann
segir sjálfur, að „Páll var einmitt talandi skáld, ljóð hans bundin við andar-
dráttinn, loft og tungu — útiljóð, ort á faraldsfæti og munu því allajafna fara
betur í munni en á bók. Pappír og prentsverta er slíkum ljóðum fjandsamleg."
Gunnar tekur þann kostinn að velja úr og raða, enda er stórum meiri reisn
á kvæðunum nú, þegar allur sorinn hefur verið skilinn eftir. Þætti mér ekki
ósennilegt, að Páli hlotnaðist aftur það sæti, sem hann skipaði fyrir fimmtíu
árum, að vera glaðastur allra íslenzkra skálda, og víst munu ýmsar af gaman-
vísum hans og kvæðum eiga sér langt líf fyrir hendi.
Framan við kvæðin er allýtarlegur inngangur eftir Gunnar Gunnarsson, þar
sem hann segir ævisögu skáldsins og skipar honurn á bekk meðal íslenzkra
skálda. Ritgerð Gunnars er sem vænta mátti góð, það sem hún nær, enda hefur
hann haft að heimildarmönnum ýmsa þá, sem þekktu Pál vel á efri árum
hans. Þó hefur honum ekki heppnazt að gera myndina nógu glögga, svo að
lesandinn sjái Pál ljóslifandi fyrir framan sig, að lestrinum loknum.
Eins og áður var getið, lofaði Jón Olafsson þriðja heftinu af kvæðum Páls.
Hvar þau kvæði eru niðurkomin veit ég ekki, en ekkert þeirra hefur verið
tekið í þetta safn. Væri ekki vanþörf á, að Gunnar tæki sig tiL og athugaði
þessi kvæði, veldi úr þeim og gæfi það út ásamt dálitlu úrvali af bréfum Páls
í óbundnu máli. Það gæti orðið skemmtileg viðbót.
Frá hendi útgefandans, bókaútgáfunnar Helgafells, hefur ekkert verið spar-
að, til þess að gera bókina sem bezt úr garði, enda er hún með fallegri bókum,
sem komu út á árinu.
Haraldur Sigurðsson.