Tímarit Máls og menningar - 01.12.1945, Blaðsíða 49

GRAFIÐ LJÓÐ
229
sem varð að liggja í þessu rúmgóða, loftræsta sjúkraherbergi, þar
sem hvít gluggatjöld, er minntu á líkklæði, byrgðu glugga. — Drif-
hvítt rúmlín, borð með glerplötu við höfðalag rúmsins, hitamælir
í glasi, litlar flöskur með meðulum, mæliglas fyrir inntökur, sjúkra-
dæld og stundaklukka, sem á hverri sekúndu virtist geta hætt til-
gangi sínum og breytzt í legstein. Og við yfirbragð þessarar full-
komnu sjúkrastofu bættist kyrrð, sem boðaði hina eilífu þögn graf-
arinnar. — Heiðarleikans vegna verð ég þó að geta þess, að ég var
grjóthraustur, þegar ég gerði þennan samanburð.
Ég settist á stól, með stálgrind og harðri setu, hjá rúmi sjúklings-
ins, þegar hin nunnuklædda hjúkrunarkona var farin út úr herberg-
inu óg búin að loka dyrunum með þeirri hægð, sem gefur hverjum
sjúklingi til kynna, að hið minnsta, eðlilega hljóð mundi ganga af
honum dauðum. Hún gleymdi ekki að líta fyrirlitlega á mig og
áminna sjúklinginn um að tala ekki mikið. Hún kunni rítúal dauðans
upp á sína tíu fingur, ella mundi frúin aldrei hafa hleypt henni inn
fyrir dyr hins deyjandi manns.
Hann var kominn hátt á sjötugs aldur, og ég undraðist, að hreysti
hans skyldi að lokum láta undan einum litlum krabba í magaopinu,
þar sem hún hafði staðið af sér í hartnær hálfa öld griparma ofríkis
og reglugerða frúarinnar. Ég þekki þá þessa griparma. Ég var einu
sinni um skeið til húsa hjá þessum heiðurshjónum frjálsrar verzl-
unar, en heilsa mín er ekki merkilegri en svo, að ég mundi hafa
orðið skammlífur, ef ég hefði ekki slitið mig burt þaðan, þótt ég sæi
ekki fram á annað en ég yrði að hætta námi fyrir tiltækið, því að
húsnæðið og fæðið var ókeypis. Gustukaverk, sem ég átti móður
minni að þakka, en kemur ekki við þessa sögu.
En þessi gernýti kaupsýslumaður kom mér fyllilega á óvart þá,
með því að greiða fyrir mig húsaleigu og fæði á öðrum stað í bæn-
um. Hvernig honum hefur lekizt að dylja hina alvitru þess, hefur
verið ein af lífsgátum mínum, svo og hvaða dularfull rök réðu
gerðuni hans í því efni. Eftir samtal okkar á dauðastund hans hefur
þó rofað ögn fyrir skilningi mínum á fyrirbærinu.
Mörg ár voru liðin, síðan ég hafði haft nokkurt samneyti við
þetta fólk. Aðeins örsjaldan hafði ég í svip hitt þennan nafntogaða
kaupsýslumann, sem hjálpaði mér í erfiðleikum námsáranna; því