Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Side 34

24
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Undanjarin sjö ár hefur styrjöld verið háð milli Frakklands og Viet-Nams sem
ekki verður bundinn endir á nema með beinu samkomulagi milli stríðsaðilja.
Heimsjriðarráðið jagnar jram kominni tillögu í þessa átt aj hálju sendinejndar
Viet-Nams studdri aj kínversku fulltrúunum. Þessi tillaga, sem jrönsku julltrúarnir
haja tekið vel undir, getur orðið grundvöllur að samningum.
Heimsjriðarráðið hejur einatt haldið því jram að erlend íhlutun, dvöl erlends
setuliðs og að setja upp herstöðvar í landi annarra, jcli í sér ógnun bœði við sjálf-
stœði hlutaðeigandi þjóðar og við friðinn.
Slíka stjórnarstejnu er nú einnig verið að jramkvœma í Miðasíulöndum, Suður-
ameríku og Afríku. Hún lýsir sér í Evrópu einkum í áœtluninni um Varnarbanda-
lag Evrópu og niðurskipan atóm-herstöðva á Spáni, í Asíu með jjölgun erlcndra
herstöðva og hraðanum í vígbúnaði Japans, og í Pakistan þar sem Bandarikin eru
að koma sér upp herstöðvum. Með þessum síðustu tilraunum er verið að skapa
stríðsótta meðal hundruð miljóna manna í nýjum þjóðlöndum.
Þetta vígbúnaðarkapp og framleiðsla á stöðugt öjlugri gereyðingarvopnum legg-
ur óþolandi byrði á heiminn og ber í sér hrœðilega ógnun.
Heimsfriðarráðið hejur vakið athygli heims á þessu máli með Stokkhólmsávarp-
inu og Varsjár samþykktunum. Það harmar að Sameinuðu þjóðirnar skuli enn ekki
hafa komizt að samkomulagi varðandi þetta mál, en vonar að ráðstafanir verði þar
gerðar til að koma á algeru banni á atómvopnum og sýklahernaði og verulegum nið-
urskurði á öllum vígbúnaði undir ströngu ejtirliti.
Heimsjriðarráðið leggur að síðustu áherzlu á að það álítur nú sem jyrr, að jajn-
framt því sem samkomulag er nauðsynlegt um hvert einstakt mál þá muni jimm-
veldajundur bera mestan árangur til að draga úr hinni alþjóðlegu togstreitu.
Slíkur jundur gœti, að frumkvœði einhvers aj slórveldunum, tckið á dagskrá
hvert það mál sem helzt þykir valda alþjóðadeilum, og getur komizt að almennu
samkomulagi er allir sœtta sig við.
Síjelld neitun um að veita Alþýðulýðveldi Kína réttmœtt sœti innan Sameinuðu
þjóðanna er til hindrunar fjórveldajundi. Þessi neitun er andstœð hagsmunum allra
ríkja og jœr stöðugt harðari dóm í almenningsáliti lieimsins.
Sáttmáli Sameinuðu þjóðanna leggur þjóðunum í liendur tæki sem fœrt er um að
tryggja varanlegan frið. Þjóðunum ber að leitast við að skapa virðingu jyrir þeim
sáttmála. Brot á þessum sáttmála hejur sett hciminn í mikil vandrœði. Ej snúið vœri
ajtur á þá braut að jylgja bókstaf og anda sáttmálans mundi það hjálpa þjóðunum
til að tryggja öryggi sitt og sjálfstœði. Það mundi skapa skilyrði jyrir raunverulegu
samstarji þjóða í milli um að efla atvinnulíj þeirra, velmegun og menningu.
Sá kvíði og ótti, játœktin og erjiðleikar þeir í daglegu líji sem kalda stríðið og
vígbúnaðarkappið hejur í jör með sér, verða þjóðirnar að sjá til að hverfi úr sög-
unni, og þœr geta gert það.
Þœr eiga úrslitaorðið um jriðinn.