Tímarit Máls og menningar - 01.12.1952, Blaðsíða 70

276
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
form og gamla gætu lifað hlið við hlið. Meira að segja dr. Björn Sig-
fússon trúir því að ljóðlist landsmanna auðgist og dýpki af völdum
formfælninnar sem hann kallar svo (jafnvel þó hin formfælnu Ijóð séu
andvana fædd! ?) — og væri ungum skáldum þá ekki að nokkru greitt?
Ekkert er fjær sannleikanum en það að við álítum formið sem við erum
að reyna að finna ■— og megum aldrei hætta að leita að — fullkomnara
í sjálfu sér en eldri form. En við álítum nýtt form einu leiðina vegna
þess að annaðhvort deyr gamalt form eða skáldskapurinn. íslenzkar
bókmenntir er að vísu víðlent ríki en samt mega þær ekki hætta að
leggja undir sig nýjar lendur.
Ekkert af ungum skáldum hefur hafnað stuðlum að öllu leyti nema
Anonymus1, hins vegar er allalgengt að þau rími ekki. Mér er ekki með
öllu grunlaust að þegar menn bera ungurn skáldum á brýn að þeir hafi
kastað íslenzkri ljóðhefð fyrir horð þá komi í rauninni í ljós að þeir
séu húnir að framkvæma þessa sorphreinsun á undan okkur, og aðal-
atriðið í þeirra augum sé endarím en ekki stuðlar2 sem eru samt óum-
deilanlega hinn íslenzki þáttur íslenzkrar Ijóðhefðar, endarímið af
frönskum uppruna, sem sagt óþjóðlegt. Og Egill var óþjóðlegur þegar
hann orti Höfuðlausn. Snennna byrjaði fjandinn að grasséra.
Eins og ég sagði í upphafi er íslenzk ljóðhefð ungum skáldum erfitt
vandamál og óleyst vandamál, en ég vona að engum blandist hugur um
hvað her að velja ef velja verður milli gamals skáldskaparforms og
skáldskaparins sjálfs.
B) Hvað kemur okkur þetta við?
Fyrir nokkrum árum skrifaði Bjarni Benediktsson ritdóm í Þjóð-
viljann um nýkomið hefti af Tímariti Máls og menningar. Hann ræddi
meðal annars um tvö ljóð eftir Eluard, eitt ágætasta skáld okkar tíma.
Þessi ljóð hafa án efa verið illa þýdd eins og Bjarni tók fram, og mun
1 Ég verð að kalla Anonymus ungt skáld, því hann er ungt afl í bókmenntunum
hvort sem liann er tvítugur eða tíræður í holdinu.
2 Þó kemur fleira þar til greina. Tíminn og vatniS eftir Stein Steinarr er t. d.
að miklum hluta bæði rímað og stuðlað. En það er varia að menn taki eftir því.
Aðferð ungra skalda felst þrátt fyrir allt ekki fyrst og fremst í frávikum frá rími
og stuðlum.