Tímarit Máls og menningar - 01.03.1954, Page 60

50
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
Blóðbrullaup
aði sum leikritin, sem sýnd voru, og ef einhver leikarinn forfallaðist, tók
hann viS hlutverki hans! Hér kom í góSar þarfir þekking hans á hverju
smáatriSi, sem aS leiksýningum laut.
La Barraca ferSaSist jafnt til borga og afskekktustu byggSa um land-
iS þvert og endilangt og sýndi á torgum úti, í hlöSum eSa öSru húsnæSi,
sem til féll. Og leikritin sviku engan: ÞaS voru úrvalsverk Lope de Vega,
Cervantes, Calderóns de la Barca og annarra spænskra gullaldarhöfunda.
En auk þess sýndi leikflokkurinn leikrit eftir García Lorca, eins og fyrr
segir, og þau stóSu hinum ekki aS baki. MeSan hann var leikstjóri La
Barraca, samdi hann þríleik sinn um konuna, þrjú sjálfstæS leikrit úr
lífi spænskrar sveitaalþýSu — „Bló5brullaup“, „Yerma“ og „Hús Bern-
örSu Alba“. Þau eru aS margra dómi mestu listaverk, sem leikbókmennt-
ir Evrópu hafa eignazt í seinni tíS, og önnur slík hefur spænskt skáld
ekki skapaS á síSari öldum.
Árið 1933 var hið fyrsta þessara alþýðuleikrita,
„Blóðbrullaup“ (Bodas de sangre), frumsýnt í Mad-
rid við fádæma fögnuð. BlóSbrullaup er þekktasta skáldverk García
Lorca. ÞaS bar hróður hans sem leikritaskálds á skömmum tíma um
heim allan. Fyrst barst það yfir til spænskumælandi landa Suður-Amer-
íku, var síðan þýtt á frönsku, ensku og rússnesku og hefur nú verið sýnt
í öllum helztu leikhúsum heimsins. Magnús Ásgeirsson, skáld, hefur þýtt
á íslenzku vögguþulu úr fyrsta þætti BlóSbrullaups af óviðjafnanlegri
snilld. Munu flestir kannast við þetta undursamlega ljóð.
BlóSbrullaup er heillandi listaverk frá upphafi til enda, hlaðið drama-
tískum þunga, ólgandi tilfinningum, suðrænum hita, merlandi ljóðlist.
— Vögguþula, brullaupssöngvar, sorgarljóð og samtöl — allt er tært eins
og bergvatnshylur. Hvert orð er hnitmiðað sem í ljóði, og þó missir hið
óbundna mál hvergi líf né mýkt mælts máls. Prósinn minnir mig á feg-
urstu kaflana í „Fegurð himinsins“ eða „Islandsklukkunni“, en IjóSin
minna varla á neitt íslenzkt ljóðskáld. ÞaS væri þá helzt Jóhann Jónsson.
Blóðbrullaup er í þremur þáttum. ÞaS fjallar, eins og fyrr getur, um
líf spænskrar sveitaalþýðu, ættardeilur, ástir, mannvíg og meinleg örlög
— allt með ramspænskum blæ og harla ókennilegt fyrir útlendinga, en
kannski síður fyrir okkur íslendinga en aðra. Hvað eftir annað kom mér
í hug eitt mesta listaverk fornsagnanna við lestur BlóSbrullaups —
Hrafnkatla. Hestur, mannvíg, hefndir og örlög gefa báðum þessa lista-